نورالینک در خاورمیانه؛ اتصال مغز و ماشین از آزمایش تا واقعیت
برای نخستینبار شرکت نورالینک ایلان ماسک آزمایشهای بالینی رابط مغز و رایانه را در امارات آغاز کرده است. گامی جسورانه که میتواند خاورمیانه را به یکی از مراکز پیشرو در فناوریهای عصبی بدل کند.

در حالی که جهان همچنان با تحولات پرشتاب فناوریهای عصبی دستوپنجه نرم میکند، شرکت نورالینک (Neuralink) متعلق به ایلان ماسک فصل جدیدی را در خاورمیانه گشوده است. آغاز آزمایشهای بالینی این شرکت در امارات متحده عربی نهتنها گامی مهم برای منطقه، بلکه نقطه عطفی در مسیر جهانیسازی فناوری پیوند مغز و کامپیوتر است.
آغاز آزمایشهای نورالینک در خاورمیانه را میتوان نقطه ورود رسمی این فناوری به جهان غیرغربی دانست. فناوریای که شاید روزی شکل تعامل ما با جهان، بیماری و حتی خودآگاهی را تغییر دهد. این فناوری بزرگ حالا در همسایگی ما آزمایش میشود.
نورالینک چیست و چرا مهم است؟
نورالینک یک شرکت فناوری عصبی مستقر در آمریکا است که با هدف توسعه رابط مغز و رایانه (BCI: Brain-Computer Interface) فعالیت میکند. این فناوری امکان میدهد انسانها تنها با فکر کردن، دستگاههای دیجیتال را کنترل کنند. در بلندمدت، نورالینک هدفهایی جسورانهتر را دنبال میکند: از درمان بیماریهایی نظیر فلج، نابینایی و افسردگی گرفته تا «ادغام مغز انسان با هوش مصنوعی».
چرا خاورمیانه؟
بر اساس گزارشهای منتشرشده، نورالینک پس از اخذ مجوزهای اولیه، آزمایشهای بالینی محدود خود را در یکی از مراکز پزشکی پیشرفته دبی آغاز کرده است. زیرساختهای فناورانه، حمایت مالی دولت امارات، و جایگاه این کشور بهعنوان هاب نوآوری در منطقه از مهمترین دلایل انتخاب آن توسط نورالینک بودهاند.
فرصتها و دغدغهها
ورود نورالینک به خاورمیانه میتواند فرصتهای بزرگی برای علوم اعصاب، پزشکی و اقتصاد منطقه بههمراه داشته باشد. با این حال چالشهایی مانند مسائل اخلاقی، حقوق دادههای مغزی و احتمال نقض حریم خصوصی ذهن انسان همچنان موضوع بحثاند. امارات پیش از این هم بهعنوان کشوری پیشرو در فناوریهای نوظهور مانند رباتیک و هوش مصنوعی شناخته شده بود و حالا با میزبانی از نورالینک جایگاه خود را تقویت کرده است.
پیشرفتهای اخیر و آزمایشهای انسانی
در ژانویه ۲۰۲۴ نخستین کاشت موفق تراشه نورالینک در مغز یک بیمار فلج به نام نولند آربا انجام شد. او توانست با استفاده از این تراشه تنها با فکر کردن بازی کند و زبانهای جدید بیاموزد.
در آوریل ۲۰۲۵ برد اسمیت، بیمار مبتلا به ALS سومین فردی بود که این تراشه را دریافت کرد. او توانست با استفاده از ذهن خود ویدئویی را ویرایش و منتشر کند و با صدای مصنوعی خود صحبت کند.
پروژه Blindsight و بازگرداندن بینایی
نورالینک در حال توسعه پروژهای به نام "Blindsight" است که هدف آن بازگرداندن بینایی به افرادی است که بهطور کامل نابینا هستند اما قشر بینایی مغز آنها سالم است. این پروژه موفق به دریافت وضعیت "دستگاه پیشگام" از سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) شده است.