«محمدامین»، نزدیک‌ترین دانشجو به کپسول هیدروژن خالص

روزنامه شرق در گزارشی نوشت:

پنجشنبه دهم مهرماه ساعت ۳:۳۰ ظهر است. نیم‌ساعت پیش، صدای انفجاری به گوش دانشجویان ساکن در خوابگاه کوی دانشگاه تهران رسیده و حالا بسیاری از آنها که دانشجوی دانشکده فنی هستند، روبه‌روی سردر کوی دانشکده فنی دانشگاه تهران در خیابان کارگر شمالی تهران مستأصل جمع شده‌اند. پسر جوانی درحالی که بغض کرده، می‌گوید: «یکی از دوستانم در دانشکده بود. خبری نمی‌دهند، نمی‌دانیم حالش خوب است یا نه». آمبولانس‌ها در حال ترک دانشکده هستند. سخنگوی آتش‌نشانی با خروج از درِ اصلی دانشکده فنی خبر از ایمن‌سازی و پاکسازی کامل محیط دانشکده می‌دهد و می‌گوید: «انفجار یکی از لوازم آزمایشگاهی باعث این اتفاق بود». اجازه ورود و خروج به هیچ دانشجویی داده نمی‌شود، حتی خبر دقیقی هم از درون دانشکده به بیرون مخابره نمی‌شود. وحشت صدای انفجار بسیاری از حاضرین در صحنه را در بهت و نگرانی فرو برده است. همه منتظر خبری از دوستان‌شان هستند. یکی می‌گوید: «سه دانشجو را به بیمارستان شریعتی منتقل کرده‌اند و یکی از آنها از دنیا رفته است». روز اول اسامی دانشجویان مصدوم و کشته‌شده مشخص نبود. حالا اما می‌دانیم‌ آن‌که از دنیا رفته، «محمدامین کلاته»، دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مواد بوده و «فاطمه کفاش» و «رضا پارسی» از دانشجویان دانشگاه هم در بیمارستان شریعتی بستری‌اند.

بیمارستان شریعتی؛ دانشجویان مضطرب

گوشه به گوشه بیمارستان شریعتی دانشجویانی ایستاده‌اند تا خبری از هم‌کلاسی‌های خود بگیرند. جو حاکم بر فضا اما اجازه نمی‌دهد یک نفر وارد بخش اورژانس شود تا بتواند از دوستان خود خبری بیاورد. همه عصبی و نگران‌اند و اخطار وقت و بی‌وقت حراست بیمارستان نیز جو را بیش از پیش ملتهب کرده است. بعد از مدتی «علی‌حسین رضایان»، معاون دانشجویی و «محمدحسین امید»، رئیس دانشگاه تهران همراه با چند نفر از معاونین خود وارد بیمارستان می‌شوند. چند نفر از مسئولان وزارت علوم هم خود را به بیمارستان شریعتی می‌رسانند. صداها بالا می‌رود و چند دانشجو با گریه درخواست می‌کنند کسی به آنها از وضعیت هم‌کلاسی‌هایشان خبری بدهد. در رسانه‌ها خبر مرگ یکی دیگر از دانشجویان نیز پخش شده در حالی که مسئولان بیمارستان با وجود فشارهای حراست خبر فوت هر دو دانشجو را تکذیب می‌کنند. «رضایان» به میان دانشجویان می‌رود. با تماس‌های متعدد مسئولان وزارت بهداشت به مدیران حراست بیمارستان شریعتی، مجوز ورود چند نفر از مسئولین وزارت بهداشت و دانشجویان صادر می‌شود. در بیمارستان شریعتی، فاصله لابی بیمارستان تا بخش بستری اورژانس چند قدم است. با وساطت اجازه ورود داده می‌شود. «فاطمه کفاش» در تخت آخر اولین بخش اورژانس بستری است. روی صورتش بانداژی دیده می‌شود. انگشت‌های هر دو پای او بسته شده و تمام مدت از درد به خود می‌پیچد. یکی از پزشکان می‌گوید: «شکستگی‌های قابل ترمیم دارند و خبری از سوختگی نیز نیست. تمام آزمایش‌ها نیز انجام شده است». اما حرف او هیچ‌کس را آرام نمی‌کند. یکی از هم‌کلاسی‌هایش نزدیک می‌شود و با او حرف می‌زند. درباره چشمش با ایما و اشاره از پزشک می‌پرسد و او اطمینان می‌دهد که آسیبی ندیده است. «رضا پارسی» از دیگر مصدومان حادثه، در اتاق مراقبت‌های ویژه بیمارستان بستری است. مسئولین وزارت علوم وارد اتاق می‌شوند، اما اجازه حضور شخص دیگری را نمی‌دهند. یکی از دانشجویان که هم‌رشته‌ای این دو دانشجو است می‌گوید: «کپسول گاز هیدروژن خالص منفجر شده است؛ کپسولی که در بسیاری از کشورها در خاک دفن می‌شود تا با هوا برخورد نداشته باشد، در آزمایشگاه ما بدون رعایت نکات ایمنی نگهداری می‌شود». یکی دیگر از دانشجویان با اشاره به صوری‌بودن مجوزهای امنیت آزمایشگاه‌ها می‌گوید: «در آزمایشگاه ما حتی یک هود نیز وجود ندارد تا مواد شیمیایی را هنگام آزمایش به بیرون ببرد. چند ترم پیش نیز انتشار گاز مسموم شیمیایی باعث شده بود چند نفر از هم‌کلاسی‌های ما بستری شوند و دانشکده نیز تخلیه شود».

«محمدامین»، نزدیک‌ترین دانشجو به کپسول

مادر «محمدامین» در راهروی بیمارستان، حال روحی مناسبی ندارد. او به‌تازگی با خبر فوت پسرش مواجه شده و توان صحبت ندارد. بعدازظهر پنجشنبه در انتظار رسیدن دیگر اعضای خانواده‌اش از شهرشان بود. «یعنی می‌شود بگویند محمدامین بستری است و می‌توانید او را ببینید؟»؛ این را یکی از هم‌کلاسی‌های «محمدامین» می‌گوید و گریه امانش نمی‌دهد. یکی از مددکاران دانشگاه تهران او را در آغوش می‌گیرد. چند نفر جمع می‌شوند: «محمدامین دانشجوی باهوشی بود. باورمان نمی‌شود این اتفاق افتاده»؛ این را یکی دیگر از هم‌کلاسی‌هایش می‌گوید. «محمدامین کلاته»، دستیار آموزشی دانشگاه تهران و رتبه 11 المپیاد مهندسی مواد و متالورژی بود. یکی از دانشجویان به نقل از دوست خود که نزدیک محل حادثه بود، می‌گوید: «در آزمایشگاه دکتر نیلی پیش از استفاده از دستگاه گاز هیدروژن تست گرفته می‌شود، از قرار روز قبل از حادثه نیز تست گرفته شده بود. یکی از دانشجویان می‌گوید صدای دو انفجار شنیده شده. کپسول در دو بخش به مشکل خورده و منفجر شده. محمدامین نیز خود در کنار دستگاه قرار داشته و شدت انفجار به او آسیب زیادی زده و باعث مرگ او شد».

موارد ایمنی رعایت شده بود

«آزمایشگاه دکتر نیلی»‌ نام جایی‌ است که دچار انفجار شد. در دانشکده فنی دانشگاه تهران، مسئولیت و امکانات هر آزمایشگاه مختص یک استاد است. او کلاس‌ها و پروژه‌های خود را در آزمایشگاه خود انجام می‌دهد، این آزمایشگاه نیز مختص به کلاس‌ها و پروژه‌های محمود نیلی احمدآبادی‌ بود. این استاد که حالا در سوگ از دنیا رفتن یکی از دانشجویان خود است به «شرق» می‌گوید: «موارد ایمنی در این آزمایشگاه به طور کامل رعایت شده بود. آقای کلاته که در حال کار با دستگاه هیدروژن خالص بود نیز از طریق یک دانشجوی پسادکترا درباره روش کار آموزش دیده و مدت‌ها بود با این دستگاه کار می‌کرد. ما در حال حاضر نمی‌توانیم علت دقیق حادثه را بگوییم». نیلی تأکید می‌کند که سه ماه پیش نیز مسئول ایمنی آزمایشگاه‌های دانشگاه تهران از آزمایشگاه آنها بازدید داشته است: «در آزمایشگاه ما هر دانشجو پیش از کار با هر دستگاه، از طریق یک فرد مسلط به دستگاه آموزش می‌بیند و مسائل ایمنی را کاملا یاد می‌گیرد». در میان صحبت‌های دانشجویان شنیده می‌شود که دکتر نیلی، به محمدامین اصرار کرده تا روی این پروژه کار کند اما یکی از دانشجویان فارغ‌التحصیل‌شده دانشکده مواد و متالورژی دانشگاه تهران که از دانشجویان محمود نیلی بوده، به «شرق» توضیح می‌دهد: «پروژه فعلی‌ای که آقای کلاته و دیگر دانشجویان مشغول کار روی آن بوده‌اند، نزدیک به سه سال است جریان دارد. دستگاهی که منفجر شده را نیز دو دانشجویی که سابقا در حال کار روی این پروژه بودند با نظارت دکتر نیلی ساخته‌اند. او هیچ اصراری بر دانشجویان درباره پروژه‌ها نمی‌کند و دانشجویان خودشان باید برای کار بر روی پروژه‌ها داوطلب شوند». از نظر این دانشجو، «محمود نیلی» که خود نیز به علت خردشدن شیشه‌ها آسیب دیده، نمی‌تواند عامل اصلی این حادثه باشد.

فقط یکی از دانشجویان نیاز به عمل جراحی دارد

در این میان «علی‌حسین رضایان»، معاون دانشجویی دانشگاه تهران که از ابتدا در محل حادثه و بیمارستان حضور داشته درباره آخرین وضعیت دو دانشجوی مصدوم به «شرق» می‌گوید: «طبق گفته پزشکان، روز گذشته (جمعه) دو دانشجوی مصدوم‌شده، وضعیت بهتری پیدا کرده‌اند». او درباره آسیب بینایی یکی از مصدومان هم توضیح می‌دهد: «درباره خطر نابینایی چشم آقای پارسی نیز طبق گفته پزشکان متخصص، هیچ نگرانی وجود ندارد و او حتی نیاز به عمل جراحی نیز ندارد». اما «فاطمه کفاش» دیگر دانشجوی مصدوم نیاز به جراحی دست دارد: «خانم کفاش به علت آسیب‌ وارده به دست چپ‌ نیازمند عمل جراحی است که با گفت‌وگوی صورت‌گرفته با معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی ایران، قرار شد در این باره اقدامات لازم انجام شود». رضایان درباره زمان مرخصی این دو دانشجو هم توضیح داد: «به‌دلیل ترومای ایجادشده و آسیب‌های موجود، پزشکان درباره مرخص‌کردن این دانشجویان تردید دارند و با گذشت زمان، زمان ترخیص آنها مشخص می‌شود».