چالش‌های نتانیاهو تازه شروع شد

جنگ غزه فعلا اگر نگوییم به پایان رسیده در حالت توقف به سر می‌برد. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، در روزهای اخیر بسیار کوشید تا این نوع توقف در جنگ را یک پیروزی کامل جلوه دهد. حال آنکه هرچند در عرصه نظامی به دستاوردهایی رسیده اما در عرصه افکار جهانی چیزهای زیادی را از دست داده است. با این حال و باوجود همه شعارهای پیروزمندانه‌ای که نتانیاهو سر می‌دهد، به نظر می‌رسد کار برای او تمام نشده و تازه از هم اکنون به بعد باید خود را آماده رویارویی با چالش‌هایی جدی کند.

سیمون اسپیکمن کوردال، در تحلیلی در سایت شبکه خبری الجزیره، به این چالش‌ها پرداخته و نوشته است، اگر نتانیاهو نتواند جنگ دیگری پیدا کند پیش از انتخابات سال آینده اسرائیل (که خود او درتکاپوی آن است زودتر از موعد برگزار شود) و پس از آن با چالش‌هایی روبرو خواهد بود.

تهدید انزوای بین المللی

این نخستین چالش نتانیاهو خواهد بود زیرا اسرائیل در سال‌هایی که با این عنوان به سر برده هرگز تا این اندازه دچار انزوای جهانی نبوده است. در دو سال گذشته بیش از 67 هزار فلسطینی کشته شدند و قحطی بر غزه تحمیل شد. این دو مساله در کنار هم باعث انزجار مردم جهان از نیروی متجاوزی شد که این وضعیت را ایجاد کرده است. از نظر بسیاری از اسرائیلی‌ها دلیل وجود این انزوا نیز فقط و فقط خود نتانیاهو است.

خطر جدی جناح راست افراطی برای دولت نتانیاهو

 احتمال اینکه راست افراطی کابینه نتانیاهو علیه او قیام کرده و دولت او را سرنگون کنند، هست اما نتانیاهو فعلا تلاش بسیاری کرده تا مانع از وقوع چنین چیزی شود.

او در طول جنگ و در نبردهایی که با قوه قضائیه بر سر استقلال این نهاد داشته همواره از حمایت آنان برخوردار بوده است. روابط خوب نتانیاهو با بزالل اسموتریچ و ایتامار بن‌گویر نمادهایی از این گرمی روابط و حمایت جناح آنان از وی بوده‌است. اما اکنون هر دوی آنها به موافقت او با آتش‌بس و طرح دونالد ترامپ اعتراض کرده‌اند.

نخست‌وزیر اسرائیل با پیش بینی خروج احتمالی آنها از کابینه‌اش، در حال ارائه قانونی برای معافیت طلاب مدارس دینی فوق ارتدوکس از خدمت سربازی است تا شاید بتواند دیگر بار دل آنها را به دست آورده و در انتخابات آینده هم آنها را ترغیب به ائتلاف با حزب لیکود کرده و بقای خود را تضمین کند.  

آیا دادگاه‌های بین‌المللی نتانیاهو و اسرائیل را مجرم تشخیص خواهند داد؟

ممکن است. در نوامبر ۲۰۲۴، دادگاه کیفری بین‌المللی حکم جلب نتانیاهو، یوآو گالانت، وزیر دفاع سابق، و همچنین محمد ضیف، فرمانده نظامی حماس را که اکنون به شهادت رسیده است، صادر کرد.

دیوان بین‌المللی دادگستری نیز در حال بررسی اتهامات نسل‌کشی علیه اسرائیل است که بسیاری مطمئن هستند در صورت صدور حکم، نتانیاهو مجرم شناخته خواهد شد.

با این حال تا کنون هیچ جدول زمانی برای صدور حکم در پرونده دادگاه کیفری بین‌المللی علیه گالانت و نتانیاهو ارائه نشده است و انتظار نمی‌رود، پرونده دیوان بین‌المللی دادگستری حداقل تا پایان سال ۲۰۲۷ به نتیجه خاصی برسد. با این حال اگر در دادگاه کیفری بین‌المللی مجرم شناخته شود، مجازات حبس تا ۳۰ سال در انتظارش خواهد بود.

آیا ترامپ نتانیاهو را رها خواهد کرد؟

در حال حاضر، ایالات متحده حامی اصلی اقتصادی و نظامی اسرائیل و همچنین سنگر دیپلماتیک آن در مواجهه با خصومت‌های بین‌المللی است. بدون آمریکا، اسرائیل و به تبع آن نتانیاهو در دردسر واقعی خواهند بود.

با این حال ترامپ هم تا جایی از نتانیاهو حمایت می‌کند. گزارش شده است، خشم ترامپ از نتانیاهو پس از حمله اسرائیل به مذاکره کنندگان حماس در دوحه در ماه سپتامبر به اوج خود رسیده و فریاد زده است: «او دارد مرا بیچاره می‌کند!»

ترامپ در توصیف مقدمات آتش‌بس هم گفته بود که چگونه با نتانیاهو «دعوا کرده» و تا زمانی که «من بگویم»، اسرائیل اجازه نخواهد دات دوباره در غزه مستقر شود.

آیا در مورد اشتباه‌های نتانیاهو پیش از حمله ۷ اکتبر تحقیقاتی اسرائیلی انجام خواهد شد؟

احتمال آن بسیار زیاد است. پیشتر تحقیقات جداگانه‌ای در مورد قصورهای ارتش و سرویس اطلاعاتی اسرائیل انجام شده است. پس از هر تحقیق نیز روسای ارتش و اطلاعات هر دو استعفا دادند.

نتانیاهو هیچ اعتراضی به آن تحقیقات نداشت، اما در برابر تحقیقات در مورد نقش دولت خودش مقاومت کرده و ادعا می‌کند که این تحقیقات از نظر سیاسی مغرضانه و در زمان جنگ غیرعملی خواهد بود.

اما پس از آتش‌بس، دادگاه عالی اسرائیل به اتفاق آرا حکم داد که دیگر «هیچ استدلال واقعی» برای به تأخیر انداختن آن وجود ندارد و به دولت نیز ۳۰ روز فرصت داد تا پاسخ دهد.

آیا ممکن است نتانیاهو به زندان برود؟

این احتمال وجود دارد. ترامپ هقته پیش تقریباً به ارتباط بین جنگ طولانی مدت اسرائیل علیه غزه و محاکمه‌های فساد نتانیاهو اذعان کرد. او در سخنرانی خود در پارلمان اسرائیل، از اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهور اسرائیل خواست تا نتانیاهو را به خاطر آنچه او «سیگار و شامپاین» توصیف کرد، عفو کند.

در واقعیت، نتانیاهو در سه پرونده فساد محاکمه شده است که همگی در طول جنگ ادامه داشته‌اند. اتهامات علیه نخست‌وزیر اسرائیل شامل رشوه‌خواری، کلاهبرداری و نقض اعتماد است و می‌تواند منجر به ۱۰ سال حبس شود.