برپایی نشست گروه 20 بدون ترامپ/ مبارزه‌ای به نفع چندجانبه گرایی
نشست گروه 20 درحالی در ژوهانسبورگ برگزار می‌شود که رئیس‌جمهوری آمریکا، به بهانه بدرفتاری با کشاورزان سفیدپوست در آفریقای جنوبی، این نشست را تحریم کرده است.
از امروز نشست گروه 20 درحالی در ژوهانسبورگ برگزار می‌شود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، به بهانه بدرفتاری با کشاورزان سفیدپوست در آفریقای جنوبی، این نشست را تحریم کرده است. اما از نظر سایر رهبران 20 کشور صنعتی جهان و البته ناظران این تحریم رویداد مهمی نیست.
روزنامه ساندی تایمز در گزارشی نوشت، دونالد ترامپ که در دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش نظم سیاسی و افتصادی جهان را لرزاند و این دوره درحال به هم زدن آن است، در سیاست‌خارجی خود نیز روندی خصمانه را علیه بسیاری از کشورهای جهان در پیش گرفته‌است. یکی از این کشورها آفریقای جنوبی است که رئیس‌جمهوری آمریکا فشارهای متعددی بر آن آورده است. اودر همین یک ماه گذشته نخست اعلام کرد، در نشست گروه 20 شرکت نخواهد کرد. سپس اعلام کرد، معاون اول و یا وزیر خارجه‌اش هم در این گردهمایی حضور نخواهند داشت. این هفته هم به آفریقای جنوبی هشدار داد، در پایان این نشست حق ندارد، بیانیه‌ای صادر کند!
اما چرا؟
او معتقد است دولت آفریقای جنوبی در حال نسل‌کشی آفریکانرها است، قتل کشاورزان را نادیده می‌گیرد و زمین‌های متعلق به سفیدپوستان را مصادره می‌کند. جالب‌ترین نکته این است که ترامپ در سیاست‌خارجی خود در قبال آفریقای جنوبی به جایی رسیده که در آن گرایش‌های برتری جویی سفید در آن نقش اول را بازی می‌کند.
اما این سیاست‌خارجی با انتقادهای زیادی از سوی کشورهای مختلف مواجه شده است. یکی از آنها فرانسه بود که دفاع سخت و جانانه‌ای از ژوهانسبورگ کرد. این موضع‌گیری‌های صریح باعث شد، دونالد ترامپ نظر خود را عوض و اعلام کند، هیاتی را به این اجلاس خواهد فرستاد. البته چاره‌ای هم جز این نداشت زیرا سال آینده، آمریکا میزبان نشست گروه 20 خواهد بود و موضع‌گیری‌های تند در قبال این نشست می‌تواند منجر به شکست نشست سال آینده همین گروه شود و واشنگتن را در حالت انزوا قرار دهد. علت تغییر موضع ترامپ نیز همین بود.
با این حال هنوز مشخص نیست هیات مزبور متشکل از چه کسانی باشد. البته پرتوریا نیز بر موضع قاطع خود پافشاری و تاکید کرده، آمریکا باید شأن و اهمیت این نشست و رهبران جهانی آن را رعایت کند و هیاتی شایسته اعزام کند. زیرا به همان نسبت که امیدوار است سال آینده سران 19 کشور دیگر عضو گروه 20 احترام آمریکا را با گسیل هیات‌های عالیرتبه حفظ کنند خود نیز باید این مساله را در قبال آفریقای جنوبی لحاظ کند.
شاید به همین سبب بود که وقتی نارندرا مودی، نخست وزیر هند، دیروز برای شرکت در اجلاس سران گروه 20 وارد ژوهانسبورگ شد، این پیام روشن را به واشنگتن و سایر کشورهای توسعه یافته فرستاد که «چندجانبه گرایی نمی‌تواند گروگان هوس‌های یک ملت باشد. جهان برای بهتر شدن و برطرف کردن چالش‌های خود منتظر تأیید آمریکا نمی‌ماند.»
همان‌طور که سانبیر سینگ رانهوترا، تحلیل‌گر هندی، در تحلیلی نوشته است، اینکه ترامپ نشست گروه 20 را تحریم کند یا نکند، رویدادی کاملا بی‌اهمیت است زیرا این اقدام نیز مشابه سایر اقدام‌های او در جهت مبارزه با چند جانبه‌گرایی است. او در دور نخست ریاست‌جمهوری خود و در همین کمتر از یک سال گذشته از چندین و چند پیمان جهانی خارج شده است بنابراین اقدام اخیر او جای هیچ‌گونه تعجبی ندارد.
ضمن اینکه گروه ۲۰ بدون آمریکا هم به کار خود ادامه خواهد داد. سیریل رامافوزا، رئیس‌جمهوری آفریقای جنوبی، نیز در همین ارتباط تصریح کرد که «آفریقای جنوبی باوجود فشار واشنگتن برای جلوگیری از صدور بیانیه مشترک برای تضعیف آن مورد ارعاب قرار نخواهد گرفت. ما بیانیه خواهیم داشت و مورد ارعاب قرار نخواهیم گرفت.»
به اعتقاد ناظران اگر واشنگتن معتقد است، غیبت آن همکاری اقتصادی جهانی را فلج خواهد کرد، ژوهانسبورگ خلاف آن را ثابت کرده است. آفریقای جنوبی با موفقیت رهبرانی را گرد هم آورده است که نماینده اقتصادهای بزرگ جهان برای رسیدگی به بدهی، آب و هوا و نابرابری هستند.
نشست امروز که اولین نشست گروه 20 در خاک قاره آفریقا است در واقع مبارزه‌ای جدی با یکجانبه‌گرایی است. شرکت‌کنندگان در این نشست با حضور خود تاکید خواهند کرد که چندجانبه‌گرایی نیازی به تایید واشنگتن ندارد.
