سایه سنگین سفر ترامپ بر انزوای نتانیاهو

بنا به گزارش رسانه های منطقه‌ای سفر ترامپ در شرایط حساس منطقه‌ای از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و کشورهای عربی امیدوارند با حضور وی در منطقه پر آشوب غرب آسیا بتوانند نظر مساعد ترامپ برای کاهش تنش در منطقه به خصوص در غزه و حل مشکلات لبنان، سوریه و همچنین به سرانجام رسیدن توافق هسته‌ای با ایران را جلب کنند.

سفر منطقه‌ای ترامپ اما یک غایب بزرگ و پر حاشیه دارد؛ بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی که خبرهای روزهای اخیر از اختلاف شدید بین او و ترامپ بر سر مسائل مختلف از جمله جنگ غزه و یمن و پرونده هسته‌ای ایران حکایت دارد و این اختلافات تا جایی پیش رفت که ترامپ با نادیده گرفتن نتانیاهو و رژیم صهیونیستی مستقلا توافق آتش بس با جنبش انصارالله و توافق تبادل اسرا با جنبش حماس را اعلام کرد.

همچنین در پرونده مذاکرات هسته‌ای و رفع تحریم بین ایران و آمریکا ترامپ گوش شنوایی برای جنگ‌طلبی‌های نتانیاهو ندارد و به‌رغم سختی مذاکرات غیر مستقیم با وساطت پادشاهی عمان این مذاکرات همچنان در حال ادامه است.

به گزارش روزنامه عبری یدیعوت آحارونوت، نداف ایال، تحلیلگر سیاسی، در مقاله‌ای با عنوان «دولت ترامپ به دنبال خاورمیانه‌ای جدید است و نتانیاهو را مانع می‌بیند»، از وخامت روابط میان ایالات متحده و اسرائیل خبر داد. به گفته ایال، «ماه عسل» میان دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو به پایان رسیده است.

ایال تأکید کرد که دولت ترامپ در تلاش است تا نظمی منطقه‌ای جدید ایجاد کند، اما سیاست‌های دولت نتانیاهو را مانعی در برابر این هدف می‌داند. ترامپ که امیدوار است در جریان سفر خود به منطقه دستاورد بزرگی مانند آزادی گروگان‌ها کسب کند، معتقد است نتانیاهو با تحولات همراه نیست و به مواضعی پایبند است که دیگر کارایی ندارند.

این تحلیلگر در پایان نتیجه گرفت که روابط میان ترامپ و نتانیاهو شکننده باقی مانده و ممکن است بهبود یابد یا کاملاً فرو بپاشد. در همین حال، واشنگتن در تلاش است تا چهره‌ای جدید برای خاورمیانه ترسیم کند، حتی اگر این امر به قیمت کنار گذاشتن متحدان تاریخی مانند اسرائیل تمام شود. به گزارش یوسی فریتر، تحلیلگر امور حزبی روزنامه هاآرتص، در مقاله‌ای با عنوان «سفر ترامپ به منطقه برای نتانیاهو با پای اشتباه آغاز شد»، این سفر در برهه‌ای حساس برای نخست‌وزیر اسرائیل انجام می‌شود. این زمان پس از توافق آمریکا با حوثی‌ها و توافق هسته‌ای عربستان سعودی است که نشان‌دهنده تحولات منطقه‌ای قابل توجهی است.

فریتر معتقد است که نتانیاهو در «خلأ سیاسی» به سر می‌برد و به نظر می‌رسد بیش از آنکه نگران سرنوشت گروگان‌های در غزه باشد، در اظهارات روزانه خود به آرام کردن افکار عمومی اسرائیل مشغول است. در این میان، مسائل مهمی مانند معامله تبادل اسرا و آتش‌بس همچنان مبهم باقی مانده‌اند.

به گفته فریتر، پرسش‌های اساسی برای اسرائیلی‌ها این است که آیا سفر ترامپ به توافق‌های ملموس منجر خواهد شد یا صرفاً وعده‌هایی توخالی به همراه خواهد داشت. او همچنین اشاره کرد که سخنان اخیر ترامپ درباره گسترش «توافق‌نامه‌های ابراهیم» ممکن است مسائل دیگر را به حاشیه ببرد.

بر اساس گزارش مرکز تحقیقات امنیت ملی دانشگاه تل‌آویو، تحولات اخیر نشان‌دهنده تغییر قابل توجهی در جایگاه اسرائیل در روابط ایالات متحده با منطقه است.

این مرکز گزارشی با عنوان «میان توافق هسته‌ای و حمله نظامی به ایران – به سوی تصمیم‌گیری» منتشر کرده که توسط پژوهشگران تامیر هیمان و راز تسیمت تهیه شده است. این گزارش به بررسی آینده برنامه هسته‌ای ایران در پرتو مذاکراتی می‌پردازد که در آوریل ۲۰۲۵ با میانجی‌گری عمان بین عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، و استیون ویتکوف، فرستاده آمریکا، آغاز شده است.

گزارش ارزیابی می‌کند این مذاکرات لحظه‌ای سرنوشت‌ساز است که می‌تواند به توافقی دیپلماتیک منجر شود که از تشدید تنش در منطقه جلوگیری کند یا در صورت شکست مذاکرات و نزدیک شدن ایران به سلاح هسته‌ای، به مداخله نظامی مشترک آمریکا و اسرائیل بینجامد.

با وجود ترجیح تهران و واشنگتن برای مسیر سیاسی، گزارش تأکید دارد که در صورت انتخاب گزینه نظامی، اسرائیل باید اقدامات خود را با ایالات متحده هماهنگ کند تا بازدارندگی تضمین شود، پیامدهای حمله کاهش یابد و تلاش‌های ایران برای بازسازی برنامه هسته‌ای خنثی شود.

مرکز تحقیقاتی همچنین بر ضرورت طراحی حمله‌ای گسترده اخراج شده که نه تنها تأسیسات هسته‌ای، بلکه نفوذ منطقه‌ای ایران و برنامه موشکی آن را نیز هدف قرار دهد. این گزارش تأکید می‌کند موفقیت نظامی باید با یک مسیر سیاسی تکمیل شود تا اهداف استراتژیک تثبیت شده و از تجدید تهدید در آینده جلوگیری شود.