چرا اسرائیل به سوریه حمله کرد؟
بنیامین نتانیاهو در دادگاه بسته‌ای را از مشاور نظامی خود گرفت و جلسه را ترک کرد. ساعتی بعد اعلام شد دلیل ترک ناگهانی دادگاه، مساله امنیتی بوده است. اندکی بعد بمباران دمشق رخ داد که حاکی از پایان آتش‌بس بین اسرائیل و سوریه و دلیل آنچه که بی‌بی را واداشت دادگاه را ترک کند، بود.
چالش‌ها بین سوریه و اسرائیل که تا یک هفته پیش دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، سر مست از سیاست‌های خود در قبال سوریه و خارج کردن دمشق از فهرست تروریسم نوید داده بود و اینکه این کشور بزودی به پیمان ابراهیم خواهد پیوست از چند روز پیش با درگیری‌های پراکنده در جنوب سوریه آغاز شد و امروز چهارشنبه 25 تیرماه به بمباران وزارت دفاع سوریه و محدوده کاخ ریاست جمهوری کشیده شد و ترکیه را نیز به واکنش واداشت. ترکیه اعلام کرد، این حمله تلاش‌ها برای صلح سوریه را به نابودی کشیده است. ریاست‌جمهوری سوریه نیز این حملات را محکوم و اعلام کرد به آنها واکنش خواهد داشت. شورای همکاری خلیج فارس نیز این حملات را محکوم کرد.
نگاهی به ریشه‌های درگیری تل آویو و دمشق
برای نگاهی به ریشه تنش‌های چند روز اخیر سوریه و اسرائیل باید به دسامبر 2024 و روزهایی بازگشت که بشار اسد از قدرت کنار رفت. این تغییر باعث خلاء جدی قدرت در سوریه شد و به دنبال آن گروه‌هایی تندرو در گوشه و کنار سوریه، به جان هم می‌افتادند. در این بین اسرائیل نگران از حضور گروه‌های تندرو در نزدیکی مرزهای خود، دولت جدید به ریاست احمد‌الشرع را که هرچند کت و شلوار پوشیده بود را همچنان یک نیروی شبه‌نظامی تلقی می‌کرد و به‌عنوان یک تهدید بالقوه شناسایی و برای جلوگیری از تقویت نظامی سوریه شروع درگیری‌هایی ولو پراکنده با آن کرد و بیش از 480 حمله هوایی علیه آن انجام داد.
این درگیری‌ها سرانجام به مذاکراتی بین آنها انجامید و در نهایت دو طرف آتش‌بسی را به امضا رساندند و البته سوریه از مناطقی که اسرائیل بر آنها استیلا یافته بود چشم پوشید و بخش‌هایی از بلندی‌های جولان و نوار مرزی در کنترل اسرائیل قرار گرفت.
بهار تنش‌آلود
درحالی که به نظر می‌رسید دو طرف به آرامشی نسبی رسیده‌اند و احمد‌الشرع برای باقی ماندن در قدرت نه فقط خیال تنش با اسرائیل را ندارد بلکه می‌خواهد به سمت شناسایی آن برود و به پیمان ابراهیم بپیوندد، تنش‌ها در بهار ۲۰۲۵ با درگیری‌های فرقه‌ای بین گروه‌های دروزی و نیروهای سنی (متحد دولت انتقالی) در استان سویدا نزدیک به مرز اسرائیل آغاز شد. تل‌آویو در این غائله جانب دروزی‌ها را گرفت که در واقع در جناح مقابل احمد شرع بودند. اسرائیل در ادامه برای اولین بار منطقه‌ای نزدیک به کاخ ریاست‌جمهوری در دمشق را بمباران کرد و آن را «پیامی» به دولت جدید سوریه خواند.
در نهایت روز سه‌شنبه (24 تیرماه) نیروهای دولتی سوریه تحت عنوان کنترل درگیری‌های فرقه‌ای وارد سویدا شدند که این اقدام واکنش اسرائیل را که اکنون از جامعه دروزی‌ها حمایت می‌کند، برانگیخت. اسرائیل حمله پهپادی به وزارت دفاع سوریه در دمشق را نیز در همین راستا و به‌عنوان بخشی از استراتژی اسرائیل برای «ارسال پیام» به دولت جدید سوریه اعلام کرده است. تل‌آویو توجیه می‌کند که نمی‌خواهد، مانند حزب‌الله که در جنوب لبنان و در نزدیکی مرزهای اسرائیل مستقر و طی بیست سال تبدیل به خطری امنیتی برای سرزمین‌های اشغالی شدند، در جنوب سوریه نیز چنین گروهی شکل بگیرد.
از همین رو نیز ییسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، خبر داد، این حمله «آغاز ضربات سنگین» به سوریه است و اگر نیروهای سوری از سویدا عقب‌نشینی نکنند حملات شدیدتری در انتظار آنها خواهد بود.
جامعه گسترده دروزی‌ها
اما دروزی‌ها که هستند که اسرائیل تا این حد از آنها حمایت می‌کند؟
سی‌ان‌ان در گزارشی نوشت، دروزی‌ها یک فرقه عرب با جمعیتی حدود یک میلیون نفر هستند که عمدتاً در سوریه، لبنان و اسرائیل زندگی می‌کنند. آنها در سوریه عمدتاً در سه استان نزدیک به بلندی‌های جولان اشغالی توسط اسرائیل در جنوب این کشور متمرکز هستند. دروزی‌ها در جولان با حدود ۲۵هزار مهاجر یهودی که در بیش از ۳۰ شهرک زندگی می‌کنند، همزیستی دارند.
اکثر دروزی‌های جولان خود را سوری می‌دانند و پیشنهاد شهروندی اسرائیل را پس از اشغال این منطقه رد کردند. کسانی که شهروندی را نپذیرفتند کارت اقامت اسرائیلی دریافت کردند اما برخلاف آنچه که نتانیاهو ادعا می‌کند، شهروند اسرائیل محسوب نمی‌شوند. با این حال اسرائیل به بهانه حمایت از آنان در تلاش است تا کنترل بیشتری بر سرزمین‌های نزدیک به مرز خود داشته باشد.
گام معلق پیمان ابراهیم
در حالی که دونالد ترامپ همین چند روز پیش خبر داده بود سوریه بزودی به پیمان ابراهیم خواهد پیوست و نتانیاهو نیز از علاقه‌مندی خود به آن سخن گفته بود، به نظر می‌رسد این حمله اگر نه مذاکرات دو طرف برای پیمان ابراهیم را متوقف کند حداقل آن را با تعویق جدی مواجه خواهد کرد.
