دلایل تاخیر در آزادسازی سهام عدالت چیست؟
آزادسازی سهام عدالت با وجود وعده‌های مکرر هنوز به تأخیر افتاده است. دلایل مختلفی از جمله مشکلات قانونی، فنی و تأثیرات منفی آن بر بازار سرمایه مانع از تحقق این امر شده‌اند.
سهام عدالت یکی از مهم‌ترین طرح‌های اقتصادی کشور است که از سال ۱۳۸۵ با هدف توانمندسازی اقشار کم‌درآمد راه‌اندازی شد.
هدف اصلی این طرح، توزیع سهام شرکت‌های دولتی به اقشار ضعیف و متوسط جامعه بود تا با بهره‌برداری از این سهام، بخشی از مشکلات اقتصادی افراد کم‌درآمد حل شود.
با این حال، آزادسازی سهام عدالت که قرار بود موجب بهره‌برداری بیشتر مردم از این سهام و ورود آنها به بازار سرمایه شود، همچنان با چالش‌هایی مواجه است و روند آزادسازی آن به تأخیر افتاده است. دلایل متعددی برای این تأخیر وجود دارد که به شرح زیر هستند.
آماده نبودن زیرساخت‌ها
یکی از اصلی‌ترین دلایل تأخیر در آزادسازی سهام عدالت، عدم آمادگی زیرساخت‌ها برای مدیریت حجم عظیم سهام است. برای آزادسازی این سهام، لازم است که زیرساخت‌های لازم در بازار سرمایه، سامانه‌های الکترونیکی و خدمات مشاوره‌ای آماده باشند. تا زمانی که سیستم‌های مربوطه قادر به پاسخگویی به تعداد زیادی از مشمولان نباشند، امکان آزادسازی به‌صورت وسیع وجود ندارد. در این راستا، نیاز به اصلاح و به‌روزرسانی سامانه‌ها و فراهم کردن امکاناتی مانند آموزش و مشاوره برای مشمولان ضروری است.
محدودیت‌های قانونی و نظارتی
علاوه بر مسائل فنی، مشکلات قانونی و نظارتی نیز در راه آزادسازی سهام عدالت قرار دارد. نهادهای نظارتی باید مطمئن شوند که آزادسازی سهام، هیچ‌گونه تضاد و بحران قانونی ایجاد نکند. به‌ویژه اینکه بسیاری از مشمولان در شرایطی خاص قرار دارند و برای برخی از آنها، تعیین تکلیف در خصوص نوع سهام و مالکیت آن پیچیده است. از طرفی، دولت باید با اصلاح برخی قوانین، امکان آزادسازی سهام را فراهم کرده و از بروز مشکلات قانونی جلوگیری کند.
ملاحظات اقتصادی و اجتماعی
آزادسازی سهام عدالت ممکن است منجر به فشارهایی بر بازار سرمایه شود. ورود همزمان تعداد زیادی سهام به بازار می‌تواند باعث نوسانات شدید در بورس شود و این مسأله به‌ویژه در شرایط اقتصادی فعلی که بازار سرمایه با چالش‌هایی مانند تورم و عدم اطمینان روبه‌رو است، می‌تواند مشکلات بیشتری ایجاد کند. به‌ویژه که بسیاری از مشمولان به‌طور محدود با بازار سرمایه آشنایی دارند و ممکن است تصمیمات غیرمنطقی اتخاذ کنند که موجب نوسانات شدید و بی‌ثباتی بازار شود.
ضرورت آموزش و مشاوره برای مشمولان
یکی دیگر از دلایل تأخیر در آزادسازی سهام عدالت، نیاز به آموزش و مشاوره برای مشمولان است. بسیاری از افراد که سهام عدالت دارند، از نحوه استفاده از این سهام و سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه آگاهی ندارند. به‌ویژه مشمولانی که در مناطق دورافتاده هستند و به‌دلیل نداشتن دسترسی به آموزش‌های کافی، نمی‌توانند از این فرصت استفاده کنند. بدون ارائه مشاوره و آموزش‌های لازم، این آزادسازی ممکن است به تصمیمات اشتباه منجر شود که نه‌تنها برای مشمولان، بلکه برای بازار سرمایه نیز زیان‌بار باشد.
آزادسازی سهام عدالت و آسیب به بازار سرمایه
با وجود تمامی برنامه‌ریزی‌ها و اهدافی که برای آزادسازی سهام عدالت تعیین شده بود، تا به امروز این فرآیند با تأخیرهای متعددی روبه‌رو شده است.
مشکلات فنی، قانونی، اقتصادی و آموزشی از جمله چالش‌هایی هستند که باعث این تأخیر شده‌اند. برای آن‌که آزادسازی سهام عدالت به‌طور مؤثر و با کمترین آسیب به بازار سرمایه انجام شود، لازم است که زیرساخت‌های فنی و قانونی اصلاح شوند و آموزش‌های لازم به مشمولان ارائه شود.
تنها در این صورت است که می‌توان امیدوار بود این طرح به هدف نهایی خود، یعنی توانمندسازی اقتصادی مردم و تقویت بازار سرمایه، دست یابد.
