نشست اضطراری سران اروپا برای صلح اوکراین برگزار شد/ اروپا در دو‌راهی جنگ و امنیت
طرح 28 ماده‌ای که دونالد ترامپ برای صلح اوکراین پیشنهاد کرده است، آن آرامشی که انتظار می‌رود را برای این کشور به دنبال نخواهد داشت.
رهبران اروپا شب گذشته در حاشیه نشست دو اتحادیه اروپا و آفریقا در لوندا پایتخت آنگولا و در آستانه پایان ضرب‌الاجل دونالد ترامپ برای اوکراین، نشستی اضطراری با هدف بررسی طرح صلح دونالد ترامپ برای اوکراین برگزار کردند. آنها امیدوار هستند باتوجه به موافقت آمریکا با اوکراین برای کار روی این طرح صلح و ایجاد تغییراتی در آن، بتوانندبه صلحی برای کی‌یف دست یابند که امنیت آنها را نیز برقرار کند. نشست اضطراری آنان برای اوکراین در خاک آفریقا کاملا قابل درک است. زیرا طرح 28 ماده‌ای که دونالد ترامپ برای صلح اوکراین پیشنهاد کرده است، آن آرامشی که انتظار می‌رود را برای این کشور به دنبال نخواهد داشت.
درس‌های اروپا از وقایع 2014
همان‌طور که فردریش مرتس، صدراعظم آلمان، گفته است، کاهش شمار نظامیان اوکراینی می‌تواند روسیه را ترغیب به حمله دوباره کند و البته به آن بیفزایید، الحاق نزدیک به یک سوم از خاک اوکراین به روسیه که خود چنین انگیزه‌ای را چند برابر خواهد کرد. این درسی است که اروپایی‌ها از الحاق کریمه به روسیه در سال 2014 گرفتند. به اعتقاد آنها پیوستن کریمه به خاک روسیه که آنها هرگز آن را به رسمیت نشناختند اما اقدام موثری نیز برای مبارزه با آن انجام ندادند، باعث شد تا مسکو بخواهد شیرینی آن را برای خود تکرار کند و از همین رو به خاک اوکراین نیز حمله کرد.
بنابراین اگر اکنون نیز پذیرفته شود که یک سوم از خاک اوکراین به آن داده شود، مانند دادن جایزه‌ای به اوست تا چند سال دیگر با تجدید قوای نظامی خود بخواهد بخشی دیگر از این کشور را از آن خود کند. تضمینی هم که آمریکا بابت آن با نگارش بندی در خصوص احتمال حمله دوباره روسیه به اوکراین داده است نیز از نظر آنان کارآمد نیست.
طبق این بند اگر روسیه دیگر بار به اوکراین حمله کند علاوه بر واکنش نظامی قاطع و هماهنگ با بازگشت همه تحریم‌هایی که اکنون علیه آن وضع شده، رو به رو خواهد شد و اراضی اوکراین که اکنون به مسکو داده می‌شود، از آن پس گرفته می‌شود. اروپایی‌ها هم حق دارند که این تضمین را ناکافی بدانند. زیرا مگر می‌توان انتظار داشت روسیه زمینی بگیرد و بعد براحتی آن را پس دهد و اصلا مگر می توان آن را براحتی پس گرفت.
اوکراین سپر بلای اروپا
همین یک مورد مربوط به اراضی که باعث مخالفت جدی اروپایی‌ها با طرح ترامپ شده است، آنان را واداشت تا ولودیمیر زلنسکی را که ابتدا برای نپذیرفتن طرح ترامپ مردد بود، تحریک کنند تا آن را نپذیرد و یک بار دیگر سپر بلای اروپا مقابل خشم ترامپ شود.
ترامپ هم هرچند در واکنش اولیه اوکراین را ناسپاس خواند و تا روز عید شکرگذاری (امروز) به اوکراین مهلت داد تا این طرح را بپذیرد اما در نهایت خود نیز پذیرفت که طرح بیش از حد به منافع روسیه نزدیک است و بنابراین هیات آمریکایی را گسیل کرد تا با هیاتی از اوکراین به مذاکره نشسته و روی طرح او کار کنند.
یک نشست خوب آمریکایی - اوکراینی
ظاهرا در نشست اولیه‌ای که بین طرف اوکراینی و طرف آمریکایی برگزار شد نیز توافق‌ها چشمگیر بوده‌اند و آمریکا تلاش کرده نگرانی‌های اوکراین بابت تضمین‌های امنیتی، توسعه اقتصادی بلندمدت، حفاظت از زیرساخت‌ها، آزادی کشتیرانی و حاکمیت سیاسی را بررسی کند. بعد از نشست نیز یرماک، رئیس هیات اوکراینی از این مذاکرات تمجید کرد و آن را «بسیار سازنده» خواند. او گفت: «ما پیشرفت بسیار خوبی داشته‌ایم و در حال پیشروی به سوی یک صلح عادلانه و پایدار هستیم.» حتی یوهان وادفول، وزیر امور خارجه آلمان که پیشتر تند و تیزترین انتقادها را به طرح 28 بندی ترامپ اعلام کرده بود، گفت که این مذاکرات «موفقیت قاطعی» برای اروپا به همراه داشته است. البته این استقبال‌ها در شرایطی صورت گرفت که واشنگتن در همین نشست به کی‌یف هشدار داد که اگر از این طرح صلح حمایت نکند به قول ترامپ، «اوکراین را رها خواهند کرد تا با تمام وجود بجنگد و البته بدون کوچکترین حمایتی از سوی ایالات متحده.»
اما آیا روسیه تغییرات این طرح 28 بندی را خواهد پذیرفت؟
راه دشوار صلح با روسیه
واقعیت آن است که همان‌طور که در دو بندی که به آنها اشاره شد، عیان است طرح ترامپ برای صلح اوکراین به گونه‌ای بوده که منافع کامل روسیه در آن لحاظ شده و به قول ناظران بین‌المللی طوری نوشته شده که گویی یک مشاور روس در کنار تهیه‌کنندگان طرح بوده است.
بنابراین حتی اگر پیش‌نویس فعلی پیشنهاد صلح ایالات متحده که روبیو آن را «یک سند زنده و پویا» خوانده برای ایالات متحده، اوکراین و حامیان اروپایی آن کارساز باشد این احتمال وجود دارد که دیگر برای کرملین که همچنان حاضر به کوچکترین عقب‌نشینی از خواسته‌های همیشگی خود نیست، کارساز نباشد.
از همین رو نیز سران اروپا شب گذشته در نشست اضطراری خود در مورد بررسی طرح صلح ترامپ برای اوکراین تلاش کردند، به نظری واحد درباره این طرح برسند و با اعلام آن به اوکراین زمینه‌ای برای پایان جنگی فراهم کنند که در نزدیک به چهار سال گذشته هزینه‌های زیادی روی دست آنها گذاشته است اما می‌دانند که پایان این جنگ باید به گونه‌ای باشد که امنیت اوکراین به عنوان خاکریز اول رویارویی‌های اروپا و روسیه فراهم شود.
