همه ما از کاستی شناختی رنج می‌بریم
محمدجواد ظریف با انتقاد از برداشت‌های رایج در سیاست جهانی، گفت: نباید منافع ایران را قربانی کرد و هیچ‌کس برای ما نمی‌جنگد.
محمدجواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه، در نخستین کنفرانس بین‌المللی مطالعات اروپا و آمریکا که امروز (۱۹ خرداد ماه) برگزار شد، گفت: مطالعه درباره اروپا و آمریکا یک موضوع مهم برای جمهوری اسلامی ایران است که بداند چگونه روابطش را تنظیم کند. همه ما از کاستی شناختی رنج می‌بریم. برگزاری چنین کنفرانس‌هایی که به شناخت بهتر کمک کند، موثر است و باید از عوامل برگزاری آن تشکر کرد. نگاه بنده به مسائل جهان یک مسئله پساقطبی است. معتقدم آنچه در پایان دهه ۸۰ اتفاق افتاد، شکست شرق بود نه پیروزی غرب، چون سیاست امروز بازی با حاصل جمع صفر نیست.
رئیس پیشین وزارت خارجه خارجه تاکید کرد: فروپاشی شوروی شکست شرق بود، نه پیروزی غرب؛ و این دو الزاماً یکی نیستند، چون بازی در دنیا، بازی حاصل‌جمع صفر نیست که شکست یکی، پیروزی دیگری تلقی شود. آمریکا قطعاً شکست خود را پیروزی تصور کرد و تلاش شد این پیروزی نهادینه شود، مخصوصاً از سوی ایالات متحده که با سیاست غلط نظامی‌گری، که در فاصله بین سال ۱۹۹۱ میلادی تا سال ۲۰۰۶ دنبال کرد، یک شکست قابل‌توجه را متحمل شد. خود آمریکا نیز به این شکست در گزارش همیلتو‌ن که در سال ۲۰۰۶ به دستور کنگره آمریکا منتشر شد، اعتراف کرد؛ گزارشی که بیان می‌داشت سیاست نظامی‌گری سیاستی نبوده که بتواند آن پیروزی مفروض و موهوم را نهادینه کند و جایگاه آمریکا را به‌عنوان تنها ابرقدرت حفظ کند.
او افزود: به نظر بنده بعد از فروپاشی اتحاد شوروی و شروع جهان، بعد از جنگ سرد جهان تک قطبی شروع شد. اروپایی‌ها تلاش کردند در حوزه‌ای که توان دارند با آمریکا رقابت کنند. البته چینی‌ها هزینه نظامی کردند در حد اینکه بالون به آمریکا فرستادند و وقتی بالون آنها را گرفتند، اعلام کردند که اشتباه شده است. چینی‌ها در دوره جدید وارد رقابت تجاری، صنعت و نوآوری شدند و امروز در حوزه علمی ورود کردند.
اروپایی‌ها بعد از جنگ دوم جهانی یاد گرفتند که چگونه باهم زندگی کنند
ظریف ادامه داد: آمریکا در حوزه سخت افزار رقابت را شروع کرد کمااینکه دکترین نیکسون و کسینجر در این حوزه مطرح شد. لذا آمریکا با این روند وارد جهان شد. اروپا با رقابت هنجاری وارد شد. اروپایی‌ها بعد از جنگ دوم جهانی یاد گرفتند که چگونه باهم زندگی کنند. آنها یاد گرفتند هنجارسازی کنند، مثلا در برجام ایران و آمریکا مذاکره کردند اما هر کدام به دلیل دیدگاهی که داشتند سمت خود را می گرفتند. اروپایی‌ها با اینکه خیلی نقش نداشتند اما می گفتند، برجام خیلی ارزش دارد و رسیدن به تفاهم خیلی مهم است. در حالی که ایران و آمریکا به سمت تعامل نمی‌روند اما رسیدن به توافق برای اروپایی‌ها خیلی اهمیت داشت به همین دلیل در مورد برجام، ایران و آمریکا به سختی آن را قبول کردند اما اروپایی‌ها به راحتی از برجام سخن می‌گفتند.
من به رابطه با روسیه و چین اعتقاد دارم
وزیر پیشین امور خارجه تاکید کرد: من به رابطه با روسیه و چین اعتقاد دارم اما باید این را درک کنیم که کسی برای ما خودش را نخواهد کشت. یاید بفهمیم که منافعمان را فدای دیگران نکنیم.
اینکه از اروپا توقع داشته داشتیم اینستکس را راه بیندازد، اشتباه بود
وزیر پیشین امور خارجه تصریح کرد: در دوره دوم بوش پسر چندجانبه‌گرایی آمریکا شروع شد. زمانی که اروپایی‌ها در دور اول هسته‌ای با آمریکا نبودند آمریکایی‌ها مدام شکست می‌خوردند اما ایران این پل را زد که اروپا و آمریکا همسو شدند. اینکه از اروپا توقع داشته داشتیم اینستکس را راه بیندازد اشتباه بود چون اروپا در حوزه اقتصادی رقابتش را شروع نکرده است.
