طراحان جوان در کوچه‌پس‌کوچه‌های پارچه و طرح
سیزدهمین جشنواره مد و لباس فجر در فضایی که نه چندان بزرگ، کار خود را از ۱۷ خردادماه آغاز کرده تا ۲۲ همین ماه ادامه دارد.
این روزها طبقه زیرین «مجموعه فرهنگی هنری آسمان تهران» میزبان طراحان جوان، برندهای داخلی، داوران فنی و مشتاقان پوشاک ایرانی است، جایی که سیزدهمین جشنواره مد و لباس فجر با شعار «کشف ایران» درحال برگزاری است و بخشی از طراحان ایرانی در گوشه گوشه مجموعه، ایده های خود را به نمایش درآورده اند.
سیزدهمین جشنواره مد و لباس فجر در فضایی که نه چندان بزرگ، در شمالی ترین نقطه تهران که در دسترسی عموم برای چنین رویدادی نیست؛ کار خود را از ۱۷ خردادماه آغاز کرده است.
برگزار کنندگان این رویداد فرهنگی معتقدند آثار این دوره، بیش از آنکه نمایشی باشند، تجربه‌ای فرهنگی هستند؛ تجربه‌ای از بازشناسی لباس به‌مثابه یک رسانه هویتی، رسانه ای که سعی دارد نقشه تازه‌ای از پیوند میان سلیقه مردم، ریشه‌های بومی و ظرفیت‌های بازار ارائه دهد اما این ادعا درحالیست که حضور در نمایشگاه و بررسی آثار به نمایش درآمده حکایت از ضعف در محقق کردن این مهم دارد.
"حدود ۱۳۰۰ طراح از گوشه‌وکنار ایران، با بیش از ۳۲۰۰ اثر به دبیرخانه جشنواره پاسخ مثبت دادند".
محسن گرجی با بیان این مطلب می گوید: «پس از داوری اولیه، ۲۰۰ طرح نهایی در بخش‌های مختلفی چون لباس کاربردی، طراحی پارچه، اکسسوری و ایده‌های مفهومی در این نمایشگاه به نمایش درآمد، تنوع رنگ، جسارت در فرم و استفاده خلاقانه از الگوهای فرهنگی از شاخص‌ترین ویژگی‌های این آثار است».
دبیر جشنواره ضمن بیان اینکه این جشنواره فقط محل ارائه آثار نیست بلکه محفلی برای گفت‌وگو، بازاندیشی و تعریف تازه‌ای از مسیر طراحی تا مصرف به شمار می رود ، اهداف برگزاری این دوره جشنواره را تمرکز بر عدالت فرهنگی و کشف استعداد در استان‌ها معرفی می کند ، این ادعا در حالی است که به نظر می رسد که این اتفاق در این دوره برگزاری رخ نداده و نه تنها طراحی ها به بخش نمایش راه نیافته اند بلکه تنها تعداد کمی از ایده های به اجرا درآمده وارد بخش نمایش و معرفی به مخاطبان شده اند.
به گفته برخی از بازدیدکنندگان؛ آثار به نمایش درآمده به لحاظ کیفی در سطح پایینی قراردارند و حتی چارچوب های اولیه طراحی لباس در برخی طراحی ها رعایت نشده است.
"همکاری با دانشگاه الزهرا(س) برای هدایت پژوهش‌ها و حذف فراخوان‌های پراکنده مقالات، از جمله تغییراتی بود که با هدف تمرکز بیشتر و پرهیز از موازی‌کاری در این دوره صورت گرفت".
گرجی ادامه می دهد: همچنین، استفاده از مدل‌های استعدادپروری بین‌المللی در داوری و برنامه‌ریزی همچون الگوهای ژاپن یا دانشگاه استنفورد نشان می‌دهد که برگزارکنندگان به دنبال نگاهی علمی‌تر و ساختارمندتر به مقوله طراحی لباس هستند.
با آنکه دست اندرکاران نمایشگاه؛ برنامه هایی برای علمی تر شدن طراحی های به نمایش درآمده در نمایشگاه داشته اند اما نتیجه چیز دیگری نشان می دهد. نه تنها سبک و نظام منسجم و علمی در طراحی لباس ها قابل مشاهده نیست بلکه بی توجهی در طراحی، چیدمان، عدم وجود نشانه یا شناسنامه نصب شده برای لباس ها از همان زمان ورود به نمایشگاه قابل ملاحظه است، البته با آنکه گفته می شود برای معرفی طراح و توضیحات مربوط به لباس‌ها ، از کیوآرکد استفاده شده است در روز بازدید از نمایشگاه، اینترنت قطع بود و حتی امکان استفاده از تلفن همراه هم در آن فضا امکانپذیر نبود.
در کنار نقص‌هایی که در این دوره از برگزاری نمایشگاه مد و لباس فجر دیده می شد،از نقاط قوت برنامه های آن نیز به راحتی نمی توان گذشت که برگزاری نشست های تخصصی با حضور طراحان، منتورها و پژوهشگران از جمله آنهاست. محورهایی چون «فناوری در مد»، «پوشاک آینده» و «نقش اکسسوری در سبک زندگی ایرانی» فضای خوبی برای طرح ایده‌های نو، به اشتراک‌گذاری تجربیات و بررسی چالش‌های پیش‌روی طراحان فراهم آورد ،همچنین شورای سیاست‌گذاری با حضور نمایندگان استان‌ها، فرصت مناسبی برای هم‌فکری و هم‌افزایی میان ظرفیت‌های محلی و پایتخت فراهم کرد.
غیبت بین‌المللی‌ها،وعده برای آینده
اگرچه در این دوره، بخش بین‌المللی فعال نبود و اثری از طراحان خارجی به نمایش درنیامد، اما برگزارکنندگان وعده دادند که در جشنواره چهاردهم، حضور برندها و چهره‌های خارجی با ساختاری منسجم و حرفه‌ای در دستور کار قرار خواهد گرفت.
اختتامیه؛ پایان یک مسیر، آغاز مسیر دیگر
قرار است پس از جشنواره، طراحان منتخب از مسیرهایی چون تولید انبوه، همکاری با برندها، نمایشگاه‌های فروش و حتی آموزش مهارتی در استان‌ها، وارد فاز عملیاتی شوند،همچنین مراکزی در استان‌ها برای توانمندسازی غیرمتمرکز طراحان تأسیس شده که به گفته دبیرخانه، مسیر خلق تا عرضه را در مناطق مختلف کشور تسهیل خواهد کرد.
صنعت مد، یک گام به جلو
جشنواره سیزدهم نشان داد که مد و لباس، دیگر فقط به معنای زیباشناسی یا خلاقیت نیست. بلکه مسیری است برای تقویت فرهنگ، ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی بر پایه توان بومی. اگرچه مشکلاتی در برگزاری این نمایشگاه دیده می شد اما برگزاری این دوره را می‌توان گام کوچکی در جهت نهادینه‌سازی یک اکوسیستم جدید در صنعت پوشاک ایران دانست؛ اکوسیستمی که در آن، طراح، تولیدکننده، پژوهشگر و مصرف‌کننده باید در یک مدار مشترک قرار گیرند.
