نظارت کافی بر مراکز معاینه فنی وجود ندارد/ تهران ظرفیت یک و نیم میلیون خودرو دارد اما بیش از ۶ میلیون خودرو در شهر تردد دارند

حسن اصیلیان، کارشناس محیط زیست و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، در گفت‌و‌گو با آوش با بیان اینکه آلودگی هوا از منابع مختلفی نشأت می‌گیرد، گفت: در کلان‌شهرها و شهرهای بزرگ منابع متحرک خودروها، موتورسیکلت‌ها و خودروهای دیزلی هستند و منابع ثابت کارخانه‌ها، پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها در حومه شهرها و فرودگاه داخل شهرها هستند.

او ادامه داد: در حال حاضر بسیاری از خودروها غیراستاندارد هستند و مصرف سوخت بالایی دارند و همچنین بسیاری از خودروها کاتالیز کانورتوری که کنترل‌کننده آلایندگی است را ندارند چرا که این کاتالیزور توسط صاحبان خودرو برداشته شده یا عمر مفید آن تمام شده است اما به دلیل گران بودن و در دسترس نبودن، بسیاری از صاحبان خودرو به دلیل مشکلات مالی آن را تعویض نمی‌کنند.

عدم نظارت کافی بر معاینه فنی خودروها

این کارشناس محیط زیست با بیان اینکه معاینه فنی خودروها به درستی انجام نمی‌شود، گفت: معاینه فنی حتی اگر تجهیزاتش به‌روز شده باشد معمولا فقط توان بررسی استانداردهایی در حد یورو دو را دارد. بنابراین وقتی ادعا می‌کنیم خودروها باید استاندارد یورو چهار را رعایت کنند معاینه فنی نمی‌تواند تشخیص دهد که آیا خودروها قادر به رعایت این استاندارد هستند یا خیر.

او با بیان اینکه نظارت کافی بر مراکز معاینه فنی وجود ندارد، توضیح داد: این مراکز باید توسط سازمان محیط زیست به عنوان نهاد متولی کنترل شوند و اتومبیل‌هایی که برگ معاینه فنی می‌گیرند باید به صورت تصادفی توسط سازمان محیط زیست به لحاظ صحت فرایند معاینه کنترل شوند.

عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به ظرفیت محدود شهر تهران برای تردد خودرو گفت: آلودگی هوای تهران به دلیل تردد بیش از حد وسایل نقلیه، از مرز انفجار گذشته است. در شهر تهران با مساحت حدود ۸۰۰ کیلومتر مربع به طور استاندارد یک تا یک و نیم میلیون خودرو می‌تواند تردد داشته باشد اما هم‌اکنون بیش از ۶ میلیون خودرو، ۳ میلیون موتورسیکلت و تعداد زیادی موتور و ماشین دیزلی در این شهر تردد می‌کنند.

این کارشناس محیط زیست خاطرنشان کرد: تعطیلی مدارس و ادارات نمی‌تواند آلودگی هوا را برطرف کند و این روش‌ها به عنوان مُسکن عمل می‌کند و نمی‌تواند راهکار بلندمدت محسوب شود.

لزوم ایجاد سازمان متولی برای رفع مشکل آلودگی هوا

او گفت: باید سازمان متولی حل معضل آلودگی هوا ایجاد شود که قدرت اجرایی و مالی داشته باشد و بتواند براساس برنامه‌های بلندمدت و در طول سال به این موضوع رسیدگی کند نه اینکه فقط در فصول سرد و پس از وارونگی هوا این مسئله در صدر اخبار و تصمیم‌گیری‌ها قرار گیرد.

قانون هوای پاک به درستی اجرا نمی‌شود

اصیلیان با انتقاد از اینکه قانون ۳۴ ماده‌ای هوای پاک که نقش ارکان مختلف را در کاهش آلودگی هوا مشخص کرده است به درستی در کشور اجرا نمی‌شود، اظهار کرد: سازمان حفاظت محیط زیست باید به‌عنوان سازمان عالیه بر اجرای این قانون نظارت داشته باشد اما این سازمان قدرت اجرایی و نیروی کافی در اختیار ندارد.

طرح خروج خودروهای فرسوده مسکوت مانده است 

این کارشناس محیط زیست ادامه داد: خروج خودروهای فرسوده حدود یک دهه پیش برعهده سازمان حفاظت محیط زیست بود و سپس به وزارت کشور سپرده شد اما در حال حاضر این طرح مسکوت مانده، بنابراین همیشه ورود به ناوگان حمل‌و‌نقل داریم اما خروج از ناوگان بسیار محدود است و به همین علت هر ساله تعداد خودروها افزایش یافته و این موضوع به تشدید آلودگی هوا منجر می‌شود.

او کیفیت پایین سوخت خودروها را از دیگر علل آلودگی هوا دانست و افزود: غیراستاندارد بودن سوخت موجب کاهش عمر کاتالیزور می‌شود. برای حل این موضوع باید سوخت استاندارد و بنزین سوپر با قیمت مناسب در اختیار مردم قرار گیرد و افراد ملزم به استفاده از آن شوند.

فرود هر هواپیما به اندازه ۶ هزار خودرو فرسوده آلودگی ایجاد می‌کند

اصیلیان اظهار کرد: وجود فرودگاه‌ها در شهرها آلودگی هوا را تشدید می‌کند به طوری‌که هر فُرود هواپیما می‌تواند به اندازه ۶ هزار خودرو غیراستاندارد آلایندگی ایجاد کند بنابراین باید تدابیری اندیشیده شود تا فرودگاه‌ها با فاصله قابل قبول از شهر قرار بگیرند تا آلودگی به مناطق مسکونی سرایت نکند.

طرح ترافیک، تبدیل به ممر درآمدی برای شهرداری و سایر ارگان‌ها شده

این کارشناس محیط زیست بااشاره به اینکه عزم جدی برای اجرای برنامه‌های کاهش آلودگی هوا وجود ندارد، بیان کرد: به عنوان مثال طرح ترافیک تبدیل به ممر درآمدی برای شهرداری و ارگان‌های دیگر شده است که طرح ترافیک می‌فروشند و اجازه تردد به خودروها می‌دهند.

او در پایان تاکید کرد: آلودگی هوا اثرات آنی و مشهود ندارد اما در طول زمان به افزایش سرطان‌ها و بیماری‌های تنفسی و ریوی منجر خواهد شد بنابراین در صورت نداشتن برنامه و تدابیر مشخص و اجرای درست آنها وضعیت هوای تهران بحرانی‌تر خواهد شد و ممکن است در سال‌های آینده فوتی‌های ناشی از آلودگی هوا به هزاران نفر برسد.