انقلاب آرام در داوری فوتبال جزیره...

در فصل جاری رقابت‌های اروپایی، یکی از نکات قابل توجه، تغییر در شیوه ارتباط بازیکنان با داور مسابقه بود؛ تغییری که با هدف کاهش تنش و افزایش تمرکز داوران بر تصمیم‌گیری‌های کلیدی به اجرا درآمد. بر اساس این پروتکل جدید، تنها کاپیتان هر تیم اجازه دارد در زمان تصمیمات حساس به داور نزدیک شود و گفت‌وگو داشته باشد. این رویکرد باعث شد از تجمع‌های بی‌نظم و فشارهای لحظه‌ای بازیکنان بر داور جلوگیری شود و فضا برای تعامل منطقی و شفاف‌سازی بیشتر فراهم گردد.

گرچه این رویه در سطح قاره‌ای به شکل ساختارمند اجرا می‌شود، اما لیگ برتر انگلستان تاکنون به‌صورت رسمی آن را به‌کار نگرفته است. با این حال، شواهد نشان می‌دهد داوران انگلیسی نیز در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند چنین نظم ارتباطی را رعایت کنند. در بسیاری از مسابقات اخیر، شاهد بوده‌ایم که داوران در موقعیت‌های حساس، ترجیح می‌دهند تنها با کاپیتان هر تیم صحبت کنند و سایر بازیکنان نیز از تماس مستقیم با داور خودداری می‌کنند.

اکنون لیگ برتر قصد دارد این پروتکل را به‌صورت رسمی به اجرا بگذارد. مطابق روال مرسوم در فوتبال انگلستان، هر تغییر عمده در قوانین یا پروتکل‌های انضباطی باید به تأیید باشگاه‌ها برسد. قرار است طی هفته‌های آتی، این موضوع به رأی‌گیری گذاشته شود و در صورت موافقت اکثریت تیم‌ها، از فصل آینده به مرحله اجرا برسد.

هدف اصلی از این طرح، کاهش تنش پس از تصمیمات داوری و جلوگیری از بی‌نظمی‌های لحظه‌ای است که در سال‌های اخیر بارها منجر به درگیری، اتلاف وقت و حتی محرومیت بازیکنان شده است. در صورت تصویب، تنها کاپیتان هر تیم اجازه خواهد داشت در موقعیت‌های خاص، به داور نزدیک شده و دلایل تصمیم او را جویا شود. وظیفه حفظ نظم و کنترل سایر بازیکنان نیز بر عهده کاپیتان خواهد بود. اگر بازیکنی غیر از کاپیتان وارد محدوده داور شود، داور مجاز خواهد بود به او کارت زرد نشان دهد.

یکی از چالش‌های مطرح در این پروتکل، مربوط به تیم‌هایی است که دروازه‌بان در آن‌ها نقش کاپیتان را ایفا می‌کند. با توجه به فاصله طبیعی دروازه‌بان از صحنه‌های حساس، این نگرانی وجود دارد که تیم‌ها در لحظه‌های کلیدی از حق ارتباط با داور محروم شوند. بر همین اساس، پیش‌بینی شده که باشگاه‌ها بتوانند پیش از شروع بازی، بازیکن دیگری را به‌عنوان نماینده ارتباطی با داور معرفی کنند تا توازن در اجرای قانون حفظ شود.

نکته مهم دیگر این است که این پروتکل نه‌تنها وظایف بازیکنان را مشخص می‌کند، بلکه مسئولیت تعامل محترمانه و توضیح‌محور را نیز بر عهده داوران می‌گذارد. برخلاف شیوه رایج کنونی که داوران بعضاً با تهدید به جریمه سعی در کنترل اعتراض‌ها دارند، در این چارچوب جدید ملزم به گفت‌وگوی منطقی و تعامل با کاپیتان‌ها هستند. این تغییر، نیازمند بازآموزی و اصلاح رویکرد داوران نیز خواهد بود.

ورود رسمی این پروتکل به لیگ برتر، در صورت تصویب، می‌تواند نقطه عطفی در مدیریت نظم و ارتباط در جریان بازی باشد. تجربه موفق آن در رقابت‌های اروپایی نشان داده که چنین ساختاری هم به سود داوران است و هم به سود تیم‌ها. چالش اصلی، ضمانت اجرایی آن و فرهنگ‌سازی برای پذیرش این چارچوب ارتباطی جدید در فضای پرتنش فوتبال انگلیس خواهد بود.