برادر دانشجوی مقتول دانشگاه تهران: تقاضای اجرای حکم قصاص در ملأعام را داریم

شامگاه ۲۴ بهمن‌ماه ۱۴۰۳، «امیرمحمد خالقی درمیانی» دانشجوی نخبه ۱۹ساله رشته مدیریت دانشگاه تهران هنگام مراجعه به خوابگاه دانشگاه توسط دو سارق موتورسوار با ضربات چاقو مورد حمله قرار می‌گیرد و صبح روز بعد در بیمارستان شریعتی تهران جان خود را از دست می‌دهد…. «حمیدرضا حاجی اسفندیاری» وکیل اولیای دم پرونده قتل امیرمحمد خالقی در مورد جزییات دفاعیات متهمان در دادگاه می‌گوید: «با توجه به‌عدم انتشار اوراق و مستندات پرونده در طول رسیدگی نقدها و اظهارنظرات جامعه حقوقی در خصوص پرونده بر اساس حداقل شنیده‌ها و اخبار بوده است.

هر دو متهم وکلای تعیینی و با سابقه‌ای داشتند که در مرحله بدوی و فرجامی دفاعیات مستند و مستدل خود را ارایه کردند؛ دفاعیات همکاران بنده به عناوین اتهامی در کیفرخواست و رای صادره از شعبه ۵ دادگاه کیفری یک تهران بیشتر حول محور عمد و غیرعمد بودن جنایت و بحث معاونت در قتل بود که اتفاقا دادگاه به این دفاعیات توجه داشته و ایراداتی هم به روند رسیدگی داشت که نماینده دادستان مستند به قانون در دادگاه پاسخ این ایرادات را داد.

بنده هم به عنوان وکیل اولیای دم مطالب لازم را در لوایح تقدیمی و در جلسه رسیدگی دادگاه ارایه کردم. اعتراض وکلای متهمان در جریان فرجام‌خواهی نیز به همان موضوعات قبلی مرتبط بود که در دادنامه صادره از شعبه ۱۷ دیوان عالی کشور مبسوط و مستند در رد این دفاعیات توضیح داده شده است. در نهایت رای بدوی عینا در دیوان تایید شد و پرونده مستعد اجرای حکم است.»

حاجی اسفندیاری پیش از این در ۲۴ اردیبهشت‌ماه جاری در مورد رای قطعی پرونده اعلام کرده بود: «قضات شعبه پنجم دادگاه کیفری یک استان تهران پس از محاکمه دو متهم اصلی پرونده، متهم ردیف اول را به اتهام قتل عمد و متهم ردیف دوم را به اتهام معاونت در قتل و سرقت به عنف به ترتیب به قصاص و ۲۵سال حبس محکوم کردند. پرونده با اعتراض متهمان و وکلای آن‌ها به دیوان عالی کشور ارسال شد که قضات شعبه ۱۷ دیوان عالی کشور رای دادگاه کیفری یک را تایید کردند. اولیای دم همچنان خواستار قصاص قاتل هستند.» 

برادر امیرمحمد خالقی پس از تایید حکم قصاص متهم ردیف اول پرونده از سوی دیوان عالی کشور به «اعتماد» می‌گوید: «آقای حمیدرضا حاجی اسفندیاری همراه با آقای دکتر ابراهیم تقی‌زاده وکلای تعیینی ما هستند که اقدامات و دفاعیات این دو نفر در صدور حکم مجازات برای مجرمان نقش موثری داشت. متهم ردیف اول که به قصاص و متهم ردیف دوم به اتهام معاونت در قتل و سرقت به عنف به ۲۵ سال حبس محکوم شده است.

متهم ردیف اول آن شب چاقو را به نواحی حساس بدن امیرمحمد وارد کرده است. این افراد که قصدشان سرقت بوده، می‌توانستند ضربات چاقو را عمیق و به قصد کشت وارد نکنند. مجرمان در جلسه دادگاه اعلام کردند یک سری مواد مخدر و داروی روان‌گردان مصرف کرده بودند، اما با توجه به نظر پزشکی قانونی و پرونده‌ای که برای این دو مجرم تشکیل شده نوع موادی که مصرف کرده بودند باعث سلب اراده از آن‌ها نشده است.

محل سکونت این مجرمان نیز مناطق جنوبی شهر تهران بوده و تا امیرآباد هم فاصله زیادی داشته‌اند و در این مسیر طولانی با عقل و اراده خودشان بدون هیچ گونه عمل و اقدام مجرمانه و غیر متعارفی خودشان را به محل وقوع جنایت و کوچه جنت می‌رسانند و در آنجا پس از شناسایی امیرمحمد به عنوان طعمه، اقدام به سرقت مسلحانه و قتل او کرده‌اند. در حالی که اگر بابت مصرف این مواد و داروها فاقد اراده و اختیار بودند، چرا در طول مسیر محل سکونتشان تا کوچه جنت که حداقل نیم ساعت فاصله دارد مرتکب هیچ عمل مجرمانه دیگری نشده‌اند؟

بنا بر اعترافات این مجرمان دو ماه قبل از حادثه بالای ۳۰ فقره سرقت مرتکب شده‌اند، اما سرقت‌هایشان منجر به دستگیری آن‌ها نشده است که اگر به موقع شناسایی و دستگیر می‌شدند الان امیرمحمد زنده و در بین ما بود. مجرمان همچنین قبل از این سرقت‌ها نیز سابقه محکومیت داشته‌اند؛ یکی از آن‌ها بعد از محکومیت ۶ماهه از زندان آزاد شده بود. این دو مجرم از قبل می‌دانستند که آن کوچه، کوچه تاریک و خلوتی است. مجرمان در اعترافات خود عنوان کرده‌اند که امیرمحمد را سرکوچه دیده‌اند و حدس زده‌اند که امیرمحمد دانشجوست و لپ‌تاپ و گوشی دارد.

طبق تصاویر ضبط شده توسط دوربین مداربسته، امیرمحمد وقتی متوجه نیت سارقان شده، فرار کرده و کیف لپ‌تاپش هم از دستش افتاده است، اما راننده با موتور دنبال امیرمحمد کرده و پنج، شش متر جلوتر امیرمحمد را از پشت گرفته و باهم درگیر شده‌اند. ترک‌نشین که پیاده شده بود کیف را بردارد، پس از برداشتن کیف خودش را به امیرمحمد و راننده رسانده و با او درگیر شده است.

طبق اعترافات مجرمان، امیرمحمد حین درگیری به آن‌ها گفته که دانشجوست و داخل کیفش مدارک مهمی دارد حتی امیرمحمد راضی شده که گوشی‌اش را به آن‌ها بدهد و کیفش را پس بگیرد، اما درگیری ادامه پیدا کرده و قاتل با وارد کردن ضربات چاقو امیرمحمد را از ما گرفته است. طبق گزارش پزشکی قانونی مجرم یک ضربه به قفسه سینه و یک ضربه عمیق از پشت به بدن امیرمحمد وارد کرده که به کبد آسیب رسانده که هر دو ضربه در قتل موثر بوده است.» 

این سارقان که قصدشان سرقت بوده

او در ادامه می‌گوید: «ما تقاضای اجرای قصاص در ملاعام و در محل وقوع جنایت را داریم. به امید اینکه اجرای حکم قصاص درس عبرتی برای باقی مجرمان باشد و این اتفاق برای خانواده دیگری رخ ندهد. این مجرمان، افرادی نبودند که قابل ترحم و بخشش باشند. طبق گفته خودشان آن‌ها طی دو ماه قبل از این اتفاق بالای ۳۰ فقره سرقت کرده و در سرقت‌هایشان از چاقو و قمه استفاده کرده‌اند.

همچنین آن‌ها چاقو و موتور را از اشخاص دیگر گرفته و اموال مسروقه را به مالخر می‌فروختند. آن‌ها یک باند پنج، شش نفره بوده‌اند که طبق شنیده‌های ما شناسایی و دستگیر شده‌اند. و پرونده آن‌ها بابت سایر سرقت‌ها درحال رسیدگی است. طبق کیفرخواست و صحبت‌هایی که در دادگاه مطرح شده چاقویی که مجرمان با آن امیرمحمد را به قتل رسانده‌اند در خانه یک شخص ثالث کشف شده است؛ مجرمان چاقو را از شخص دیگری گرفته و بعد از این اتفاق چاقو را به او پس داده‌اند.

مجرمان در جلسه دادگاه عنوان کرده‌اند که قصد کشتن امیرمحمد را نداشته‌اند، ولی به هر حال آن‌ها عمل نوعا کشنده انجام داده و چاقو را به نقاط حساس بدن امیرمحمد زده‌اند. تمام حسرت ما این است، این سارقان که قصدشان سرقت بوده چرا چاقو را به نواحی حساس بدن امیرمحمد وارد کرده‌اند. می‌توانستند چاقو را به دست یا پای امیرمحمد بزنند.

با توجه به اینکه امیرمحمد دانشجوی نخبه و پرتلاشی بوده که در زمینه برنامه‌نویسی و هوش مصنوعی نیز فعالیت می‌کرده، صرفا به خاطر داده‌های علمی و فایل‌های اطلاعاتی که داخل لپ‌تاپش بوده و بابت آن‌ها سخت تلاش کرده با مجرمان درگیر شده، نه به خاطر ارزش مادی لپ‌تاپ.

در خصوص وقوع این حادثه در کوچه منتهی به خوابگاه کوی دانشگاه یک سری قصور و کوتاهی‌هایی از سوی مدیران برخی نهادها انجام شده که باید امنیت کوچه را تامین می‌کردند چرا که این کوچه بر حسب سوابقی که داشته معمولا هفته‌ای یک یا دو دانشجو در آن خفت و اموال‌شان سرقت می‌شده.

دو ماه قبل از اینکه برای امیرمحمد این اتفاق رخ دهد از یکی از هم اتاقی‌هایش سرقت شده و گوشی او را هم برده بودند. چون این کوچه سابقه اینگونه جرایم را داشته باید یک فکری برای امنیت دانشجویان می‌کردند، اما اقدام جدی و پیگیری موثری در خصوص تامین امنیت کوچه جنت صورت نگرفته تا این اتفاق افتاده است.

قوه قضاییه باید با مسوولان مربوطه که درباره تامین امنیت این کوچه قصور و کوتاهی کرده‌اند برخورد کند. بعد از این حادثه با اینکه اقداماتی برای امنیت دانشجویان در محیط پیرامونی دانشگاه‌ها انجام شده، اما باز هم اخباری مبنی بر سرقت و زورگیری از دانشجویان دیگر دانشگاه‌ها همچون شهید بهشتی، شریف و چند دانشگاه دیگر به گوش می‌رسد.» 

پس از این حادثه کارآگاهان اداره دهم پلیس آگاهی تهران در بازبینی فیلم دوربین‌های مداربسته پی بردند امیرمحمد خالقی در حالی که کوله‌پشتی بر دوش داشته و در نزدیکی ورودی خوابگاه بوده، دو مرد سوار بر موتورسیکلت به سمت او رفته و وقتی با مقاومت او مواجه شدند یکی از آن دو از موتور پیاده شده و به سمت او حمله کرده است، اما وقتی خالقی کوله‌پشتی را از آن‌ها گرفته، آن‌ها با چاقو به او ضربه وارد کرده و سپس از محل جرم گریخته‌اند.

قوه قضاییه و پلیس ایران در ۳۰ بهمن اعلام کردند که عاملان قتل خالقی دستگیر شده‌اند. یک ماه پس از دستگیری متهمان، پرونده آن‌ها در شعبه پنجم دادگاه کیفری یک استان تهران برگزار شد. در جلسه علنی متهمان، اولیای دم، وکلای آن‌ها و خانواده‌شان و خبرنگاران حضور داشتند.

در ابتدای جلسه دادگاه، نماینده دادستان تهران به تشریح کیفرخواست پرداخت و گفت: «بر اساس گزارش کلانتری ۱۲۵ یوسف‌آباد، شامگاه چهارشنبه ۲۴ بهمن ۱۴۰۳ یک مورد درگیری منجر به جرح در آدرس تهران، خیابان جلال آل‌احمد، خیابان جنت اعلام شد که با بررسی موضوع مشخص می‌شود متهمان پرونده به نام‌های احمدرضا و امیر مهدی با یک دستگاه موتورسیکلت اقدام به سرقت مقرون به آزار با تهدید چاقو و وارد کردن دو ضربه چاقو به امیرمحمد خالقی، دانشجوی رشته مدیریت کسب و کار دانشگاه تهران کرده‌اند.

متهم ردیف اول راکب و متهم ردیف دوم ترک‌نشین موتورسیکلت بودند. بررسی‌های بیشتر نشان داد، امیرمحمد خالقی هنگام برگشت به کوی دانشگاه تهران مورد تهاجم سارقان قرار گرفته که از سوی اورژانس به بیمارستان شریعتی منتقل و علی‌رغم تلاش کادر درمان در ساعت ۸ صبح پنجشنبه ۲۵ بهمن ۱۴۰۳ فوت کرد. با بررسی جسد مرحوم آثار دو جراحت با جسم نوک تیز و برنده در قدام قفسه سینه وجود داشت. سرانجام روز سه‌شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ دو متهم اصلی شناسایی و دستگیر شدند.

متهمان پس از دستگیری در همان بدو تحقیقات اولیه اتهامات را پذیرفته و جزییات جنایت را تشریح و اظهار کردند که قصدشان سرقت بوده و با توجه به مقاومت مقتول اقدام به وارد کردن دو ضربه چاقو توسط ترک‌نشین، احمدرضا کردند. با توجه به اعترافات متهمان، تحصیل‌کننده لپ‌تاپ شناسایی و دستگیر شد. بر اساس بررسی انجام شده آلت قتاله یک قبضه چاقو است که مشخصات آن در کیفرخواست اعلام شده که متعلق به شخصی به هویت معلوم بوده اس

متهم ردیف اول انگیزه خود از جنایت را نیاز مالی بیان کرده است و قبل از ارتکاب سرقت و قتل اخیر مرتکب ۳۰ الی۴۰ فقره سرقت دیگر شده و انگیزه او فقط سرقت بوده است. متهم ردیف دوم نیز انگیزه خود را به دست آوردن مال از طریق سرقت اعلام کرده است. پس از بازسازی صحنه قتل در تاریخ دوم اسفند ۱۴۰۳ با حضور متهمان در محل جنایت، صحنه جرم بازسازی شده است.

در اجرای ماده ۹۱ قانون مجازات اسلامی و دستورالعمل ریاست قوه قضاییه وضعیت روحی و روانی متهمان و ماهیت جرم و وضعیت رشد و کمال عقل مورد بررسی قرار گرفته است. اولیای دم مقتول تقاضای مجازات قانونی و قصاص را دارند. اتهام متهم ردیف اول دایر بر مباشرت در قتل عمدی و مشارکت در سرقت مسلحانه در شب و اتهام متهم ردیف دوم دایر بر معاونت در قتل عمدی و مشارکت در سرقت مسلحانه در شب است. با توجه به تقاضای قصاص از سوی اولیای دم تقاضای قصاص و اشد مجازات قانونی مورد استدعا است.»

پس از تشریح کیفرخواست پدر امیرمحمد به عنوان تنها ولی‌دم مقتول در جایگاه قرار گرفت و گفت: «به عنوان ولی دم فرزندم از محضر دادگاه تقاضای اجرای قصاص برای قاتل یا قاتلان و اشد مجازات برای اشخاصی که به انواع مختلف در وقوع این جنایت نقش داشتند را خواستارم. امیدوارم اجرای مجازات برای قاتلان فرزندم باعث جلوگیری از وقوع جنایت‌های مشابه شود و سایر خانواده‌ها مثل خانواده ما داغدار نشوند.»

همچنین وکیل اولیای دم نیز گفت: «بر اساس بند ب ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی عمل متهم ردیف اول نوعا کشنده بوده و از مصادیق قتل عمدی است. تیغه چاقوی ۱۰ سانتی‌متری به نقاط حساس بدن وارد شده و کشنده بوده است. در خصوص متهم ردیف دوم هم عمل او از مصادیق معاونت در قتل است. امیرمهدی آلت قتاله و موتورسیکلت را تهیه کرده و دنبال احمدرضا رفته و او را با خود همراه کرده است. او متهم ردیف اول را ترغیب به حضور کرده و با تهیه وسایل جرم، شرایط را تسهیل کرده است.

حتی گفته بزن و احمدرضا را تحریک کرده است. بر اساس اظهارات متهمان، آن‌ها سرقت را پیشه خود قرار داده بودند. از محله خزانه تهران راهی محل جرم شدند. آنجا را به دلیل تاریکی شناسایی کرده بودند. امیرمحمد خالقی با دیدن آن‌ها فرار می‌کند و امیرمهدی دنبالش می‌رود و مانع می‌شود. بر اساس فیلم‌های ضبط شده این اتفاقات سه، چهار دقیقه طول کشیده بود. مقتول تا خیابان جلال آل‌احمد دنبال آن‌ها می‌رود و آنجا روی زمین می‌افتد.»

احمدرضا، متهم ردیف اول نیز در دفاع از خود گفت: «من و امیرمهدی برای سرقت سراغ پسر دانشجو رفتیم. می‌خواستیم از او سرقت کنیم و برای اینکه او را بترسانیم، چاقو با خودمان برده بودیم. بعد از سرقت، او با من درگیر شد که در این درگیری دو ضربه به او زدم.»

همچنین امیرمهدی، متهم ردیف دوم پرونده در دفاع از خود گفت: «اتهام سرقت را قبول دارم. قبل آن دو نفری به خانه دوستم رفتیم و چاقو را گرفتیم. محل قتل خیابان جنت تاریک و خلوت است و هر دزدی در تهران می‌داند و آنجا را می‌شناسد. اول خواستیم یک نفر دیگر را خفت کنیم که نشد. بعد با مرحوم روبه‌رو شدیم. گوشی و کیف لپ‌تاپ در دستانش بود. با دیدن ما فهمید و گوشی را داخل جیبش گذاشت. وقتی احمدرضا پیاده شد، شروع به دویدن کرد و من با موتور موازی او رفتم که روی زمین افتاد. احمدرضا کیفش را گرفت و روی موتور گذاشت. بعد می‌خواست موبایلش را بگیرد. چند بار گفتم ول کن، برویم. حتی از آن‌ها فاصله گرفته بود. پسر دانشجو می‌گفت داخل گوشی‌ام اطلاعاتی دارم آن را نبرید. احمدرضا گوشی را قاپید و ترک موتور نشست و مقتول او را از موتور پایین کشید. احمدرضا بعد شروع به ضربه زدن به او کرد. گفتم ول کن، اما ول نمی‌کرد.»