تلاش برای صفر شدن آمار خودکشی در ایران
خودکشی یک آسیب جدی اجتماعی و انسانی است که تنها زندگی فرد را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد بلکه خانواده و جامعه اطراف او را نیز دچار خسارت عمیق می‌کند.
زهرا بهروزآذر، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، در همایش پیشگیری از خودکشی بر اهمیت حفظ جان تک‌تک ایرانیان تأکید کرد و گفت: «باید تلاش کنیم آمار خودکشی به صفر برسد چرا که حتی از دست رفتن زندگی یک نفر نیز برای ما اهمیت دارد.»
او با اشاره به اینکه در برخی شهرستان‌ها میزان خودکشی بالاتر از میانگین کشوری است، افزود: «خودکشی تنها به معنای از دست دادن یک فرد نیست بلکه خانواده و جامعه اطراف او نیز دچار آسیب‌های عمیق می‌شوند.»
بهروزآذر پیشگیری از این پدیده را نیازمند توجه همزمان به ابعاد روانی، اجتماعی و معیشتی دانست و تأکید کرد: گفت‌وگوی مؤثر، حمایت‌های اجتماعی و توانمندسازی گروه‌های در معرض خطر می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در کاهش این معضل داشته باشد.
بهروزآذر بر ضرورت توجه جامع به این عوامل و برنامه‌ریزی برای حمایت روانی، اجتماعی و اقتصادی افراد آسیب‌پذیر تأکید کرد و گفت: «پیشگیری از خودکشی یک مسئولیت ملی است و جان هر ایرانی برای ما ارزشمند است.»
اقدامات مهم در راستای پیشگیری از خودکشی
سیدجواد حسینی، رئیس سازمان بهزیستی کشور، نیز در روز جهانی پیشگیری از خودکشی گفت: این سازمان بر اساس تکالیف محوله و قوانین بالادستی با گسترش خدمات مشاوره و روانشناختی، مداخلات مددکاری و اورژانس اجتماعی و سایر خدمات مبتنی بر حمایت‌های روانی اجتماعی، اهتمام ویژه‌ای به پیشگیری و کاهش خودکشی دارد.
او افزود: برای پیشگیری از خودکشی و حمایت از افراد در معرض خطر اقدامات به‌صورت یک نظام منسجم و هماهنگ در حال اجرا بوده که شامل خط ملی مشاوره ۱۴۸۰ است که به ارائه مشاوره تخصصی می‌پردازد، اورژانس اجتماعی ۱۲۳ به‌عنوان مداخله سریع در بحران‌های حاد وارد عمل می‌شود و همزمان مراکز مشاوره حضوری و غیرحضوری تقویت شده‌اند تا مداخلات مؤثر در ارتقای سلامت روان و کاهش آسیب اجتماعی به‌طور پیوسته ارائه شود.
آمار خودکشی در ایران پائین‌تر از میانگین جهانی
طبق آمار، میانگین جهانی خودکشی حدود ۹ تا ۱۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر است درحالی که این شاخص در ایران بین ۵ تا ۸ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر گزارش شده که نشان‌دهنده وضعیت بهتر کشور نسبت به بسیاری از نقاط جهان است.
سازمان ملل متحد و سازمان جهانی بهداشت خودکشی را یک مسئله بهداشت عمومی معرفی کرده‌اند و بر این نکته تأکید دارند که عوامل محیطی، زمینه‌ای، اجتماعی و بیولوژیکی می‌توانند در بروز خودکشی مؤثر باشند. این سازمان‌ها پیشگیری از خودکشی را مستلزم برنامه‌های هدفمند و طیف کامل مداخلات بهداشت عمومی می‌دانند.
مطالعات نشان می‌دهند افرادی که با اختلالات روانی زندگی می‌کنند، مصرف‌کنندگان مواد مخدر و قربانیان خشونت‌های بین فردی، خشونت شریک صمیمی و آسیب‌های دوران کودکی در معرض خطر بالاتری برای اقدام به خودکشی قرار دارند. همچنین انزوای اجتماعی، سهولت دسترسی به وسایل کشنده، فقر و محرومیت اجتماعی از دیگر عوامل مهم مرتبط با این پدیده شناخته شده‌اند.
خودکشی تابع مداخله بهداشت عمومی است. شناسایی جمعیت‌هایی که بیشتر در معرض خطر هستند، جزو ضروری یک استراتژی جامع پیشگیری از خودکشی است. درک توزیع مرگ و میر ناشی از خودکشی برای هدایت مؤثر منابع و تلاش‌ها اساسی است. پیشگیری از خودکشی نیازمند درک دقیقی از الگوها و روندهای موجود و چگونگی تفاوت آنها بین مکان‌ها و جمعیت‌شناسی خواهد بود.
