سنت‌شکنی آقای رئیس‌جمهور
بازتاب‌های گفتوگوی آزاد رسانه‌ای دکتر پزشکیان
روزنامه ایران در گزارشی نوشت:
عصر پنجشنبه گذشته در حوزه سیاست رسانه‌ای نهاد ریاست‌جمهوری در ایران، تحول مهمی رخ داد. سه چهره رسانه‌ای مطرح از سه جریان اصلی سیاسی کشور، روبه‌روی رئیس‌جمهوری نشستند و بی‌پرده، صریح و بدون هیچ هماهنگی قبلی سؤالات خود را از عالی‌ترین مقام اجرایی پرسیدند. این اتفاق برای اولین‌بار است که در حوزه رسانه‌ای مرتبط با مقام رئیس‌جمهوری رخ می‌دهد. در تجربه رسانه‌ای سران دیگر قوا نیز چنین امری تجربه نشده است. این نشست به ابتکار معاونت ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهور برگزار شد. طی این ابتکار محمدعلی ابطحی چهره رسانه‌ای و سیاسی اصلاح‌طلب، عبدالله گنجی چهره رسانه‌ای و سیاسی اصولگرا و علیرضا معزی چهره رسانه‌ای و سیاسی اعتدالی، سؤالات خود را در حوزه‌های مختلف، از سیاست و اجتماع، تا اقتصاد و معیشت و سیاست خارجی پرسیدند. اما واقعاً این گفتوگو چه تفاوتی با گفت‌و‌گوهای دیگر رئیس‌جمهوری یا دیگر رؤسای‌جمهوری داشت؟ باید به مواضع پرسشگران این نشست مراجعه کرد. حجت‌الاسلام محمدعلی ابطحی که علاوه بر سابقه رسانه‌ای و سیاسی، سابقه ریاست دفتر رئیس‌جمهور در دوره اصلاحات را هم دارد، نوشت: «ابتکار خوبی بود، هیچ‌کس هماهنگ نکرد که چه بپرسیم. البته ظاهراً رئیس‌جمهوری مصاحبه دیگری دارد که بحث‌های معیشتی مطرح می‌شود. تجربه خوبی بود، هم ما صریح بودیم و هم آقای رئیس‌جمهوری.»
علیرضا معزی از چهره‌های رسانه‌ای ارشد دولت‌های یازدهم و دوازدهم، این‌طور روایت کرد: «رویداد امروز بیش از آنکه پرسش و پاسخ با رئیس دولت باشد، گفت‌وشنودی طراحی نشده بود میان ما و رئیس‌جمهوری که در پی پاسخ‌های پزشکیان، مباحثاتی هم شکل می‌گرفت.» معزی ادامه داد: «ورای محتوا (ی این گفتوگو)، نوآوری در فرم گفتوگو هم قابل تأمل بود.» وی منظور خود از «نوآوری در فرم گفتوگو» را این‌طور بیان کرد: «انحصارزدایی، استقلال رسانه‌ای و تنوع‌بخشی به الگوهای ارتباطی رئیس‌جمهوری.»
عبدالله گنجی چهره رسانه‌ای اصولگرا هم به خبرگزاری «فارس» گفت: «در یک نشست سه نفره که به مناسبت یک سالگی دولت صورت گرفت، من و دو فعال سیاسی دیگر پرسش‌های مختلفی از رئیس‌جمهوری پرسیدیم و جناب پزشکیان به آنها پاسخ مفصلی داد.» وی اظهارکرد: «در این مصاحبه در رابطه با موضوعات مهمی چون جنگ با رژیم صهیونیستی، اینترنت و فضای کسب‌وکارها، گفتمان وفاق و عملکرد وزرا بحث و پرسش‌وپاسخ صورت گرفت.»
نگاه دقیق‌تر به روایت این فعالان رسانه‌ای ابعاد اهمیت این نشست را آشکار می‌کند. اولین نکته، چیزی است که ابطحی گفت: «هیچ‌کس هماهنگ نکرد که چه بپرسیم.» این نشان می‌دهد این گفتوگو صریح و بی‌پرده بود و پرسشگران هیچ محدودیتی برای پرسش‌های خود نداشتند؛ نه از دفتر رئیس‌جمهور و نه نزدیکان رئیس‌جمهوری، هیچ کس به این سه نفر نگفت چه چیزی را بپرسند و چه چیزی را نپرسند. نکته دوم واقعیتی است که معزی به آن اشاره کرد که «پرسش و پاسخ با رئیس دولت... و گفت و شنودی طراحی نشده بود میان ما و رئیس‌جمهوری که در پی پاسخ‌های پزشکیان مباحثاتی هم شکل می‌گرفت.» از اظهارنظر مدیرعامل «خبرآنلاین» مشخص می‌شود این نشست، یک طرفه نبود، بلکه دوطرفه بود و در میان پرسش‌های آنان و پاسخ‌های رئیس‌جمهوری، گفت‌و‌گویی هم شکل گرفت. سرانجام هم نکته‌ای که عبدالله گنجی اشاره کرد، اینکه «من و دو فعال سیاسی دیگر پرسش‌های مختلفی از رئیس‌جمهوری پرسیدیم و جناب پزشکیان به آنها پاسخ مفصلی داد، در رابطه با موضوعات مهمی چون جنگ با رژیم صهیونیستی، اینترنت و فضای کسب‌وکارها، گفتمان وفاق و عملکرد وزرا بحث و پرسش‌وپاسخ صورت گرفت.» اظهارنظر این چهره رسانه‌ای اصولگرا نشان می‌دهد در این گفتوگو تقریباً سؤالی نماند که پرسیده نشده باشد و پرسشگران می‌توانستند هر سؤالی را با هر لحنی مطرح کنند، یا اینکه در میانه پاسخ رئیس‌جمهوری هم سؤال دیگری مطرح کنند تا پاسخ‌های دقیق‌تری دریافت کنند.
این نشست از زاویه دیگری هم اهمیت دارد، یعنی زاویه‌ای که معزی به آن اشاره کرد؛ انحصارزدایی رسانه‌ای. از این عبارت این‌طور می‌توان برداشت کرد که به جای گفت‌و‌گوهای عمدتاً کلیشه‌ای رؤسای‌جمهوری در صداوسیما، این بار رئیس‌جمهوری مقابل سؤالات فعالان رسانه‌های مکتوب قرار گرفت. در حالی که در مصاحبه‌های مشابه پیشین، شخصیت مقابل رئیس‌جمهوری بیشتر شکل مجری داشت تا خبرنگار. اما در نشست پنجشنبه گذشته، سه خبرنگار یا سه فعال رسانه‌ای مطرح و شناخته شده، از سه جریان فکری و سیاسی کشور مقابل رئیس‌جمهوری نشستند که هر کدامشان هم خبر را می‌شناسند، هم رسانه و هم می‌دانند گفتوگوی واقعی واقعاً چه شکلی است. براساس مجموعه این شرایط، می‌توان گفت ابتکار معاونت ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهور در برگزاری نشست پنجشنبه گذشته، سنت‌شکنی به سبک پزشکیان بوده است؛ سنت‌شکنی رئیس‌جمهوری که قائل به گفتوگوی آزاد، صریح و بی‌پرده با نمایندگان واقعی جریان‌های سیاسی و اجتماعی حاضر کشور است، نه گفت‌و‌گوهای رسمی و کلیشه‌ای که فرم و محتوای آن از حد تکرار هم گذشته است.
