۲۵ چالش بورس و اقتصاد

در میزگرد مشترک «ایران» و «سنا» مهم‌ترین مسائل بازار سرمایه شناسایی شد

ایران

روزنامه ایران در گزارشی نوشت:

اهم نکات حسین عبده‌تبریزی:

ایران از منطقه در تأسیس بورس جلوتر بود، اما پرسش‌هایی که درباره ماهیت بازار سرمایه ایجاد شد، مسیر توسعه را به تعویق انداخت. مشکل اصلی نبود تمرکز بر تأمین مالی به عنوان محور اصلی بازار سرمایه است. در بازارها، نهادها و محصولات مالی تنوع خوبی داریم، اما عمق و کیفیت آنها پایین است. بنابراین، مجبوریم برخی نهادهای کوچک‌تر را به دلیل آنکه از پس هزینه‌های خود برنمی‌آیند در نهادهای بزرگ‌تر ادغام کنیم. در فضای حکمرانی نیز سؤال مهم آن است که اگر در سطح بین‌المللی به دلیل تحریم شفاف نیستیم، آیا می‌توانیم در سطح ملی کاملاً شفاف باشیم؟ به نظر من چنین چیزی دشوار است.

اهم نکات سعید اسلامی‌بید‌گلی:

حاکم بودن نگاه چپ و تمرکزگرا بر اقتصاد ایران مانع اصلی توسعه بوده است. برای رشد و توسعه پایدار بازار سرمایه، باید با رانت‌ها برخورد شود و همچنین مداخله در قیمت‌گذاری و مدیریت شرکت‌ها کاهش یابد. بازار سرمایه در ایران همچنان دولتی است؛ اگرچه بخش‌های حاکمیتی حدود ۴۰ درصد مالکیت شرکت‌ها را دارند، اما ۸۰ درصد مدیریت را در اختیار دارند. نهاد ناظر نیز با وجود قدرت کم در تصمیم‌گیری، در حیطه خود مداخله‌گر است. هرچند در فضای ابهام ساختار حکمرانی نمی‌توان انتظار زیادی از رگولاتور بازار سرمایه داشت، اما آنجا نیز مسائلی داریم. مثلاً دامنه نوسان معضل بی‌پایانی است که بازارگردانی را فعالیتی عقیم کرده است؛ یا الزاماتی که در حد نصاب‌ها داریم مانند خرید سهام توسط صندوق‌های درآمد ثابت در دنیا نمونه ندارد. اگر جای سازمان بورس بودم، مهم‌ترین اولویتم را ارتقای جایگاه خود در نظام تصمیم‌گیری اقتصادی می‌گذاشتم. از بعد فرهنگی سواد مالی جامعه پایین و به دلیل اقتصاد تورمی، نگاه سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت است.

اهم نکات میثم فدایی:

صندوق‌های بازنشستگی و سهام عدالت از چالش‌های اساسی بازار سرمایه هستند. یکی دیگر از چالش‌های مهم، عدم توازن میان تأمین مالی دولت و بخش خصوصی است که نقش‌آفرینی بخش مولد در رشد اقتصادی را محدود کرده است. نقش مخرب نرخ بهره بالا نیز غیرقابل انکار است و متأسفانه به جای حل مسأله در نظام بانکی، برخی انگشت اتهام را به سوی صندوق‌های درآمد ثابت برده‌اند؛ حال آنکه آنها قیمت‌پذیر هستند. ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به دلیل عدم وابستگی به کالای خاص یا نرخ ارز می‌تواند فضای بازار سرمایه را کم‌ریسک‌تر کند.

چالش‌های ساختاری اقتصاد:

1- صندوق‌های بازنشستگی که به جای موتور محرک بازار سرمایه بودن،

خود مکنده و چالشی اساسی شدند

2-بلاتکلیفی سهام عدالت که هنوز بی‌برنامه مانده

3- نقش کمرنگ تأمین مالی در بازار سرمایه، افزون بر آنکه همین سطح نیز

به طور نامتوازن بین دولت و بخش خصوصی تقسیم می‌شود

4- چالش‌های بزرگ در سطح حاکمیت شرکتی که ریشه آن عدم واگذاری مدیریت شرکت‌ها همراه با مالکیت آنها بوده است

5- ناترازی‌های مختلف بویژه در حوزه انرژی که تولید و بخش صنعتی را به کما برده

6- نرخ بهره بالا که علاوه بر فشار بر ارزشگذاری سهام،

هزینه تولید و تأمین مالی را به سطوحی غیربهره‌ور رسانده

7- قدرت پایین مقام ناظر (رگولاتور) بازار سرمایه در ساختار تصمیم‌گیری اقتصادی

8- بنگاه‌داری نهادهای مالی که آنها را از مأموریت خود دور کرده