سارا طالبیان از مستندی که ساخته حرف زد
سارا طالبیان مستندساز مشهدی، درباره مستند جدید خود گفت: ابتدا قصد داشتم فیلمی درباره رایان بسازم، اما وقتی قصه را دنبال کردم، متوجه شدم رایان همراه پدر، مادر و برادرش کیان، شب حادثه به خانه پدربزرگ رفته بودند و تصمیم گرفتم قصه «آخرین بازمانده» یعنی کیان را روایت کنم.
سارا طالبیان، مستندساز مشهدی، درباره ساخت مستند اخیرش که مربوط به نوزادی است که در حملات رژیم صهیونیستی به شهادت رسید، بیان کرد: روزهای اول جنگ، عکسی از نوزاد دو ماهه‌ای به نام رایان قاسمیان که بعداً او را به عنوان کوچک‌ترین شهید جنگ معرفی کردند، پخش شد. معصومیت این تصویر برایم بسیارعجیب بود.
طالبیان ادامه داد: در ابتدا قصد داشتم فیلمی درباره رایان بسازم، اما وقتی قصه را دنبال کردم، متوجه شدم رایان همراه پدر، مادر و برادرش کیان، شب حادثه به خانه پدربزرگ رفته بودند. با اصابت موشک به ساختمان اساتید در میدان سرو، همه اعضای خانواده جز کیان از دنیا رفتند. اینجا بود که مسیر من برای ساخت فیلم عوض شد و تصمیم گرفتم قصه «آخرین بازمانده» یعنی کیان را روایت کنم.
این مستندساز جوان درخصوص انتخاب نام فیلم، گفت: موقتا نام آن «آخرین بازمانده» است، اما حتما نام آن تغییر می‌کند.
ساخت این فیلم، تجربه سختی بود
کارگردان مستند «آبه» افزود: الان در مرحله تولید هستیم، اما این کار از همان ابتدا، یکی از سخت‌ترین تجربه‌های من شد. خانواده‌های پدری و مادری رایان و کیان عزادارند و طبیعی است که نسبت به این موضوع و کنار نیامدن با ساخت مستند، سخت‌گیری کنند.
طالبیان تشریح کرد: من یک مدت طولانی فقط به بیمارستان می‌رفتم و با کیان بازی می‌کردم تا اعتمادسازی کنم، بی‌آنکه دوربین ببرم. بعد ازماه‌ها توانستم اندک اعتمادی جلب کنم. در عین حال، خود کیان هم ۶۰ درصد سوختگی دارد و همین مسئله برای من غم انگیز است و دشواری‌هایی دارد.
او ادامه داد: از چالش بزرگ دیگر، بی‌اعتمادی خانواده‌ها بود. بارها تماس‌هایم با پدربزرگ قطع شد یا اجازه ملاقات نمی‌دادند. چون تجربه‌های تلخی با برخی رسانه‌ها داشتند و فکر می‌کردند من هم قرار است باری بر دوششان بگذارم. به همین دلیل دائم در چالش بودم. حتی روحیه خودم هم آسیب دید، چون ارتباط با کودکی که چنین آسیبی دیده، بسیار سنگین است.
رایان مانند فرزند نداشته‌ام بود
طالبیان با اشاره به ارتباط شخصی خود با این مستند گفت: من فرزندی ندارم، اما وقتی عکس رایان را روی بنرها می‌دیدم، انگار کودک خودم را از دست داده‌ام؛ کودکی که هرگز زاده نشده اما من با او ارتباط روحی برقرار کردم و همین باعث شد مسیر این مستند برایم حتمی شود.
کارگردان فیلم «۱۰ دقیقه تا مرز» با یادآوری حضور برخی چهره ها در این مسیر، تصریح کرد: دکتر مسعود سفلایی و مهدی زمان‌پور کیاسری کمک بزرگی کردند. در جلسه‌ای با پدربزرگ رایان توانستند او را تا حدی متقاعد کنند، تا رفت‌وآمد من به خانه آن‌ها و ارتباط با خانواده راحت‌تر شود. اگر کمک این بزرگان نبود، شاید حتی همین میزان هم نمی‌توانستم فیلمبرداری کنم.
پدر و مادر رایان اقامت کانادا داشتند، اما در ایران ماندند
این مستندساز درباره پیوند تجربه قبلی خود با مستند درحال تولید گفت: من مستند «آبه» را در کشوری ساختم که سال‌ها درگیر جنگ بود، در آنجا مادران نمی‌خواستند فرزندانشان مهاجرت کنند، چون تحمل دوری آن‌ها را نداشتند.
وی افزود: در این مستند هم، مسئله جنگ است، با این تفاوت که این‌بار فرزند بود اما مادری نبود. پدر و مادر رایان از فارغ التحصیلان و نخبه‌های دانشگاه شریف بودند، شرایط مهاجرت برایشان فراهم بود، اقامت کانادا داشتند، اما تصمیم گرفته بودند در ایران بمانند.
کارگردان مستند «آبه» تشریح کرد: همزمان با ساخت این مستند، یک مستند بلند درمورد تیم ملی فوتبال بانوان را دارم؛ قبل از ساخت مستند خانواده رایان و کیان، گمان می‌کردم بحران‌هایی که بچه‌های تیم ملی دارند، بسیار بحران های عجیب و سختی است، اما با ساخت مستند رایان و کیان با خودم گفتم که سختی و بحران این ماجرا خیلی بیشتر از بقیه بحران‌هایی است که دیده‌ام.
هیج مسئولی سراغ آخرین بازمانده از خانواده نیامد
طالبیان در بخشی از سخنانش به انتقادی جدی از مسئولان اشاره کرد و گفت: عکس رایان در سطح جهان به عنوان کوچک‌ترین شهید جنگ منتشر شد، آقای قالیباف در اجلاس ژنو،عکس رایان را با خود به همراه داشت، اما خانواده رایان نسبت به این موضوع گلایه داشتند.
وی ادامه داد: آن ها می‌گفتند چرا یک بار کسی از مسئولان، از آقای قالیباف گرفته تا دیگران، سراغ تنها بازمانده از این خانواده نیامد؟ بچه‌ای که ۵۰ روز در بیمارستان بود و ۶۰ درصد بدنش سوخته - همه از عکسش استفاده کردند، اما هیچ‌کس از خودش نپرسید که بعد از این فاجعه چه می‌شود و آیا او به کمک نیاز دارد یا نه. من د ر برابر کیان وظیفه دارم، چون آینده سختی پیش‌روی اوست.
طالبیان در پایان گفت: هنوز هم از خودم می‌پرسم آیا این مستند می‌تواند در روند زندگی کیان تأثیری بگذارد؟ واقعیت این است که بخشی از حقیقت را می‌توانم نشان بدهم، اما همه را نه. این درد بزرگی برای من است. امیدوارم اگر جنگی هم قرار است رخ دهد، حتی یک کودک آسیب نبیند. ساخت این مستند، تاثیر عجیبی روی من داشته؛ هر پسر بچه‌ای را در خیابان می‌بینم، یاد کیان می‌افتم و با خود می‌گویم او هم می‌توانست مثل این‌ها بازی کند.
مستندهای «۱۰ دقیقه تا مرز»، « آبه » و «هلیوس» از ساخته های سارا طالبیان است.
مستند کوتاه «آخرین بازمانده» درباره زندگی رایان و کیان قاسمیان در مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی تولید می‌شود.
منبع: ایلنا
