بازنمایی عاشورا در هنرهای تجسمی

مجموعه‌ای از نمایشگاه‌ها و رویدادهای هنری با محوریت آیین‌های سوگ و مضامین معنوی کربلا، همزمان با ماه‌های محرم و صفر ۱۴۴۷ (تیر و مرداد ۱۴۰۴) با عنوان «در سوگ سرو» در نگارخانه‌ها و فضاهای فرهنگی برج آزادی برگزار می‌شود.

این رویداد هنری ـ فرهنگی با تمرکز بر بازنمایی تصویری و آیینی واقعه عاشورا و سنت‌های عزاداری ایرانی، شامل مجموعه‌ای از نمایشگاه‌ها، اجراهای نمایشی، کارگاه‌ها و برنامه‌های جانبی متنوع است:

نمایشگاه ادوات تعزیه از مجموعه شخصی علی رضاپور شمس: ارائه ابزارها و اشیاء آئینی مربوط به هنر تعزیه، به عنوان بخشی از میراث ناملموس فرهنگی ایران.

نمایشگاه پوسترهای عاشورایی: آثار گرافیکی با مضامین حماسی، عرفانی و انسانی عاشورا در قالب زبان طراحی معاصر.

نمایشگاه عکس آئین‌های عزاداری اقوام ایرانی: مستند تصویری از سنت‌های عزاداری در مناطق مختلف ایران با تأکید بر تنوع فرهنگی.

نمایشگاه عکس‌های تاریخی اماکن مذهبی از آرشیو استاد محمدعلی جدیدالاسلام: تصاویری حدود ۸۵ ساله از اماکن زیارتی مشهد، کربلا، قم و دیگر مکان‌های مقدس؛ اسنادی ارزشمند از فضاهای مذهبی و اجتماعی گذشته.

نمایشگاه نقاشی با مضامین عاشورایی: شامل آثار متنوع با رویکردهای نمادین، روایی و مفهومی به واقعه کربلا و شخصیت‌های آن.

در ادامه این برنامه‌ها، چند رویداد ویژه نیز در قالب اجرا و تعامل مخاطب پیش‌بینی شده است:

برگزاری ورکشاپ خوشنویسی با عنوان «ایران حسین» با حضور هنرمندان برجسته این حوزه.

اجرای پرفورمنس‌های عاشورایی با الهام از مفاهیم عاشورا و آیین‌های سوگ سنتی.

نمایش عاشورایی «نقطه سر خط» به کارگردانی محمدتقی رئیسی با روایتی نمایشی از مفاهیم محرم.

برگزاری دومین دوره نمایشگاه قهوه‌خانه‌ای «آینه عشق» با تمرکز بر نگارگری‌های سنتی و مردمی مرتبط با واقعه عاشورا.

اجرای ویژه «برج‌نگاره» با نمایش آثار تجسمی عاشورایی منتخب بر بدنه برج آزادی با مشارکت نهادهای هنری ذی‌ربط.

پخش فیلم‌های کوتاه سینمایی با موضوع عاشورا در سالن «سیمولیشن» مجموعه، با هدف پیوند رسانه‌های نوین با مضامین آئینی.

«در سوگ سرو» تا پایان ماه صفر میزبان عموم علاقه‌مندان، پژوهشگران و هنرمندان خواهد بود و علاقه‌مندان می‌توانند همه‌روزه به‌جز شنبه‌ها و ایام تعطیل رسمی از ساعت ۱۰ تا ۱۶ از این نمایشگاه‌ها و برنامه‌ها دیدن کنند.

بر اساس این گزارش، تعدادی از هنرمندان فعال عرصه هنرهای تجسمی هم زمان با آغاز دور جدید ویژه برنامه های «خیمه هنر» با همکاری اداره کل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ آثاری مرتبط با ایام سوگواری شهادت حضرت سید الشهدا (ع) را در پهنه رودکی تولید و ارائه می کنند. 

هنرمندان این ویژه برنامه طی روزهای دهم، یازدهم و دوازدهم تیرماه از ساعت ۱۷ تا ۲۱ هم زمان با اجرای دیگر برنامه‌های نمایشی و موسیقایی که در رویداد «خیمه هنر» برگزار می شود، به خلق آثار مرتبط با مضامین عاشورایی در حوزه‌های نقاشی، خوشنویسی، کالیگرافی، چاپ دستی، پتینه روی چوب و نقاشی روی چرم می پردازند. 

بر اساس اعلام دبیرخانه رویداد، آثار خلق‌شده در این ورک‌شاپ پس از طی فرآیند ارزیابی و انتخاب، در پایگاه تخصصی هنر شیعی منتشر شده و در اختیار علاقه‌مندان، پژوهشگران و مجموعه‌داران قرار خواهد گرفت.

این رویداد با همراهی و مشارکت مؤسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر، صندوق اعتباری هنر، انجمن فرهنگی هنری «طلیعه آفتاب»، کانون هنرمندان ایثارگر و اداره کل هنرهای تجسمی برگزار می‌شود.

سمیه ولیان دبیر بخش هنرهای تجسمی، فائزه قائمی‌منش، هویدا بیکعلی، فاطمه رضایی، راضیه رازگردانی، رویا افتخاری، علی پیرانی، نازنین زهرا لهوردیان، مینا امدادی ، فریبا رخستی، اعظم علیزاده نیک ، عبدالرحمن پوربافرانی، امیرحسن طاسباز، مهدی الهوردیان ، بنفشه اسداله زاده ، عباس عباسی هنرمندان و اعضای ستاد برگزاری بخش هنرهای تجسمی رویداد «خیمه هنر» را تشکیل می دهند. 

پروژه «خیمه هنر» توسط معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در قالب محفل عاشورایی هنرمندان طی روزهای ششم تا پانزدهم تیرماه از ساعت ۱۸:۳۰ تا ۲۲ هم زمان با دهه اول ماه محرم در پهنه فرهنگی هنری رودکی برگزار می‌شود.