سیاسی‌کاری در استیضاح وزیر اقتصاد
استیضاح عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد در حالی با 89 امضا کلید خورد که مهمترین محور استیضاح افزایش نزدیک به 40 درصدی قیمت دلار طی چند ماه اخیر است. در حالی مجلس و روزنامه کیهان وزیر اقتصاد را متولی تنظیم بازار می‌دانند و توپ گرانی ارز را به زمین همتی می‌اندازند که تنظیم بازار ارز یکی از وظایف اصلی بانک مرکزی است و به نظر می‌رسد مسئولیت فرزین بیشتر از همتی نباشد کمتر هم نیست. آیا مجلس درگیر سیاسی کاری شده است؟
به گزارش سرویس اقتصادی آوش، بر اساس آخرین اخبار منتشر شده، طرح استیضاح عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد دولت چهاردهم با امضای 89 نماینده در روز 24 بهمن امسال به کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی ارجاع شده است. بنابراین به زودی و بر اساس برنامه زمان‌بندی مجلس، وزیر اقتصاد ابتدا در کمیسیون اقتصادی خانه ملت حضور یافته و به سوالات استیضاح کنندگان پاسخ می‌دهد و بعد باید در صحن علنی حاضر شود تا نمایندگان پارلمان برای ابقا یا برکناری وزیر اقتصاد تصمیم‌گیری کنند.
نرخ ارز، عامل اصلی استیضاح
هنوز اطلاعات دقیقی درباره سوالات نمایندگان مجلس در دسترس نیست اما آن‌طور که سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس اعلام کرده است: کلیت استیضاح در رابطه با نوسانات شدید و بالا رفتن قیمت ارز است.
فاطمه مقصودی بر این باور است که فقط مسائل داخلی روی نرخ ارز تاثیر ندارد و 100 درصد تحولات منطقه هم بر قیمت ارز اثرگذار است.
دفاع قاطع کیهان از رئیس کل بانک مرکزی
به دنبال تحولات اخیر در منطقه و پیروزی ترامپ، نرخ ارز در بازار ایران رو به افزایش گذاشته است. طی چند ماه اخیر، قیمت دلار افزایش 40 درصدی قیمت را تجربه کرده است. بدیهی است که در شرایط جنگی منطقه، هر اظهار نظری توسط رئیس جمهور ماجراجوی آمریکا می‌تواند بازارهای جهانی و به تبع آن بازار ایران را متزلزل کند اما گویا گوش نمایندگان مجلس به واقعیت‌های اقتصادی دنیا بدهکار نیست.
جالب آنکه برخی رسانه‌ها نظیر کیهان هم توپ گرانی نرخ ارز را در زمین وزیر اقتصاد می‌اندازند. در حالی که طبق ماده ۱۰ قانون پولی و بانکی ایران، بانک مرکزی مسئول تنظیم و اجرای سیاست اعتباری و پولی بر اساس سیاست کلی اقتصادی کشور است. حفظ ارزش داخلی و خارجی پول ملی کشور، انتشار اسکناس و ضرب سکه‌های فلزی رایج کشور، تنظیم مقررات مربوط به معاملات ارزی و ریالی، نظارت بر صدور و ورود ارز و پول رایج کشور، تنظیم‌کننده نظام پولی و اعتباری کشور، نظارت بر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری برخی وظایفی است که طبق قانون برای بانک مرکزی تعریف شده است اما روزنامه کیهان در مطلبی که یازدهم بهمن ماه امسال با عنوان «قیمت دلار به من مربوط نیست آقای فرزین جواب می‌دهند!» وزیر اقتصاد را مقصر گرانی‌ها معرفی کرد.
این روزنامه نوشت: «دلار با اصرار وزیر اقتصاد بر حذف ارز نیمایی و تعیین کف قیمت، حالا از ۸۳ هزار تومان عبور کرده و حد توقف آن معلوم نیست، اما حالا همتی می‌گوید؛ قیمت دلار به من مربوط نیست و آقای فرزین جواب می‌دهند!»
در مطلب روزنامه کیهان ادعا شده است: قیمت دلار با وجود تشدید ناآرامی‌های منطقه، عملیات تروریستی کرمان، شهادت رئیس‌جمهور و همراهان، دو عملیات وعده صادق و... اگرچه نوسانات کوتاه‌مدتی را تجربه کرد، اما ثبات نسبی داشت و موجب اعتماد نسبی بازار به بانک مرکزی و دولت (فارغ از اینکه کدام دولت باشد) شد، اما با روی کار آمدن همتی در وزارت اقتصاد و اصرار او بر حذف دلار نیما، میراث دولت رئیسی برای دولت پزشکیان (اعتماد نسبی بازار) بر باد رفت.
این در حالی است که همین روزنامه در سرمقاله‌ای که سال 1397 با عنوان «این دست‌های نامرئی دیدنی است» منتشر کرد، در حالی که فقط سه ماه از حضور همتی در بانک مرکزی می‌گذشت و برجام توسط ترامپ پاره شده بود، رئیس کل بانک مرکزی که در آن زمان عبدالناصر همتی بود را مسئول تنظیم بازار دلار معرفی کرد و خواستار نظارت بیشتر بانک مرکزی بر نرخ دلار شد.
چرا دلار گران شد؟
افزایش نرخ دلار بدون شک بر معیشت مردم تاثیر جدی می‌گذارد اما آیا نمایندگان مجلس دغدغه کوچک شدن سفره مردم را دارند یا اینکه صرفا افزایش نرخ دلار، ابزاری برای سیاسی کاری آنهاست؟
اگرچه کیهان و نمایندگان مجلس تلاش می‌کنند برخی اقدامات اصلاحی وزیر اقتصاد را عامل گرانی معرفی کنند اما عبدالناصر همتی، نهم بهمن ماه امسال در حاشیه جلسه شورای ملی تأمین مالی در جمع خبرنگاران درباره اثرگذاری تصمیماتش بر نرخ دلار، توضیحاتی ارائه داد.
وی گفت: افزایش نرخ دلار بازار آزاد ارتباطی به نیما ندارد و اگر نرخ ارز در نیما هم افزایش پیدا نمی‌کرد، نرخ دلار در بازار آزاد افزایش پیدا می‌کرد. این اظهارات از سوی کسانی مطرح می‌شود که مخالف حذف رانت ارزی هستند.
به گفته همتی، تجربه نشان می‌دهد که اختلاف نرخ ارز تنها منجر به رانت و حتی فشارهای تورمی و سفته بازی می‌شود از این رو به تدریج جمع‌آوری خواهد شد.
وزیر اقتصاد در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود دلار ٧٠ هزار تومانی حاصل دستور شما برای افزایش نرخ نیما است، تاکید کرد: این اظهارات کاملاً اشتباه است و فقط برای نگهداشتن فاصله رانت این حرف‌ها زده می‌شود. همه می‌دانیم شرایط این روزهای منطقه و انتظارات تورمی باعث افزایش نرخ ارز در بازار شده‌است و ربطی به نیما ندارد چرا که ماه اول که نیما در حال افزایش قیمت بود؛ نرخ ارز در بازار آزاد کاهشی بود.
به گفته همتی، ایجاد ارز تک نرخی نیاز به یکسری لوازم دارد. شرایط تحریمی باعث شده که از ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی استفاده کنیم و این ارز ترجیحی همچنان ادامه خواهد داشت اما ارز بقیه مصارف باید تک نرخی شود و اختلاف نرخ ارز معنایی ندارد.
رئیس کل بانک مرکزی به مجلس احضار می‌شود؟
محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی در حالی در حاشیه امن قرار گرفته و درباره نوسانات نرخ ارز مورد سئوال قرار نمی‌گیرد که او متولی اصلی بازار ارز است اما معلوم نیست چرا مجلس وظیفه فرزین در کنترل بازار ارزی را ندیده گرفته و به جای او، وزیر اقتصاد استیضاح خواهد شد.
آیا خانه ملت همچون غائله وام‌های مسکن، به مسئولیت رئیس کل بانک مرکزی در مسایل ارزی واقف است و فرزین را برای نرخ صعودی دلار به مجلس فرا خواهد خواند یا اینکه هدف صرفا استیضاح وزیر اقتصاد است؟
