ایران نگران تاثیرات سدسازی‌های ترکیه بر منابع آبی ارس است
بحران‌های آبی در خاورمیانه به‌ویژه در حوضه رودخانه ارس با اجرای پروژه‌های توسعه آبی ترکیه و پیامدهای احتمالی آن برای کشورهای پایین‌دست به یکی از دغدغه‌های مهم منطقه‌ای تبدیل شده است.
چالش‌های آبی در منطقه خاورمیانه به‌ویژه در حوضه رودخانه ارس به دلیل پروژه‌های توسعه آبی ترکیه و تاثیرات بالقوه آن بر کشورهای پایین‌دست، به یکی از نگرانی‌های کلیدی منطقه تبدیل شده است. این شرایط موجب شد تا ایران بر لزوم توافق‌های چندجانبه و همکاری میان کشورهای این حوضه تأکید کند. در این راستا، عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب، در مصاحبه‌ای به تفصیل درباره چشم‌انداز و برنامه‌های ایران سخن گفت.
اثرات پروژه‌های ترکیه بر ارس
پروژه آناتولی شرقی (داپ) که ترکیه طی یک دهه اخیر آن را اجرا کرده است، شامل ساخت ۹۰ سد و توسعه ۱۰۰ طرح آبیاری است. این پروژه با هدف تامین منابع آبی و توسعه کشاورزی، تاثیرات مستقیم بر حوضه ارس و مناطق غربی و شمال غربی ایران خواهد داشت. به گفته سخنگوی صنعت آب، این پروژه می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری بر زندگی مردمانی داشته باشد که حیات‌شان وابسته به رودخانه ارس است.
نیاز به معاهده چهارجانبه
عیسی بزرگ‌زاده با اشاره به تلاش‌های ایران برای مدیریت چالش‌های مرتبط با این مسأله گفت: «ما همواره به دنبال ایجاد کمیته‌ای مشترک با مشارکت چهار کشور عضو حوضه ارس بوده‌ایم تا مسائل این منطقه با همکاری چندجانبه حل‌وفصل شود.»
او تأکید کرد: ایران در تماس مستمر با کشورهای منطقه است و از این کشورها دعوت می‌کند تا جلسات دوجانبه را به گفت‌وگوهای چندجانبه تبدیل کنند.
نگرانی‌های کشورهای پائین‌دست
ایران معتقد است توسعه‌های بالادستی باید منافع و حقوق عرفی و تاریخی مردمان پائین‌دست را مدنظر قرار دهد.
بزرگ‌زاده با اشاره به مذاکرات متعدد با کشورهای منطقه گفت: «برخی کشورهای پائین‌دست، مانند ایران، از اقدامات بالادستی متضرر شده‌اند. به همین دلیل ما خواستار محدودیت در توسعه‌های این حوزه هستیم تا حقابه‌های عرفی تحت تاثیر قرار نگیرد.»
تعامل و شفاف‌سازی با کشورهای همسایه
او درباره تعاملات با ترکیه و سایر کشورهای منطقه افزود: «انتظار داریم در فضای حسن همجواری، مذاکرات چندجانبه به پیش برود. با وجود معاهدات خوب و منصفانه‌ای که ایران با کشورهای همسایه پس از فروپاشی شوروی داشته، نیازمند تنظیم معاهده‌ای جدید و چهارجانبه در حوضه ارس هستیم تا منافع همگان تضمین شود.»
به‌نظر می‌رسد ایران مصمم است با همکاری‌های منطقه‌ای و دیپلماسی فعال، ضمن کاهش اثرات پروژه‌های آبی ترکیه، برای حفظ منافع ملی و تأمین حقوق آبی مردم، گام‌های مؤثرتری بردارد. این تلاش‌ها با هدف تنظیم توافق‌هایی منصفانه و ایجاد توازنی پایدار میان منافع کشورهای حوضه ارس ادامه خواهد داشت.
