جنگ احتمالی هند و پاکستان محدود خواهد بود

جواد هاشمی، تحلیل‌گر مسائل منطقه، در گفت‌وگو با آوش درباره افزایش تنش میان هند و پاکستان گفت: پاکستان از ابتدای تأسیس که تقریباً مربوط به قرن بیستم و بعد از پایان جنگ دوم جهانی است با مشکلاتی نظیر مرز، جمعیت، قومیت، مذهب و حتی محیط زیست مواجه بوده که همه این موارد در ارتباط با هند است. از ابتدا تا امروز این دو کشور هرگز شرایطی برای صلح پایدار نداشتند.

او افزود: زمانی‌که جابه‌جایی‌های مرزی صورت گرفت منطقه مهمی به نام کشمیر باقی ماند که از نظر جمعیتی بخش قابل توجهی از آن مسلمان هستند لذا کشور مسلمان پاکستان این ایده را داشت که کشمیر در اختیار آنها باشد اما حاکمان وقت کشمیر تصمیم گرفتند، کار خودشان را با هند ادامه دهند. 

هاشمی تصریح کرد: این منطقه به طور خاص در طول چند دهه گذشته محل جنگ و جدال بوده است. قسمتی از کشمیر در اختیار هند و قسمت کوچک‌تر آن در اختیار پاکستان است و حتی چین هم نسبت به محدوده‌ای از کشمیر ادعای مالکیت دارد. لذا بخش بزرگی از کشمکش‌ها میان هند و پاکستان از این منطقه شروع شد و چالش امنیتی اخیری که به وجود آمد، دقیقاً در همان منطقه کشمیر بود.  

این تحلیل‌گر مسائل منطقه با اشاره به احتمال درگیری میان هند و پاکستان ادامه داد: احتمال اینکه تهدیدها و اختلافات میان هند و پاکستان تبدیل به جنگ شود، بسیار پائین است. برای نمونه در سال 2019 درگیری مشهوری بین دو کشور صورت گرفت. در دهه 90 که بحث اتمی شدن هند و پاکستان وجود داشت، هم درگیری‌هایی صورت گرفت اما هیچ‌وقت تبدیل به جنگ تمام عیار نشد. 

هاشمی اظهار کرد: ارزیابی‌ها نشان می‌دهد، بسیار بعید است اتفاقات و تحولات اخیر منجر به جنگ تمام عیار میان دو طرف شود اما در موقعیت‌های این چنینی اگر یک خطای استراتژیکی صورت بگیرد و یا یکی از طرفین یا بازیگرها اقدام غیرقابل پیش‌بینی انجام دهد که اصطلاحاً بازی از قابل پیش‌بینی بودن خارج شود، احتمال جنگ وجود دارد. پاکستان چهارشنبه شب اعلام کرد، این احتمال وجود دارد که هند حمله قریب‌الوقوعی داشته باشد. به نظر می‌رسد دو کشور آمادگی خود را برای درگیری نشان دادند اما بعید به نظر می‌رسد با توجه به سابقه تاریخی، این لفاظی‌ تبدیل به جنگ تمام عیار شود.

تحلیل‌گر مسائل منطقه درباره اولتیماتوم 48 ساعته هند برای جنگ افزود: باید تصویر را از نمای بالاتر ببینیم.

ما با هندی طرف هستیم که شریک استراتژیک آمریکا است، پشتیبانی قابل توجهی از طرف کشورهای اروپایی دارد و برای اینکه از این طریق دامنه اقتصادی چین را محدود کنند، هند جزو 5 اقتصاد برتر دنیا محسوب می‌شود. این کشور از نظر جمعیتی از چین عبور کرده و در حوزه‌های مهمی مانند دارو، تکنولوژی‌های نوین و تولیدات صنعتی، کشور مهمی محسوب می‌شود. هر مدلی از جنگ همه جانبه که امنیت هند را تهدید کند منطقاً با مقاومت و جبهه‌گیری آمریکا مواجه می‌شود.

در طرف مقابل پاکستان را داریم که از سوی چین پشتیبانی می‌شود. در مجموع به نظر می‌‎رسد کشورهای بزرگ اقتصادی دنیا مانند چین و آمریکا علاقه‌ای به جنگ همه جانبه ندارند.  

هاشمی در پایان یادآور شد: اگر ضرب‌الاجل هند اجرایی شود احتمالاً در سطح حمله محدود خواهد بود. از طرف دیگر فشار به پاکستان می‌آورند که پاسخ به شکل محدود باشد و سپس دو طرف به میز مذاکره و صلح برگردند. به نظر نمی‌رسد دو طرف وارد جنگ همه‌جانبه شوند چراکه هر دو قدرت اتمی هستند.

باوجود رودخانه سند که بخش عمده‌ای از نیاز پاکستان را تأمین می‌کند، اگر جنگی گسترده‌ای با هند صورت بگیرد، پاکستان با مشکلات انسانی قابل توجهی مواجه می‌شود. اگر حمله‌ای شود در سطح محدود باقی خواهد ماند مگر اینکه یکی از بازیگران حرکت غیرقابل پیش‌بینی انجام دهد و بازی را وارد مرحله‌ای کند که حداقل ما از آن خبر نداریم.