مسیر اصلاح معیشت مردم یک شبه قابل تدبیر نیست
وزیر اقتصاد گفت: دولت، مسیر اصلاح را از بحث معیشت مردم دنبال میکند اما یک شبه قابل تدبیر نیست. بالغ بر سه ماه طول کشید تا زمینههای اجرایی اصلاح قیمت بنزین محقق شود. اصلاحات اساسی سیستم سیاستگذاری نظام اقتصادی پیچیده است.
سیدعلی مدنیزاده، وزیر امور اقتصادی و دارایی، عصر امروز دوشنبه در برنامه ویژه روز دانشجو که در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد، با قدردانی از رویکرد صریح دانشجویان اظهار کرد: چون در دانشگاه خودم هستم، ترجیح دادم از منظر استاد و دانشجو صحبت کنم. نگاه دقیق و موشکافانه شما برای من ارزشمند است.
او با بیان اینکه مسئولیت وزارت اقتصاد را صرفاً به دلیل «دنبال تغییر بودن» پذیرفته، گفت: هرکدام از ما از کودکی دغدغههایی داشتیم و بر اساس آنها مسیر زندگیمان را انتخاب کردیم. اگر به دغدغههایی که مطرح میکنید باور دارید، باید پای کار بیایید. با انتصاب یک فرد مشکلات حل نمیشود. این مسیر یک حرکت سیمرغگونه است؛ سیمرغ باید همراه شوند، نه یک مرغ.
وزیر اقتصاد با اشاره به آیهای که در ابتدای مراسم قرائت شد ادامه داد: خطاب آیه اول به من و بعد به همه ماست؛ یعنی باید مراقب باشیم و همه مسئولیم. دست درخواست من به سمت بدنه دانشجویی است که بیایید و کمک کنید.
مدنیزاده گفت: جز چند نفر معدود، تقریباً همه به من گفتند قبول مسئولیت در وزارت اقتصاد کار اشتباهی است. بله کار سخت است، اما هنر کار کردن در شرایط پیچیده است و ما مصمم به ایجاد اصلاحات هستیم.
او با انتقاد از وضعیت رسانهای کشور افزود: در این مدت کارهای زیادی انجام شده که شاید به گوش شما نرسیده باشد. رسانه ما فضای عجیبی دارد. بارها دیدهام چه هزینههایی صرف میشود تا اخبار نادرست تولید و به جامعه تزریق شود. مراقب این فضا باشید.
وزیر اقتصاد با اشاره به اقدامات انجامشده گفت: بخش بزرگی از کارهایی که در حوزه تولید، انرژی، بازنشستگی، نظام بانکی، بازار سرمایه و اقتصاد کلان نیاز بود زمین گیر شوند و به اجرا برسند، عملیاتی شد. نتیجه اینها بیش از ۱۵۰ پروژه اجرایی است که به ۲۰ مرکز مسئولیت سپرده شد.
او افزود: در اصلاح نظام بانکی برنامههای دقیق طراحی شده و آسیبشناسیهای جدید در خصوصیسازی و مناطق آزاد انجام گرفته است. در حوزه اقتصاد دیجیتال نیز سرمایهگذاری قابل توجهی صورت گرفت. بسیاری از این اقدامات نیازمند امضای وزیر بود که انجام شد.
مدنیزاده تصریح کرد که تصمیمگیری در اقتصاد کلان محدود به وزیر اقتصاد نیست و نیازمند هماهنگی تیم اقتصادی دولت و رئیسجمهور است.
او در بخش دیگری از سخنانش درباره تعیین تکلیف «بانک آینده» گفت: یک هفته پس از پذیرش مسئولیت و در شرایط موشکباران، تعیین تکلیف بانک آینده را در دستور کار قرار دادیم. باور دارم اگر بهدنبال از بین بردن امالفساد تورم هستیم، هیچ راهی جز اصلاح سیستم بانکی وجود ندارد. اگر کسی این راهحل را غربی میداند، مشابه شرقیاش را نشان دهد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی اذعان داشت: در حوزه اصلاح نظام بانکی، قابل بیان نیستند. پشت درهای بسته باید تصمیم گیری های آن انجام شود و مرحله اجرای آن اطلاع رسانی شود.
مدنی زاده تاکید کرد: سال گذشته زمان تدوین بودجه حضور نداشتم و امسال نیز با توجه به شوکهایی که از انتهای سال گذشته شکل گرفت به همراه تصمیمات غلط و همزمان شدن با جنگ و شرایط پسا جنگ که فضای نه جنگ، نه صلح است شرایط سختی برای ما به همراه آورد. در این شرایط انتظار سرمایه گذاری و تولید بیهوده است. این شرایط میزان کسری بودجه دولت را بسیار افزایش داد.
وی اضافه کرد: دولت در شرایط جنگ چطور باید کشور را اداره میکرد؟ حقوق مردم و اساتید را نباید میداد؟ اداره این شرایط بسیار سخت است و با مشکلات بسیار زیادی مواجه هستیم. پرداختی مردم، اساتید، کارکنان و بازنشستگان از کجا میآید؟ در جمیع اینها باید بدانیم در چه ظرف زمانی ای هستیم.
وزیر امور اقتصادی و دارایی عنوان کرد: بیش از پنجاه ساعت هفته گذشته در خصوص بحث بودجه جلسه داشتیم. شب گذشته تا نیمههای شب با رئیس جمهور در این زمینه جلسه داشتیم و اگر بودجه درشت طراحی و تدوین شود شرایط بهتر پیش خواهد رفت. این اقدامات یک شبه و یکباره اتفاق نمیافتند بلکه نیازمند بازه زمانی چندین و چند ساله است. شما به عنوان فرهیختگان جامعه باید واقع گرا باشید نه اینکه منحصر به کاغذ باشید.
مدنی زاده تصریح کرد: تحلیل ما در وزارت اقتصاد این است که نیازمند رشد اقتصادی بالا به عنوان اولویت در اقدامات هستیم تا جایی که امنیت ملی تلقی میشود. دو مگا پروژه در وزارت اقتصاد در حال انجام است و حداقل ۲۰ پروژه امکان تحقق دارند. طرح رویش و طرح اعتبار ملی را داشتیم که به جمع کثیری از مردم در پی آن اعتبار مالی داده خواهد شد. با مشارکت وزارت کار در تلاش برای کمک بیمهای و مالیاتی جهت بازگرداندن نیروهای از کار بیکار شده به کار داشتیم.
وی ادامه داد: بگی از مشکلات کشور این است که قانون مالیات تثبیت شده دارد و به دنبال اصلاح لایحهای آن هستیم. دعوای اصناف و مشاغل را در تابستان شاهد هستیم و از اقدامات ما صفر کردن مالیات تعداد قابل توجهی از مشاغل بود که اگر صورت نمیگرفت تعداد قابل توجهی از آنها به سمت تعطیلی میرفتند. برنامه اصلاح مالیاتی در حال طراحی و تدوین است تا با استفاده از هوش مصنوعی تماماً سیستم مالیات ستانی ما الکترونیکی شود.
وزیر امور اقتصادی و دارایی خاطرنشان کرد: برای من اولویت غیر از کاهش تورم و افزایش تولید مبارزه با فساد و برقراری عدالت اقتصادی است که این مشکل در سیستم گمرک به شدت وجود دارد و در وهله اول به دنبال دور کردن این آسیبها از کشور در این موارد هستیم.
وی اظهار کرد: مدنی زاده فعلی همان مدنی زاده قبل است اما قرار نیست تنها باشد چرا که تنها هیچ کاری نمیتواند انجام دهد. این امور با کمک تک به تک شما قابل تحقق خواهد بود. ما باید واقع بین باشیم و ببینیم در چه شرایطی در حال اصلاح اقتصادی هستیم. فضای حکمرانی اقتصادی ما با کشورهای توسعه یافته متفاوت است. چهارده ماه پیش خدمت رهبر اقتصادی گفتم حکمرانی اقتصادی ما سه آسیب بزرگ داشته و دارد.
مدنی زاده اضافه کرد: یک بخش مربوط به قوانین شوراهای موازی است. بازها شده ما یک تصمیم را به مرحله اجرا رساندیم اما از طریق یک کانال موازی، هوا شده است. در حال حاضر روی یک گزینه خاص تمرکز دارم که تصمیم یک و دو برای من پرونده سازی میکند و تصمیم سوم منجر به حکم ترک فعل میشود. در یک موضوع خاص از نهادهای نظارتی مختلف استعلام میگیرم، هر کدام یک نظر دارند و یک فعل مجاز از یک نخاد، معادل فعل غیر مجاز از یک نهاد دیگر است و ما با تعارض و تناقض قوانین بسیاری در این حوزه سر و کار داریم.
وزیر امور اقتصادی و دارایی تاکید کرد: دومین مشکل حکمرانی اقتصادی ما، سرمایه انسانی تحلیل رفته و تضعیف شده است. برای یک پست مهم اصلاً کسی که در دانشگاه دولتی درس خوانده باشد و به انتصاب بر آن مقام برسد. انتظار رزومه از دانشگاههای مطرح سراسری داریم اما نیست و این سیستم تحلیل رفته و کشور به نخبگان نیاز دارد. کسی اگر خوب باشد پایین نمیماند و خودش به تناسب بالا خواهد رفت.
مدنی زاده با اشاره به سیستم واریز یارانهها، گفت: این سیستم رسانه را با خودش همراه کرده و ایجاد تعادل در آن کار بسیار سختی است. ارز تدریجی سیاستی بوده که اتخاذ شده و حل یک شبه آن میشود همان شوک درمانی که هزار اتفاق بد را به همراه خواهد داشت. در قالب تدریجی در حال رقم زدن تغییرات و اصلاحات هستیم و دولت به جد، دنبال این موضوع است.
وی اضافه کرد: دولت، مسیر اصلاح را از بحث معیشت مردم دنبال میکند اما یک شبه قابل تدبیر نیست. بالغ بر سه ماه طول کشید تا زمینههای اجرایی اصلاح قیمت بنزین محقق شود. اصلاحات اساسی سیستم سیاستگذاری نظام اقتصادی پیچیده است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه در حوزه مسائل علوم اجتماعی ضرورت آشنایی دانشجویان با واقعیت جامعه و بر مبنای علمی بسایر جدی احساس میشود، خاطرنشان کرد: این شیوه آموزش باید زد دستور کار دانشگاهها قرار گیرد تا منجر به مطالبه گری های درست تر همراه باشد. از طرف دیگر به دنبال برقرار ارتباط بیشتر دانشگاه با نهادهای اقتصادی و مدیریتی کشور هستیم تا نخبگان راهکارهای عملی منطبق با شرایط ارائه دهند.
وی در پایان سخنان خود خطاب به دانشجویان گفت: نروید، اگر رفتید برگردید، ان شاءالله با یکدیگر ایران را خواهیم ساخت.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به صحبتهای یکی از دانشجویان مبنی بر اینکه «چطور دولت از وفاق سخن میگوید اما به گفته شما در تیم اقتصادی آن وفاق وجود ندارد، وقتی کشور وزیر نداشت قیمت دلار پایینتر بود» گفت: در دنیای واقعی، امورات مهم صرفاً منوط به تصمیم گیری نیستند. زمان استیضاح وزیر تحلیل قیمت دلار را بررسی کنید، بعد جنگ شده و کشور تحت بی سابقه ترین حمله قرار گرفته است و مهمتر اینکه صلح برقرار نیست.
وی افزود: رسیدن به وضعیت بورس فعلی ساده نبوده است. در دوران جنگ، از وضعیت بورس اطلاع داشتید. ما زیر بمباران جنگ انتظار کاهش تورم دارید؟ ارز تک نرخی سفره مردم را بهم ریخته است و ریشه فساد همین جا است. شب و روز ما روی دغدغه معیشت مردم می چرخد و در شکل اجرا اختلاف نظر وجود دارد. هنر این است که رد یک بیمارستان صحرایی بتوان بهترین تصمیم را گرفت. این روشهای موجود مانند نظام ارز چند نرخی، نظام بانکی چند نرخی و … سفره مردم ضعیف را کوچکتر میکند و این مشکلات یک شبه قابل حل نیست.
مدنی زاده در پاسخ به این که تا چه زمان باید صبر کرد؟ گفت: هر زمان توانستید در خصوص تغییر شرایط نابسامان موجود زمان بدهید، من هم به شما زمان بهبود شرایط را صراحتاً اعلام میکنم. من امضای وزیر اقتصاد را از بقیه جدا کردم که بسیاری از کارها انجام شود تا در پی اتفاقات احتمالی، تعطیلی اصناف و تجمعات خیابانی رخ ندهد. اگر تلاش وزارت اقتصاد و همراهی آن با بانک مرکزی نبود، مسئله بانک آینده حل نمیشد. در خصوص ارز، بانک مرکزی مخالف نیست، شاید اختلاف در انتخاب سرعت بهینه و تدریج کار باشد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در توضیح اقتصاد آزاد بیان کرد: تعدیل نرخ ارز یک موضوعی است که ارتباطی با اقتصاد آزاد ندارد و البته آسیبهای مختلف به کشور وارد میشود. همه جای دنیا به سوخت مالیات اختصاص میدهند و ما به جای مالیات داریم یارانه سوخت میدهیم.
وی در خصوص مافیای خودرو گفت: کت به شدت در تلاش برای واردات خودرو هستیم و از طرفی هم نباید اجازه دهیم خودروسازی زمین بخورد. خودروسازی باید رقابتی شود و در این خصوص برنامههای اصلاحی در دستور کار است. خصوصی سازی سایپا به دلیل اصلاحات سایپا عقب افتاد و در حال تدبیر هستیم تا آسیبهای سابق در خصوصی سازی اتفاق نیوفتد. دولتی شدن به هیچ عنوان نمیتواند راهگشای مشکلات باشد.
مدنی زاده افزود: من و وزیر رفاه بالغ بر ۷ هزار هیئت مدیره را باید در بزرگترین بنگاههای کشور بنشانیم. یعنی در ۳۶۵ روز سال، فقط باید روزی ۶ مدیر انتخاب کنم بدون اینکه هیچ کار دیگری انجام دهم. ما در تلاش هستیم که اینها را واگذار کنیم که بروند. باید راه درست این واگذاریها انجام شود. بانک باید خصوصی اداره شود و نهاد رگلاتور روی آن نظارت داشته باشند.
منبع: مهر
