ترامپ در هزارتوی مصالحه‌های ناکام غزه و اوکراین

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، که هفته پیش با کمک عبدالفتاح السیسی، همتای مصری خود، در شرم الشیخ پرده از موفقیت خود در گردآوردن شمار قابل توجهی از رهبران جهان و به امضا رساندن توافقنامه صلح بین حماس و اسرائیل برداشت، در چند روز اخیر بارها و بارها خود را بخاطر انجام این کار ستوده است. جی‌دی ونس، معاون اول او هم که روز سه‌شنبه وارد تل‌آویو شد ادعا کرد خود آنها هم باور نمی‌کردند این پروژه صلح تا این حد پیشرفت کند.

آتش‌بس خونبار غزه

اما خودستایی چیزی است و واقعیت چیزی دیگر. با وجود ادعاهای دونالد ترامپ و معاون اول او نگاهی به آنچه ساکنان غزه از نخستین روزهای آتش‌بس می‌گویند، نشان می‌دهد آنها هنوز تغییرات زیادی احساس نمی‌کنند.

چرایی احساس عدم امنیت مردم غزه نیز مشخص است. درحالی‌که تبادل آتش پراکنده همچنان گزارش می‌شود روز یکشنبه اسرائیل در واکنش به آنچه که حملات حماس با موشک ضدتانک به سربازان اسرائیلی خواند، بیش از 100 حمله هوایی در غزه انجام داد که در نتیجه آن ده‌ها نفر جان خود را از دست دادند.

اسرائیل علاوه بر این در روزهای اخیر به بهانه‌های مختلف از ورود کاروان‌های حامل کمک‌ها به غزه جلوگیری می‌کند.

مجموع این اقدامات باعث شده است، تغییراتی که مردم غزه انتظار داشتند با امضای توافقنامه صلح در شرم‌الشیخ آن هم توافقنامه‌ای که امضای دونالد ترامپ نیز پای آن دیده می‌شود رخ دهد، اتفاق نیفتاد.

هشدار نمادین ونس به حماس و تل‌آویو

یکی از علل سفر معاون اول ترامپ به تل‌آویو نیز همین بود زیرا دولت آمریکا نمی‌خواهد بعد از آن نمایش عالی در شرم‌الشیخ ناگهان همه امیدهایش به حل منازعه‌ای که ترامپ سه هزار ساله(!) خواند، بر آب بیند.

در واقع ونس به اسرائیل رفت تا شاید بتواند شکاف‌هایی را که بروز کرده، پر کرده و نتانیاهو را مجاب به متعهد ماندن به آنچه امضا کرده است، کند و در عین حال همسو با او درباره آینده غزه و خلع سلاح حماس مذاکره کند.

او به همین منظور هشداری نمادین به هر دوطرف داد و تاکید کرد، جهان منتظر آن تصویر بزرگتر است و به آنها یادآوری کرد که آمریکا نیز تعهد خود را چه به آنها چه به کشورهای عربی فراموش نخواهد کرد تا شاید به این ترتیب بتواند آتش‌بسی را که تردید‌های بسیاری در آن ایجاد شده، نجات دهد.

آرزوهای ناتمام ترامپ

آتش‌بس غزه که آرزوهای ترامپ برای صلح را برآورده می‌کرد، اکنون درحالی در پَس پرده ابهام مانده که تلاش‌های مداوم او برای ایجاد مصالحه در جنگ اوکراین نیز به نتیجه‌ای نرسیده است.

ترامپ در آغاز ریاست‌جمهوری خود گفته بود، دو روزه صلح اوکراین را برقرار خواهد ساخت اما واقعیت‌های این جنگ و سرسختی هر دو طرف، نزدیک به چهار ساله او را به این نتیجه رسانده که ایجاد صلح بسیار سَخت‌تر از آرزوی آن است.  

ترامپ که در 9 ماه اخیر بارها خبر از پیشرفت در مذاکرات صلح داده و هر بار روی خشن خود را به یکی از طرفین این جنگ نشان داده چنان از توهم تاثیرگذاری بر پوتین خارج شده که این هفته بعد از قراری که با همتای روس خود برای دیدار در بوداپست گذاشته بود، با لحنی که حاکی از نارضایتی شدید او داشت، اعلام کرد نمی‌خواهد وقت خود را برای دیداری تلف کند که هیچ فایده‌ای نخواهد داشت.

ناامیدی او از حل این بحران تا آنجا رسیده که به طور علنی اعلام کرد، «به نظر نمی‌رسد پوتین خواهان صلح باشد.» او با این حال برای اینکه بتواند در این جنگ نیز ولو در ظاهر و کوتاه مدت به موفقیتی برسد و اعلام کند، توانسته بین دو کشور مصالحه ایجاد کند، به اوکراین نیز هشدار داد، بهتر است به جای اصرار بر ادامه جنگ از بخشی از خاک خود دست بردارد تا شاید پوتین به صلح رضایت دهد.

با این حال می‌توان براحتی این ادعا را مطرح کرد که تلاش ترامپ برای صلح اوکراین نیز فعلا به بن‌بست رسیده و البته این بن‌بست به نفع پوتین است زیرا می‌تواند از زمان بیشتری برای پیگیری جنگ فرسایشی خود با هدف به دست آوردن هر چه بیشتر خاک اوکراین قبل از هرگونه مذاکرات صلح استفاده کند.