حریم تئاتر شهر با ۲۹ میلیارد تومان هزینه بازسازی شد/ کنار دیوار تئاترشهر جای مناسبی برای اسکان هموطنان کارتن‌خواب نیست

حریم تئاتر شهر تهران نه امروز که سالیان درازی است که به یک مسئله ملی و شهری تبدیل شده است، از آن زمان که در میانه دهه هفتاد بحث ساخت مسجد ولی‌عصر در کنار این مجموعه در گرفت و زمینی که به گفته غلامحسین کرباسچی متعلق به شهرداری بود و هیچ وقفنامه‌ای نداشت تا در آن مسجدی بنا شود، و قرار بود پارکینگ مجموعه تئاتر شهر باشد و بعدها به مسجدی پست‌مدرن تبدیل شد تا آن روزها که خروجی ایستگاه مترو در مقابل این بنا از زمین سبز شد و تا امروز که مسئله دست‌فروشان و… مطرح است. این بنا که علی سردار افخمی از شاگردان هوشنگ سیحون آن را با نگاهی به معماری ایرانی ساخت و در سال ۱۳۵۱ به اهالی تئاتر تحویل داده شد، خانه و مأمن تمام کسانی است که سودای نمایش دارند و خاک آن را خورده‌اند. در سالن‌های این مجموعه از بهرام بیضایی تا حمید سمندریان، از آربی اوانسیان تا علی نصیریان، اکبر زنجانپور و چه بسیار نام دیگر در آن اجرا داشته‌اند، اما مسئله مهم این است، برای دولتمردان و سیاست‌پیشگان و مدیران، تئاتر و نمایش ایرانی و خون دل خوردن این نام‌ها و خانه‌شان مهم نیست، چرا که اگر مهم بود، قبل از سر درآوردن دهانه مترو از زمین این مجموعه یا کارگزاری ابر منبع آب و رد شدن ابر لوله گاز از حریم این مجموعه، با اهالی فرهنگ مشورت می‌کردند. امروز اما به هر دلیلی و موضوع تئاتر شهر نه این اقدامات کلان که دیگر انجام شده است بلکه حضور بخشی از جامعه است که ذیل آسیب‌های اجتماعی تعریف می‌شوند، در حاشیه این بنا است. کسانی که سال‌هاست هنرمندان مسئله آنان را روی صحنه برده‌اند و آن‌ها را به تصویر کشیده‌اند.

با همه این اوصاف نشست امروز (یکشنبه، ۲۳ آذر ماه) تئاتر شهر با حضور کورش سلیمانی، رییس این مجموعه، سعید جمشیدی، مدیر دفتر طرح‌های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مهندس سروناز امیتازی، طراح حریم و مجتبی گیویان، از کارکنان مجموعه تئاتر شهر که مسئولیت پیگیری طرح حریم را بر عهده داشته، برگزار شد.

در آغاز کورش سلیمانی، با ارایه توضیحاتی درباره ضرورت روشنگری درباره حریم مجموعه تئاترشهر تاکید کرد: لازم است به پرسش‌های جامعه تئاتری و رسانه‌ها درباره جزییات حریم پاسخ بدهیم. این پروژه از مدت‌ها پیش آغاز شده و پیشبرد آن با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده است.

او ادامه داد: تئاتر شهر و همه مکان‌های فرهنگی میراثی است که باید به نسل‌های آینده منتقل کنیم. سعی ما این است که خدمتی انجام بدهیم بدون اینکه بخواهیم بگوییم در دوره ما این کار انجام شده است.

سلیمانی با اشاره به اینکه ایجاد حریم برای تئاتر شهر ضرورت دارد، در این باره توضیح داد: بحث مراقبت از این مجموعه مطرح است؛ چه به لحاظ آثاری که در آن روی صحنه می‌روند و چه از نظر ترددهای نامناسبی که در اطراف آن وجود دارد و گاه به ویژه در ساعت‌های پایانی شب بسیار مشکل‌ساز شده و دردسرهایی برای بانوان هنرمند ایجاد کرده است.

رییس مجموعه تئاترشهر با اشاره به اینکه قصد بی‌حرمتی به کسی نداریم، خاطرنشان کرد: کنار دیوار تئاترشهر جای مناسبی برای اسکان هموطنان کارتن‌خواب و روشن کردن آتش توسط آنان نیست. همچنانکه دستفروشان هم باید محل کسب درآمد داشته باشند اما حضور آنان در اطراف تئاتر شهر چندان مناسب نیست.

او با تاکید بر ضرورت شکل‌گیری فعالیت‌های فرهنگی متناسب با تعریف تئاتر شهر در محوطه این مجموعه افزود: این کار با ایجاد حریم، آسان‌تر رخ خواهد داد.

سلیمانی همچنین تاکید کرد: حریم ما بسته نیست بلکه برای رفع مزاحمت‌ها است و حریم باز است. این حریم در طول روز باز است و شب‌ها برای محافظت از مجموعه بسته می‌شود.

او با قدردانی از سید عباس صالحی، وزیر ارشاد که به حریم تئاتر شهر توجه داشته است، از تلاش‌های وزارتخانه و دفتر طرح‌های عمرانی و همراهی شهرداری منطقه یازده تشکر کرد.

سلیمانی، تئاتر شهر، را نگین منطقه یازده خواند و افزود: هرچه اینجا روشن‌تر باشد، برای فضای کلی منطقه و نیز برای هنرمندان خواهد بود.

در بخش بعدی این نشست که با اجرای علیرضا سعیدی، مدیر روابط عمومی‌ تئاتر شهر برگزار شد، سروناز امتیازی، مهندس معمار و طراح حریم مجموعه تئاترشهر با همراهی مجتبی گیویان، با نمایش تصاویری و نیز ارایه توضیحاتی درباره ضرورت ایجاد حریم نکاتی را بیان کردند.

گیویان مسیر حرکت شهری محله که بعد تبدیل به تئاتر شهر تبدل شد را از دوره پهلوی اول و ایجاد کافه شهر در خندق قدیم شهر تهران شروع کرد و امروز آمد و تمام فراز و نشیب این تکه از شهر را روایت کرد. با اشاره به اینکه تئاتر شهر پیش‌تر حریمی داشته است، یادآوری کرد: در دوره حضور آقای کرباسچی در شهرداری به سبب سیاستی که در برداشتن حریم پارک‌ها وجود داشته، حریم تئاتر شهر هم برداشته می‌شود که مشکلاتی برای عرصه تملیک مجموعه ایجاد می‌کند.

او با اشاره به معضلات اجتماعی در اطراف مجموعه تئاترشهر طی سال‌های گذشته ادامه داد: گاه تجمعاتی که شکل می‌گرفت، ایمنی روانی مجموعه را به هم می‌زد، در کنار تهدیدهای امنیتی و مسائلی مانند تکدی‌گری و فروش مواد مخدر یا نزاع‌های خیابانی، ایمنی بنای تئاتر شهر را هم به خطر انداخته است.

گیویان سپس به آسیب‌هایی اشاره کرد که به بنای مجموعه وارد شده، مانند سرقت و صدمه زدن به مجسمه‌های این مجموعه و مواردی چون دستبرد زدن به کاشی‌ها، دستگیره‌ها و دیگر اجزای این بنا و متذکر شد: دنبال مقصر نیستیم ولی وظیفه ما مراقبت از مجموعه تئاتر شهر به عنوان یکی از میراث‌های ارزشمند کشور است.

او همچنین از آسیب‌هایی یاد کرد که با احداث ایستگاه مترو در مجاورت مجموعه رخ داده است و گفت: الان صدای توقف قطارهای مترو و لرزش ناشی از آن کاملا در مجموعه و بخصوص زیرزمین آن محسوس است در حالیکه قبلا سکوت مطلق بود.

گیویان یادآوری کرد: بحث حریم مجموعه از سال ۸۰ دنبال می‌شد و از سال ۸۴ تاکید شد که نباید در حریم  تئاترشهر به عنوان مجموعه‌ای که عرصه دارد، چیزی ساخته شود تا اینکه در دهه ۹۰ وزارت میراث فرهنگی در باب حریم مصوبه‌ای می‌دهد و آقای اسماعیلی، وزیر وقت ارشاد پیگیر آن می‌شود. به طوری که سال ۱۴۰۲ متعهد شدیم برای ایجاد حریم، طرحی به وزارت میراث بدهیم که در این وزارتخانه تایید شود.

او با اشاره به مطالعات و بررسی‌هایی که توسط سروناز امتیازی برای ایجاد حریم تئاترشهر صورت گرفته، از دریافت مجوز وزارت میراث سخن گفت که به شورای شهر و شهرداری هم ارسال شده و یادآوری کرد که دی ماه ۱۴۰۲ با حضور اسماعیلی، کلنگ ایجاد حریم زده شده است.

سپس سروناز امتیازی، مهندس طراح حریم مجموعه تئاتر شهر با ارایه یادداشتی، توضیحات خود را درباره طراحی حریم این مجموعه و ضرورت شکل‌گیری آن ارایه کرد.

در ادامه، سعید جمشیدی مدیر دفتر طرح‌های عمرانی وزارت ارشاد که سابقه هنری در زمینه تئاتر دارد، با ارایه توضیحاتی درباره چند و چون اجرای پروژه تعیین حریم، گفت: قرارداد اجرای طرح حریم سال ۱۴۰۲ در دولت گذشته بسته شد. سال ۱۴۰۳ جلسات متعددی درباره اجرای این طرح برگزار کردیم ولی دچار کمبود بودجه شدیم و بابت این تاخیر از مردم عزیز ایران و هنرمندان و اصحاب رسانه عذرخواهی می‌کنم. از این تاخیرها به عنوان یک درس‌آموخته یاد می‌کنم که باید آن را مدیریت کنیم.

او ادامه داد: تلاش‌مان این است که حریمِ باز تئاتر شهر به نتیجه برسد. قرار نیست هیچ محدودیتی ایجاد بشود ولی ورود و خروج‌ها کنترل می‌شود. مشکل اصلی تئاترشهر، حریم نیست بلکه باید این ساختمان وجود داشته باشد که درباره حریم آن صحبت کنیم. این ساختمان همچنان مشکلات سازه‌ای  دارد و مسایل میراثی و الحاقاتی دارد.

۲۹ میلیارد تومان هزینه حریم تئاتر

در ادامه بخش پرسش و پاسخ برگزار شد.

جمشیدی هم درباره برآورد بودجه حریم و هزینه‌های انجام شده توضیح داد: قرارداد این پروژه سال ۱۴۰۲ بسته شده که بر اساس شرایط آن زمان، ۲۹ میلیارد تومان و مشتمل بر چند فاز بوده است. طرح در فاز دو ناقص بود و بعد از قرارداد فاز دو دچار تغییرات و مراحل تکمیلی شد. این قرارداد به روز نشده و با همان رقم پیش می‌رود که مرحله اول را پوشش می‌دهد.

وی ادامه داد: حریم تئاتر شهر را قبل از جشنواره فجر باز می‌کنیم ولی به معنای تکمیل آن نیست چون قطعا نیازمند بازآفرینی و بازسازی است زیرا مجموعه دچار آسیب شده و دو تا سه سال زمان می‌برد. ما بحث اطفای حریق را داریم که برآورد نزدیک به دویست میلیارد تومان دارد. ضمن اینکه آسیب‌هایی را که از نظر سازه‌ای انجام شده، بازسازی می‌کنیم.