یک هفته پرماجرا در منطقه

محمد علی مهتدی در یادداشتی در روزنامه اطلاعات نوشت:

  منطقه در هفته گذشته شاهد سه تحول بسیار مهم بود. تحولاتی که در ترسیم آینده منطقه و شکل گروه بندی ها و کشمکش ها نقش بسزائی خواهند داشت. این سه تحول عبارتند از : پیوستن قزاقستان به ائتلاف موسوم به ابراهام، نتایج انتخابات پارلمانی عراق و سفر احمد الشرع به واشنگتن. هر یک از این تحولات را باید جداگانه و به شکلی دقیق بررسی و دنبال کرد اما فعلا در این یادداشت کوتاه به نگاهی گذرا به آنها بسنده می کنیم.

۱-قزاقستان ضمن یک رشته توافق های ۱۸ میلیارد دلاری با آمریکا،  اعلام کرد که به پیمان موسوم به صلح ابراهام میان اسرائیل و کشورهای عرب می پیوندد.این تحول پس از یک تماس تلفنی سه جانبه میان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا، قاسم تاکایف، رئیس جمهوری قزاقستان و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی، همزمان با سفر سران کشورهای قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان به واشینگتن برای شرکت در یک اجلاس مشترک، صورت گرفت. قبلا تصور می شد که پیمان صلح ابراهیم مربوط به  عادی سازی روابط رژیم های عرب با رژیم صهیونیستی و منحصر به نژاد سامی است که خود را فرزندان حضرت ابراهیم می خوانند. اما اینک مشخص می شود که ترامپ قصد دارد آن را به دیگر کشورهای اسلامی نیز گسترش دهد.

این تحول در آسیای مرکزی اهدافی به مراتب بالاتر از امنیت راهبردی رژیم صهیونیستی را دنبال می کند. آمریکا، اکنون پس از عبور از "جاده ترامپ" بین نخجوان و ارمنستان در منطقه قفقاز، سراسر آسیای مرکزی را تا مرزهای غربی چین  درمی نوردد؛ منطقه ای که چین در چارچوب پروژه عظیم «یک کمربند یک راه»  صدها میلیارد دلار خرج راهسازی در آن کرده است. یک نتیجه مهم این تحول این است که روسیه که از مدت ها پیش سرگرم جنگ با اوکراین و مقابله با گسترش نفوذ ناتو به شرق شده است، اکنون نفوذ تاریخی خود در قفقاز و آسیای مرکزی را  بکلی از دست می دهد.آیا آمریکا می تواند بدون کمک دولت ترکیه این طرح را پیش ببرد؟ چه دستاوردی نصیب ترکیه خواهد شد؟ واکنش چین چه خواهد بود؟  پرداختن به همه این جزئیات نیازمند بحثی مستقل و جداگانه است.

۲-میزان مشارکت مردمی در انتخابات پارلمانی عراق چه ۵۶ درصد اعلام شده یا ۴۱ در صد واقعی باشد، این میزان مشارکت بیشتر از انتخابات قبلی بوده و تاثیر مهمی در آینده عراق خواهد داشت. جامعه تشیع عراق به عنوان بزرگترین مؤلفه ملت این کشور همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است. در بغداد برغم تحریم انتخابات از سوی جریان صدر، مشارکت مردمی چشمگیر بود و این شکستی برای آقای مقتدی صدر و جریانش محسوب شد. اینک جا دارد که سید مقتدی در مسیری که در پیش گرفته است تجدید نظر کند و به بیت شیعی بازگردد.

در حالیکه تصور میشد به دلیل عدم شرکت جریان صدری ، ائتلاف های سُنی بویژه «تقدم» حلبوسی،«عزم سامرائی» و «سیاده» خمیس خنجر کرسی های پایتخت را تصاحب کنند اما نتایج نشان داد که آنها برغم استفاده از شعارهای غیر اخلاقی و فرقه گرایانه مانند «نوادگان صحابه» علیه پیروان مکتب اهل البیت، عایدی مهمی نداشتند و بیشترین کرسی ها در پایتخت به شیعیان تعلق گرفت.

طبق نتایج اعلام شده، از مجموع ۳۲۹ کرسی پارلمان، جریان های شیعی با ۱۸۷ کرسی اکثریت قاطع را در پارلمان به دست آورده اند. پس از آن احزاب سُنی با ۷۷ کرسی و کُردها با ۵۶ کرسی در موقعیت چانه زنی برای ائتلاف های احتمالی قرار دارند.اکنون در بیت شیعی، برای تشکیل بزرگترین ائتلاف در پارلمان و نامیدن رئیس جمهوری و نخست وزیر، رقابت اصلی بین ائتلاف «سازندگی و توسعه» به رهبری آقای شیاع السودانی با ۴۶ کرسی و ائتلاف « دولت قانون» به رهبری آقای نوری المالکی با ۲۸ کرسی است. ظاهرا برنده این رقابت آقای السودانی خواهد بود با این حال تحلیلگران معتقدند که ائتلاف سازندگی و توسعه ناپایدار و شکننده است و ائتلاف دولت قانون از استحکام بیشتری برخوردار است و احتمال دارد در آینده بتواند با جذب افراد بیشتری، بزرگترین فراکسیون را در پارلمان تشکیل دهد .

از این جزئیات که بگذریم، موضوع مهم در مورد نتیجه این انتخابات این است که از مدت ها پیش، آمریکائی ها با گسترش شعار تغییر در عراق ، می  کوشند این کشور را از محور مقاومت در منطقه دور کنند و به تدریج آن را به سوی عادی  سازی با رژیم صهیونیستی و جریان های مشکوک مانند جریان ابراهام سوق دهند که  شواهد نشان می دهد بسیار بعید است بتوانند به این اهداف جامه عمل بپوشانند .

۳-سومین و آخرین تحول بزرگ، سفر احمد الشرع، رئیس جمهوری خودخوانده سوریه به واشینگتن و دیدارش با دونالد ترامپ در کاخ سفید است. ابومحمد جولانی، سرکرده گروه تروریستی تحریر الشام که آمریکا برای سرش ده میلیون دلار جایزه تعیین کرده بود، اینک با تغییر لباس و پوشیدن کت و شلوارو کراوات با نام پرزیدنت احمد الشرع میهمان کاخ سفید شده است. کسی که قبلا افراد انتحاری را با این وعده که پس از منفجر کردن خود در جمع مسلمانان، ناهار را میهمان پیامبر اکرم خواهند بود اینک خود میهمان آقای ترامپ شده است. فاعتبروا یا اولی الالباب!

تام باراک، فرستاده ترامپ به منطقه می گوید: این هفته شاهد تحولی سرنوشت ساز در تاریخ خاورمیانه  و خروج سوریه از انزواست. من افتخار دارم که پرزیدنت احمد الشرع را تا کاخ سفید همراهی کردم. قرار است وی، با کمک ما، فعالیت شدیدی را برای مقابله با بقایای داعش، سپاه پاسداران ایران، حماس، حزب الله و دیگر شبکه های تروریستی در منطقه انجام دهد!

واضح است که آمریکا می کوشد سوریه را که مرکز مقاومت بود، به مرکزی ضد مقاومت تبدیل کند. فرانسه نیز برای آنکه از قافله عقب نماند وارد عمل شده و ایمانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه که در حاشیه کنفرانس تغییرات اقلیمی در برازیل با احمد الشرع ملاقات کرده از وی خواسته است که "به ائتلاف مبارزه با داعش و دیگر سازمان های تروریستی بپیوندد". ماکرون، به تقلید از آمریکا، خانم ان کلر لژاندر، سخنگوی وزارت خارجه، را به عنوان فرستاده ویژه به لبنان و سوریه گسیل داشته تا اقدامات عملی برای مبارزه با محور مقاومت را برنامه  ریزی نماید.

می بینیم که جنگ علیه ایران و محور مقاومت در سراسر منطقه به اَشکال گوناگون و به سرعت اوج گرفته است. همچنان که یادآور شدیم، پرداختن به جزئیات این تحولات در این مختصرممکن نیست. اما با توجه به آنچه گذشت، لازم  است که محافل تصمیمگیری در ایران و در کل محور مقاومت، ضمن استحکام بخشیدن به جبهه داخلی، این تحولات را جدی بگیرند و به برنامه ریزی برای مقابله با چالش های کنونی بپردازند.