مانگا و مانهوا، سرگرمی محبوب نسل جدید
مانگا و مانهوا، دروازههایی شرقی برای بازگشت نسل جوان به جهان کتاب هستند.

در روزگاری که نوجوانان و جوانان در دریایی از رسانهها غرق شدهاند و محتواهای دیداری و شنیداری از هر سو آنها را احاطه کردهاند، جایگاه کتاب، بهویژه در قالبهای تصویری چون مانگا و مانهوا، رنگ تازهای یافته است. انکار علاقهمندی نسل جدید به انیمهها و فرهنگ ژاپنی، کرهای یا چینی، تنها چشمپوشی از واقعیتی است این علاقه، فرصتی است که اگر با درایت به آن پرداخته شود، میتواند به نفع صنعت نشر کشور تمام شود.
مصاحبهای از عبدالعظیم فریدون، مدیر انتشارات محراب قلم و از اعضای انجمن ناشران کتاب کودک و نوجوان، پخش شده که در آن گفتهای اینچنینی داشت: «وقتی کتابی فروش نمیرود، ناشر قیمت کتابهای دیگر را بالا میبرد. وقتی مخاطب کتابی را نمیخرد، ناشر دیگر توان تولید ندارد. مؤلف هم طبیعتاً آمادگی تولید پیدا نمیکند. ناشر به سمت ترجمه حرکت میکند؛ برخی با دغدغه به سمت ترجمههای باکیفیت میروند و برخی دیگر به ترجمههای بازاریپسند روی میآورند. این است که بازار ترجمه گرم و گرمتر میشود. از همین روست که ژانر فانتزی، مانگا و... در بازار بیداد میکند.»
از این رو میخواهیم به علت محبوبیت انیمه و مانگا در ایران بپردازیم و ضرورت وجود ترجمههای رسمی مانگا را بررسی کنیم.
حقیقتی انکارناپذیر است که درصد چشمگیری از نوجوانان، و حتی بزرگسالان، شیفته انیمههای ژاپنی هستند.
سناریوی این انیمهها غالباً با احساسات عمیق انسانی گره خورده و جنبههای روانشناختی فراوانی را دنبال میکند. عواطف را درگیر کرده و با تعلیق و گرهافکنیهایی که نفس را بند میآورد، مخاطب را تشنه قسمت بعد نگه میدارد.
از سوی دیگر، دوبعدی بودن و آرتِ خاص این انیمهها، حسی متفاوت را به مخاطب منتقل میکند و از جنبهی زیباشناسی نیز ذهن را قلقلک میدهد.
برای همین است که فارغ از سن، جنسیت یا حتی ملیت، مخاطبین زیادی را به خود جذب کردهاند.
حالا برسیم به روند ساخت این انیمهها؛ هر انیمه را یک مانگاکا خلق میکند، کسی که هم خالق خط داستانی است و هم طراح شخصیتها؛ البته تیم تولید بزرگی نیز پشت روند ساخت حضور دارد.
بسیاری از مخاطبان انیمه علاقه دارند که مانگای آن را هم مطالعه کنند. برای درک مانگا، آن را داستانی تصویری و سیاه وسفید با دیالوگهای کوتاه تصور کنید.
این داستانِ مصور گاهی جلوتر از زمان پخش انیمه است و حتی گاه، جزئیاتی دارد که در نسخهی انیمه به دلیل محدودیت زمان حذف شدهاند.
بههرحال، علاقهمندان به سوی خواندن مانگا کشیده میشوند که معمولاً به صورت پیدیاف در کشور ما قابل دسترسی است.
فروشگاههایی که نسخهی اصلی را وارد میکنند، بسیار اندکاند و اغلب خریدها از طریق صفحات اینستاگرامی صورت میگیرد.
گاهی هم مترجمها بهصورت شخصی، کار ترجمه و چاپ را انجام میدهند و نسخهها را به فروش میرسانند.
مخاطب آمادهی خرید وجود دارد. حتی اگر خریدی هم انجام نشود، نسخه الکترونیکی خوانده میشود.
مخاطبانی که به سن قانونی رسیدهاند، اختیار تصمیمات خود را دارند و صلاح خویش را میدانند.
اما حالا کودک و نوجوان را تصور کنید؛ همان قشری که از این سرگرمی پیروی میکند.
در این شرایط، وجود بستری قانونی و رسمی برای انتشار نسخههای سانسور شده و مناسبسازیشده توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، یک اتفاق مثبت تلقی میشود.
در این صورت، والدین با خیالی آسوده، اجازه میدهند فرزندشان سرگرمیِ کنترلشده خود را دنبال کند.
انتشارات نگاه آشنا یکی از ناشرانیست که این کتابها را وارد بازار کرده و اغلب، قیمتهای مناسبی نیز ارائه میدهد.
این ناشر تنوع خوبی دارد و طراحی جلدهایش توجهها را جلب میکند.
البته آنها مانهوا نیز چاپ میکنند؛ مانهوا آثاری هستند که برخاسته از چین و کرهاند، رنگی هستند و گاه بر اساس آنها سریال یا انیمیشنی ساخته میشود.
علاقه نوجوانان به فرهنگ کره و چین هم کم نیست و این کشورها بهخوبی توانستهاند صنعت سرگرمی خود را جهانی کنند.
چاپ کتابهای مانهوا، قدم مثبتیست برای سوقدادن علاقهمندان به کره و چین، بهسوی کتابخوانی.
اگر بهدرستی از علاقه مخاطب بهره ببریم، میتوانیم مسیری بسازیم که هم به رشد فرهنگی منجر شود، هم بازار نشر را از رکود نجات دهد.
مانگا و مانهوا، دروازهای برای ورود به دنیای کتاباند؛ دنیایی که باید با نگاه نو و پذیرش سلایق نسل جدید، بهروز شود.
وجود ترجمههای رسمی، نظارتشده و در عین حال باکیفیت، میتواند راهی باشد میان سرگرمی و فرهنگسازی.
پس به جای حذف یا نادیدهگرفتن این علاقه، بهتر است آن را به سمت مسیری سالم و حرفهای هدایت کنیم.
در ادامه مصاحبه با مسئول نگاه آشنا را بخوانید.