شناخت دقیق ایران امروز، تصویر صحیح فردای ایران است
رئیس بنیاد ایرانشناسی گفت: ما امروز بیش از هر زمان دیگری برآنیم که نشان دهیم ایران امروز، کشوری مستقل، مدرن، پویا و خلاق است. شناخت دقیق ایران امروز، تصویر صحیح فردای ایران خواهد بود.
علی‌اکبر صالحی، رئیس بنیاد ایرانشناسی شامگاه گذشته در مراسمی که به مناسبت روز ایرانشناسی در محل این بنیاد برگزار شد گفت: امروز، با افتخار به گذشته کهن و درخشنان این سرزمین می‌نگریم و درعین حال، چشم‌اندازی روشن به آینده داریم. بنیاد ایرانشناسی بر این باور است که شناخت هویت ملی، نیازمند نگاهی عمیق‌تر و آینده‌نگرانه است.
صالحی سخنان خود را با مروری بر پیشنیه بنیاد ایرانشناسی آغاز کرد و گفت: نهادی که افتخار خدمت در آن را دارم و آن را یکی از کارآمدترین مرکز در شناخت ایران می‌دانم، بنیاد ایرانشناسی است.
او ادامه داد: مراحل اداری تا اسقرار فیزیکی و سازمانی این بنیاد، با درایت و پیگیری مستمر زنده‌یاد، مرحوم دکتر حسن حبیبی همراه بود. ایشان به این بنیاد بسیار عشق می‌ورزیدند. دکتر حبیبی فراتر از یک بنیانگذار، تجسم اندیشه‌ای بود که به بنیاد ایرانشناسی جان بخشید و حضور معنوی او، همچنان بر فضای این نهاد سایه افکنده است. ایشان انسانی بودند اهل اندیشه و عمل با نگاهی عمیق به تاریخ و آینده که سال‌های عمر خود را با عشق، وسواس علمی و پشتکاری مثال‌زدنی، وقف ساختن بنیاد ایرانشناسی کرد؛ نمونه‌اش همین ساختمانی که به عنوان میراث ملی ثبت شده است.
صالحی افزود: او با دقتی کم نظیر، از پایه‌گذاری ساختارهای پژوهشی گرفته تا تأسیس کتابخانه‌ای غنی، مرکز اسناد و مجموعه‌ای از موزه‌های فرهنگی، شالوده‌ای استوار برای کار علمی در حوزه‌ی ایرانشناسی، بنیان نهاد.
رئیس بنیاد ایرانشناسی با بیان اینکه امروز هزاران منبع شامل نسخ خطی و اسناد تاریخی در این بنیاد گردآوری شده اظهار کرد: همگی این‌ها ثمره‌ی تلاش‌های دکتر حبیبی و تیم سخت‌کوش ایشان است. یاد و نام دکتر حبیبی همواره در تار و پود این بنیان جاودان خواهد ماند.
صالحی به روسای پیشین بنیاد اشاره کرد و گفت: هرکدام از آن عزیزان، قدمی نیک در رشد و اعتلای این بنیاد برداشتند؛ هریک از آنان با رویکرد و نگاه خود، به تقویت ساختار علمی و فرهنگی بنیاد کمک کردند و امروز، ثمره‌ی آن تلاش‌ها در کارنامه‌ی بنیاد مشهود است.
ایرانشناسی نوین، دایره‌ای وسیع از مطالعات را دربرمی‌گیرد
او اضافه کرد: اکنون که این مسئولیت به من سپرده شده، خود را موظف به صیانت از میراث ارزشمند گذشته در زمینه‌هایی چون مرمت و نگهداری ساختمان بنیاد، ارتقا و ساماندهی دستگاه‌های پژوهشی و فرهنگی، راه‌اندازی شعب استانی در سراسر کشور و همچنین ایجاد کرسی‌های ایرانشناسی در خارج از کشور می‌دانم.
صالحی با بیان اینکه امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند آن هستیم که بنیاد ایرانشناسی را به نهادی پویا، خلاق و برخوردار از جایگاهی درخور، در عرصه‌ی بین‌المللی تبدیل کنیم؛ نهادی که تنها نگهبان گذشته نباشد بلکه باید گشایش افقی زاینده برای ایران باشد.
رییس بنیاد ایرانشناسی اضافه کرد: ما اکنون گردهم آمده‌ایم تا ضمن پاسداشت روز ایرانشناسی، به بررسی سیر تحولات هویت و فرهنگ دیرپای سرزمینمان ایران بپردازیم. امروز، با افتخار به گذشته‌ی کهن و درخشنان این سرزمین می‌نگریم و درعین حال، چشم‌اندازی روشن به آینده داریم. بنیاد ایرانشناسی بر این باور است که شناخت هویت ملی، نیازمند نگاهی عمیق‌تر و آینده‌نگرانه است.
او ادامه داد: ما امروز بیش از هر زمان دیگری برآنیم که نشان دهیم ایران امروز، کشوری مستقل، مدرن، پویا و خلاق است. ملتی برخوردار از ذخیره‌ای گرانبها از میراث معنوی که امید است پویایی سیاسی و اجتماعی امروزش، به درخشش فردای آن بینجامد.
صالحی معتقد است جهان امروز، جهان روایت‌پردازی و تصویرسازی است. او دراین خصوص گفت: اگر در این حوزه دقت و شتاب لازم را به کار نبدیم، دیگران تصویر ما را با امیال خود خواهند ساخت. در این مسیر، الهام از آموزه‌های نیاکان و بزرگانمان را از یاد نمی‌بریم. آنان در طول تاریخ میراث‌دار فرهنگ و تمدن ایران بودند. اردیبهشت ماه، که به حق می‌توان آن را ماه مام میهن نامید، یادآور بزرگانی چون سعدی، فردوسی و خیام است.
او افزود: ایرانشناسی نوین دیگر مربوط به بررسی آثار باستانی و اسطوره‌های دیرینه نیست بلکه مطالعاتش، دایره‌ی وسیعی از زندگی اجتماعی، فرهنگی، علمی و چشم‌اندازهای پیش روی ایرانیان را در بر می‌گیرد. ایران به اعتراف جهانیان، نه تنها گذشته‌ای پر عظمت دارد بلکه امروز سرزمینی زنده و درحال تغییر، با جوانانی خلاق، دانشگاه‌هایی پویا و جامعه‌ای تحول‌گراست.
خطر فرهنگ بازتاب‌گری
رئیس بنیاد ایرانشناسی در ادامه اظهار کرد: اگر ایرانشناسی تنها به بازتاب شکوه گذشته بسنده کند و از پیمودن راه پویایی غافل بماند، به آیینه‌ای بدل خواهد شد که تنها تصویر دیروز را تکرار می‌کند بی‌آنکه چیزی بر امروز بیفزاید؛ این همان خطر فرهنگی است که امروز با آن روبرو هستیم، خطر فرهنگ بازتاب‌گری، که در گذشته می‌ماند و از آفرینش فکر نو ناتوان است.
صالحی ادامه داد: در مقابل این خطر، ما باید به سوی بازآفرینی فرهنگ زاینده بازگردیم، فرهنگی که از درون خود می‌جوشد، نوآفرین است و آینده را مدنظر دارد. این فرهنگ در برهه‌هایی از زمان زاینده بوده و جهان را تحت تأثیر قرار داده است؛ امروز نیز این مسیر نیازمند بازبینی در چند حوزه‌ی مهم است.
رییس بنیاد ایرانشناسی، بازنگری در نظام آموزش، توجه به ایجاد زمینه‌های حسِ خودباوری در نسل جوان، سیاست‌گذاری برای تحقق فرهنگی آینده‌نگر و بالاخره ایجاد زمینه‌ی فعال برای تعامل سازنده با جهان را از جمله مهمترین بازبینی‌هایی دانست که فرهنگ امروز ایران به آن نیاز دارد.
نوآوری، یکی از ستون‌های هویت معاصر ایران است
او اظهار کرد: نسل جدید محققان بر این باورند که هیچ دیواری توان محدود کردن فرهنگ یک ملت را ندارد، از همین رو ما ایرانشناسی را دانشی بالقوه، جامع‌الاطراف و پویا می‌دانیم که باید بیش از پیش فعال شود. بنابراین، ایرانشناسی نوین، باید حوزه‌هایی همچون وضعیت کنونی زبان و ادبیات فارسی، هنرهای معاصر، تحولات اجتماعی و اقتصادی روز، دستاوردهای علمی و فناوری ایرانیان و نیز تأثیرات متقابل ایران با جهان را در بر گیرد.
صالحی افزود: از نگاه ما، شناخت دقیق ایران امروز و تصویر صحیح ایران فردا، تدوام‌بخش استمرار عزت، سرافرازی و اعتماد به نفس ملی خواهد بود. ایران امروز سرزمینی پویا و درحال شکوفایی است. تحولات اجتماعی، رشد دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و رشد شبکه‌های ارتباطی، همگی گواهی روشن بر این پویایی‌اند. در این میان می‌توان به نهادهای متعددی اشاره کرد که تصویر امروز ایران را در نگاه جهانیان شکل دادند.
رئیس بنیاد ایرانشناسی اظهار کرد: پویایی فرهنگی ایران در عرصه‌هایی چون سینما، موسیقی، هنرهای تجسمی، ادبیات، جلوه‌ای چشمگیر یافته است.آثار ایرانی با تنوع و خلاقیتی مثال‌زدنی، جایگاهی ممتاز یافته‌اند. فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌های جهانی می‌درخشند و نام ایران با احترام و تحسین بر زبان‌ها می‌رانند.
او درخصوص حوزه علم و دانش تأکید کرد: مراکز پژوهشی ایران توانسته‌اند با تربیت نسل‌هایی از نخبگان، انتشار پژوهش‌های علمی معتبر و گسترش ظرفیت‌های تحقیقاتی، جایگاهی قابل توجه برای کشور رقم بزنند.
صالحی در پایان سخنان خود گفت: دانشمندان و پژوهشگران ایرانی امروز در مرزهای دانش جهانی حضور دارند و خود به سرمایه‌هایی گرانبها برای پیشرفت علم و فناوری بدل شده‌اند. نوآوری و فناوری، به یکی از ستون‌های هویت معاصر ایران تبدیل شده است.
