مذاکرات در آن سوی خلیج تاریخی فارس
دیروز مذاکرات ایران و آمریکا در دور چهارم برگزار شد. گمانه زنیها از خوش بینانه ترین تا بدبینانه ترین حدسها را در بر می گیرد. اما همین که تداومی در کار هست، پس می توان خوش بینانه گفت مذاکرات یکشنبه موفقیت آمیز بوده است.

روزنامه اطلاعات در یادداشتی نوشت:
به یاد آوریم که در سنوات دیرین، هرگاه بحث توافق و تنش زدایی یا رفع تضادهای بزرگ میان ایران و ایالات متحده مطرح می شد، بلافاصله صفی طویل از دشمنان تا ذینفعان خارجی و داخلی برای برهم زدنش فرامی آمدند و هریک با تهدید و تطمیع و سنگ اندازی چاله و چاهی می کندند تا ایران و ملت بزرگوار ما در تنگنا و تحریم بماند.
طبعاً در چنین شرایطی، بالاخره قدرت نظامی و امنیتی آن نیز در حد اندرونی مهار می شود. همسایگان عرب، ترکیه و قفقاز شمالی و حتی همسایگان شرقی که آب را هم از همنوعان و همسایگان ایرانی دریغ می کنند، چنین مواضعی داشتند. اما موضع رادیکال و محرک اول، رژیم صهیونیستی بود که به هر توطئه و نیرنگ و جنایتی متوسل می شد تا موجودیت خود را توجیه کند.
در چنین شرایطی و پس از سالیان دراز، دوباره ایران و امریکا می توانند با رفع تنش، منطقۀ خاورمیانه را از خون و آتش پاک کنند و زمینه را برای صلح و توسعه فراهم آورند. وزیر خارجه، شرایط ایران را، که درخواستهای معقول و منطقی است بارها و به روشنی بیان کرده است. طرف امریکایی هم باید واقع بین باشد و اگر صلح می خواهد، الان وقت مناسبی است. صلح و آرامش و توسعۀ اقتصادی در خلیج فارس، دریای سرخ، کانال سوئز، مدیترانه شرقی و سواحل لبنان و سوریه، امروز اگر آغاز شود می تواند هژمونی و توحش اسرائیل را بی اعتبار کند و زیانبار بودن این قدرت جنایتکار را به روشنی نشان دهد. افق صلح و توسعه در ایران و متحدان و همسایگانش، دولت یهود را به یک جزیره کوچک اقتصادی مثل قبرس یا پاناما بدل خواهد کرد .
پس برای صلح و توسعه از کاسبان تحریم و مخالفان داخلی و توطئه های خارجی نباید هراسید. منافع ملی و سیاستِ درست، همین است. گفتگوی صریح و سریع، پشت درهای بسته و دور از استراق سمع هر نامحرمی، به ویژه جاسوسان موساد و مزدوران کارتلهای سلاح و نفت و کشتیرانی در برخی بنادر کشورهای تازه تاسیس اما پر رونق!
قبل از این دور از گفتگو که با تاخیری به دلایل نامعلوم انجام شد، وزیر خارجه فرانسه چندبار عرض اندام و مصاحبه کرد تا نقش مهمی در خاورمیانه ایفا کند. رافائل گروسی هم در کنارش همان روش و تیپ سابق را داشت و کوشید بیش از مدیریت فنی، سطح خود را از نردبام سیاست بالا ببرد. اما نه توفان تهدیدهای ساختگی وزیر فرانسوی جدی گرفته شد، نه گروسی می تواند نقشی فراتر از موضوعات فنی و تکنیکی برای خود دست و پا کند. امریکا حتی دیگر در ناتو و شرکتهای تابعه که خود سهامدار اصلی در اروپاست، تمایلی به بازیهای اتحادیه ندارد. در حاشیه همین بحث، یک اندرز روزنامه نگارانه را هم عرض کنم؛ از مقامات کشورم درخواست می کنم منزلت دولت و شخص رئیس جمهور را پاس بدارند. نباید مدیر یک موسسه فنی نظیر رافائل گروسی مدیر آژانس بین المللی انرژی اتمی، هربار به ایران می آید با بلندپایه ترین مقامات سیاسی، به ویژه ریاست جمهور دیدار داشته باشد.
از این مسئله که بگذریم شایعه ای درگرفته بود که دونالد ترامپ قصد دارد در سفر خاورمیانه ای در ریاض نکته ای را درباره نام گرامی خلیج فارس اعلام کند که خوشبختانه گویا درست نبوده است. اما اگر چنین رویدادی هم در سفر مذکور رخ می داد، باکی نبود، چون این اظهار نظر (یا اظهار وجود) فاقد هرگونه ارزش حقوقی و بین المللی است. یک نمایش مضحک برگزار می شد که هیچ مورخ و سیاستمدار برجسته و دانایی در جهان، تره هم برایش خُرد نمی کرد. اتفاقا بر فرض که چنین بود، مذاکرات را هم نباید تحت تاثیر قرار می داد. چه بسا
توطئه ای برای تحریک افکار عامه و شکست تنش زدایی و مذاکره در جهت افروختن آتشی تازه در ایران و منطقه باشد. سخن آخر این که یک بار باید به همسایگان عرب که با ما همزیستی دارند و خواهند داشت، و بعد از انقلاب مشروطیت ایران و بر اساس معاهده وستفالی در پایان جنگ جهانی اول تأسیس شده اند؛ بگوییم که چیزهایی هست که با پول نمی توان خرید. حتی با یک تریلیون دلار سرمایه گذاری در قدرتمندترین کشور دنیا. چیزهای دیگری هم هست مثل تاریخ، ادبیات، دانش و...، مثال دیگری
می زنم که عبرت آموز است. می توان تاسیسات هسته ای را خرید یا فروخت یا از بین برد، اما دانش آن را نمی توان خرید یا فروخت یا از بین برد. بد نیست برای اطلاع بیشتر اشاره کنم که عنوان تاریخی دریای پارس را که مورخان یونانی قبل از میلاد عیسی مسیح (ع) در کتابهایشان آورده اند و مورخان رومی بارها در تواریخ و پیمان نامه ها تکرار کرده اند، سپس در
نقشه های جهانگردان اروپایی، از اسپانیایی و پرتغالی و فرانسوی و هلندی و انگلیسی و نمسه (اتریش و آلمان) به نام persian gulf مکرر ثبت و ضبط شده است. در منابع اسلامی نیز همه جغرافی دانان و مورخان، از جمله مقدسی در احسن التقاسیم این بحر را الخلیج الفارسی خوانده و نقشه آن را هم عرضه کرده اند. اما جالب است که حتی مفسران و نحویون هم از جارالله زمخشری تا جلال الدین سیوطی و دیگران هم بحر فارس نوشته اند. حالا دونالد ترامپ یا هرکس دیگر از عرب و ترک و پشتون و فرنگی، اگر روزی بتواند در مقابل سرمایه گذاری یا هر لطف و تمایلی، دست تطاول در تاریخ ببرد، باید بداند که پس قانون اساسی و نام کشور او هم قابل خرید و فروش است. در ایران تاریخ، حتی اگر با شکست همراه بوده باشد، قابل معامله نیست، مثل سرزمین، حیثیت و فرهنگ...