خط‌کش قدیمی مسئولان، سلیقه نسل زد را اندازه نمی‌گیرد
انتشارات نگاه آشنا، با تمرکز بر ترجمه و نشر آثار مانگا و مانهوا، به دنبال ارائه نسخه‌های دقیق و متناسب با فرهنگ ایرانی از این کتاب‌های محبوب نوجوانان است.
وقتی مسئولان ادبی و فرهنگی، از پس پنجره ذهنی غبارگرفته، به نسل نوجوان نگاه می‌کنند، طبیعی است که تصویر روشنی نبینند. آن‌ها نه زبان این نسل را بلدند، نه دغدغه‌هایشان را می‌فهمند؛ آن‌وقت همین مسئولان، با تعجب از پایین بودن سرانه مطالعه نوجوانان گلایه می‌کنند.
چگونه می‌توان مخاطبی را جذب کرد که از ابتدا نادیده‌اش گرفته‌ایم؟ مگر می‌شود برای نسلی نسخه پیچید که حتی تلاشی برای شناختش نکرده‌ایم؟ در جهانی که نوجوانان با سرعت نور در حال تغییرند، مسئولان فرهنگی همچنان با خط‌کش‌های قدیمی سلیقه‌ها را اندازه می‌گیرند.
بر پایه تحقیقات گروه فرهنگ و هنر آوش، امروز برخی نشرهای نوجوان توانسته‌اند نبض این نسل را در دست بگیرند. سراغشان رفتیم، پای حرف‌هایشان نشستیم تا بفهمیم چرا کتاب‌هایشان میان نوجوانان محبوب شده‌اند این گزارش تلاشی است برای شناخت نسلی که فقط زیر تیغ انتقاد ایستاده و درک نشده‌اند.
در مصاحبه‌ای که با مسئول نشر نگاه آشنا علی فرمانی داشتیم، تاریخچه فعالیت‌های این انتشارات و تصمیمات مهم آن‌ها را بررسی کردیم. انتشارات نگاه آشنا از سال ۱۳۸۳ فعالیت خود را آغاز کرده است. از سال ۱۳۹۵، پس از چند سال تجربه در نشر کتاب‌های عمومی، این انتشارات تصمیم می‌گیرد که از این حوزه کنار بکشد. به گفته مسئول نشر نگاه آشنا، «ناشران زیادی در این زمینه‌ها فعال بودند و کارهای نشر به سختی دیده می‌شد. پس تصمیم گرفتیم وارد حوزه‌ای خاص بشویم و تمرکز خود را روی یک رده سنی خاص بگذاریم. نوجوانان، نقطه حیاتی جامعه به حساب می‌آیند و توجه به این قشر بسیار حساس است.»
او همچنین به انتقاداتی که در مورد ترجمه آثار مانگا و مانهوا وجود دارد، پاسخ داد و گفت: «انتقادی که آگاهی پشت آن نباشد اشتباه است. نوجوانان علایق خاص خودشان را دارند و ترجمه این علایق به شکل درست، می‌تواند کاری مفید باشد. اگر این کتاب‌ها به‌صورت قانونی و در یک چارچوب درست در اختیارشان قرار گیرد، از سر زدن به سایت‌های غیرمجاز جلوگیری می‌شود و در عین حال محتوای سالم و مناسب این سن هم در دسترس آن‌ها قرار می‌گیرد.»
همچنان تاکید کرد که برای ترجمه کتاب‌های این‌چنینی باید بودجه و حمایت بیشتری در نظر گرفته شود. «کشورهایی مثل کره، ژاپن و چین سال‌هاست که در زمینه تصویرگری کتاب‌های نوجوان پسند موفق شده‌اند و میلیون‌ها نوجوان از سراسر دنیا این کتاب‌ها را دنبال می‌کنند. چرا نباید ما هم در ایران به این سمت حرکت کنیم؟»
علی فرمانی در ادامه گفت: «نوجوان‌ها خودشان به دنبال این کتاب‌ها هستند و ما فقط این علایق را در یک چارچوب درست به آن‌ها معرفی می‌کنیم. باید بدانیم که این نوع کتاب‌ها تازگی ندارد و نوجوانان به‌خوبی با آن‌ها آشنا هستند. تنها تفاوت این است که ما محتوای مناسب‌تری را برایشان فراهم می‌آوریم.»
این انتشارات با اشاره به تعداد زیاد عناوین محبوب مانگا، اعتقاد دارد که حتی اگر ۵۰۰ عنوان کتاب چاپ کنند، هنوز نتوانسته‌اند تمام عناوین محبوب را پوشش دهند. «برای مثال، کتاب‌هایی مثل "شیطان کش" که انیمه‌ای هم از آن ساخته شده، ۱۰۴ جلد دارند و کتاب "حمله به تایتان" هم دارای جلدهای بسیار زیادی است. پس چاپ مانگا کار گسترده‌ای است و نیاز به زمان و تلاش فراوان دارد.»
مسئول نشر نگاه آشنا افزود: «بزرگترها نباید فکر کنند که این کتاب‌ها برای نوجوانان تازگی دارد. آن‌ها به‌خوبی این کتاب‌ها را از اینترنت دنبال می‌کنند و ما تنها سعی داریم نسخه‌ای قانونی و مناسب فرهنگی به آن‌ها بدهیم.»
او همچنین اشاره کرد که در کارنامه نشر نگاه آشنا عناوین دیگری مانند "هری پاتر" و "ارباب حلقه‌ها" و حتی کمیک‌ها هم وجود دارد. دلیل تمرکز ویژه بر روی نوجوانان را این‌گونه توضیح داد: «ما به این نتیجه رسیدیم که تحمیل یک موضوع خاص به نوجوانان نمی‌تواند آن‌ها را به خواندن کتاب‌ها علاقه‌مند کند. بلکه باید با هدف‌گیری علایق خودشان، کتاب‌هایی که با مذاقشان جور باشد، به آن‌ها ارائه دهیم. این کار می‌تواند آن‌ها را در دنیای کتاب نگه دارد و حتی طمعی برای خواندن کتاب‌های بیشتر در آن‌ها ایجاد کند.»
علی فرمانی تاکید کرد که به نظر او نباید برای سبد خرید جامعه تصمیم‌گیری کرد و به کتاب خاصی اصرار ورزید: «نباید برخی کتاب‌ها را از دسترس خارج کرد. ما می‌خواهیم به جامعه کتاب‌خوانی اضافه کنیم، نه این‌که روز به روز از تعداد آن‌ها کم شود.»
او همچنین به موضوع قیمت بالای کتاب‌ها اشاره کرد و گفت: «ما به این موضوع تاسف می‌خوریم، اما به این مسئله می‌بالیم که با حفظ بهترین کیفیت جلد، متن و محتوا و بیش از سه دست ویراستاری و نظارت دقیق، باز هم توانسته‌ایم کتاب‌های خود را با قیمتی مناسب به بازار عرضه کنیم.»
در پایان، مسئول نشر نگاه آشنا ابراز امیدواری کرد که این انتشارات در نهایت جامعه‌ای کتاب‌خوان ایجاد کند که نسل‌های آینده به نسل‌های گذشته افتخار کنند و کمبود موضوع کتاب‌خوانی در جامعه احساس نشود.
درباره این مطلب بیشتر بدانید.
