۶۰ درصد درآمدهای دولت صرف حقوق کارکنان و بازنشستگان میشود
یک اقتصاددان با اشاره به ناترازی سنگین دولت، رشد افسارگسیخته نقدینگی و فشار بودجهای تأکید کرد که انقباضی بستن بودجه تنها زمانی اثرگذار است که در چارچوب برنامه هفتم، قوانین مالی و اصول اصلاح ساختار دولت اجرا شود در غیر این صورت بودجههای انقباضی صرفاً بازی با اعداد است و نتیجهای برای اقتصاد و معیشت مردم ندارد.
فردین آقابزرگی، کارشناس اقتصادی، در گفتوگو با آوش در پاسخ به این سوال که بودجه سال 1405 باید انبساطی باشد یا انقباضی، گفت: بودجه امسال انقباضی بسته شده است اما روی کاغذ بودن آن هیچ دردی از اقتصاد درمان نمیکند. ما با حجم نقدینگی حدود دوازده هزار میلیارد تومان و ناترازی حدود هزار میلیارد تومان حداقل برای سال ۱۴۰۴ مواجه هستیم. چگونه میتوان در شرایطی که سطح هزینههای عمومی دولت هر سال رشد میکند، انتظار ساماندهی اقتصادی و کنترل نقدینگی داشت حتی اگر سیاست انقباضی اعلام شود؟
او ادامه داد: دستورکار فعلی بر انقباضی بودن بودجه است اما انقباضیبودن بدون پایبندی به قوانین، برنامه هفتم توسعه و سیاستهای اصل ۴۴ تنها بازی با اعداد و ارقام است، اتفاقی که سالهاست رخ میدهد. ما در عمل هیچگاه بهبود جدی در وضعیت تراز دولت و معیشت مردم ندیدیم؛ مخصوصاً در دو دهه اخیر.
آقابزرگی اضافه کرد: براساس قانون برنامه پنجم قرار بود تراز عملیاتی بودجه تا پایان سال ۱۴۰۰ صفر شود اما نهتنها محقق نشد بلکه از آن سال به بعد کسری بودجه سالیانه به شکل تصاعدی بالا رفت. ۱۵۰ هزار میلیارد، ۳۰۰ هزار میلیارد، ۴۰۰ هزار میلیارد و امسال حدود ۹۰۰ هزار میلیارد تومان کسری عملیاتی!
او بیان کرد: این ناترازی عمدتاً ناشی از چاپ پول و خلق نقدینگی بیپشتوانه است؛ سیاستی که مستقیماً سطح معیشت مردم را تخریب میکند. امروز حدود ۶۰ درصد درآمدهای دولت صرف حقوق کارکنان و بازنشستگان شده و این یعنی بخش بزرگی از منابع دولت صرف هزینههای جاری میشود، نه توسعه و سرمایهگذاری.
او در پاسخ به این سؤال که اگر ردیفهای غیرضروری حذف شوند کسری بودجه جبران میشود؟ گفت: بله، فقط درصورتیکه اجرای واقعی صورت بگیرد. بودجه بسیاری از نهادهای ایدئولوژیک، فرهنگی یا حاکمیتی از نظر اقتصادی غیرمولد هستند. بودجه به آنها تخصیص مییابد اما بازده مالی و اقتصادی مشخصی ندارند. همین موضوع یکی از دلایل ناترازی ساختاری بودجه است.
او بیان کرد: برای مثال، یک و نیم همت بودجه یک نهاد فرهنگی را در نظر بگیرید؛ این درحالی است که با ۱۵ همت میتوان معضل آلودگی هوای تهران را حل کرد. ما ده درصد همین مبلغ را هر سال به نهادی میدهیم که کوچکترین اثر ملموسی در بهبود معیشت مردم ندارد. بنابراین حذف این ردیفها یک قدم مثبت است اما فقط وقتی نتیجه میدهد که اجرایی و واقعی باشد نه صرفاً اعلامی.
آقابزرگی در پاسخ به اینکه آیا رشد اقتصادی ۸ درصدی محقق میشود، گفت: بهصراحت باید گفت این عدد بیشتر شبیه خیالپردازی است. تا زمانیکه سرمایهگذاری جذب نشود، ارتباطات اقتصادی بینالمللی قفل باشد و سیاست خارجی سرمایهگریز عمل کند رسیدن به رشد ۸ درصد نهتنها دور از واقعیت است بلکه حتی فراتر از یک شوخی است. سال گذشته نیز همین عدد در بودجه آمده بود و عدهای از متخصصان از آن دفاع میکردند اما هیچیک محقق نشد. امسال هم همین مسیر در حال تکرار است.
