لایحه «بزرگ و زیبا»ی ترامپ در مسیر تصویب نهایی
سناتورهای جمهوریخواه سرانجام پس از ساعتها مذاکرات سخت با اکثریتی ناچیز لایحه بزرگ مالیاتی و بودجهای دونالد ترامپ را که با نگاهی به کلماتی که خود او به کار میبرد، لایحه «بزرگ و زیبا» نامیده شده است، تصویب کردند اما این مصوبه میتواند آغازگر جنگ بین دونالد ترامپ و ایلان ماسک باشد و حزب جمهوریخواه را با انشقاقی بیسابقه مواجه سازد.

سایت شبکه خبری بیبیسی در گزارشی نوشت، رایگیری برای لایحه «قانون بزرگ و زیبا» پس از بیش از ۲۴ ساعت بحث و مناظره در نهایت با 50 رای موافق و 50 رای مخالف مواجه شد که طبق قانون سناتورها، متوسل به نظر معاون اول رئیسجمهور شدند و جیدی ونس نیز در رایی کاملا قابل انتظار نظر مثبت خود را به تصویب این لایحه اعلام کرد و لایحه دلخواه دونالد ترامپ با 51 رای مثبت در برابر 50 رای منفی به تصویب رسید.
این لایحه چه میخواهد؟
این قانون که سنگ بنای برنامههای دوره دوم ریاستجمهوری ترامپ تلقی میشود و کاهش موقت مالیاتها در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ را دائمی میکند با انتقادهای بسیاری همراه بود و تحلیلگران معتقدند میتواند منجر به کسری بودجه شود. به همین دلیل نیز جمهوریخواهان برای جبران کاهش پیشبینیشده درآمدها به دنبال کاهش هزینهها در طیف گستردهای از برنامهها از جمله یارانههای غذایی و مراقبتهای بهداشتی برای آمریکاییهای کمدرآمد بودند و چنین تغییراتی را در آن اعمال کردند.
نوبت به مجلس نمایندگان رسید
اکنون نوبت مجلس نمایندگان است تا تغییرات اعمالشده توسط سنا را تأیید کند و در نهایت رئیسجمهور این لایحه را امضا کند. بنابراین سرنوشت این لایحه همچنان نامعلوم است زیرا گروهی از محافظهکاران مالی معروف به «کمیته آزادی مجلس» با وجود تغییرات اعمال شده، نارضایتی خود را از افزایش احتمالی کسری بودجه ملی آمریکا ابراز کردهاند. طبق اعلام این کمیته پیشنهاد سنا میتواند سالانه ۶۵۰ میلیارد دلار (۴۷۲ میلیارد پوند) به کسری بودجه اضافه کند.
ماسک چالش اصلی لایحه ترامپ
اما چالش بزرگ لایحه «بزرگ و زیبا»ی ترامپ نه در کنگره آمریکا که در جایی دیگر و به عبارتی در رویارویی با کسی دیگر نهفته است: ایلان ماسک.
ایلان ماسک، میلیاردر حوزه فناوری و حامی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری، سال گذشته که چند ماهی هم بهعنوان مسئول کاهش هزینههای دولت در دولت او خدمت کرد، یکی از بزرگترین منتقدان این لایحه است. قابل توجه است که کاهش حمایت دولت از انرژیهای تجدیدپذیر و خودروهای برقی که در این لایحه مطرح شده، میتواند به منافع شرکت تسلا، جایی که ماسک بخشی از ثروتش را از آن به دست آورده، آسیب برساند.
تهدیدهای ماسک علیه سناتورها و نمایندگان کنگره
ماسک روز دوشنبه یک روز پیش از اینکه سنا وارد جلسه رایگیری برای این لایحه شود، سناتورهای جمهوریخواه را تهدید کرد اگر به لایحه ترامپ رای دهند، در انتخابات آتی کنگره از رقبای آنان حمایت خواهد کرد.
سایت روزنامه تلگراف در گزارشی نوشت، ماسک روز دوشنبه عصر پا را فراتر از گذاشت و جمهوریخواهان کنگرهنشین را تهدید کرد اگر این لایحه تصویب شود از توان مالی خود استفاده میکند تا حزب سیاسی سومی را بنیان نهد و در انتخابات میاندورهای آتی کنگره (آبان 1405) آنها را به چالش بکشد. او نوشت: «اگر این لایحه هزینهبر دیوانهوار تصویب شود، روز بعد از آن حزب آمریکا تشکیل خواهد شد. کشور ما به جایگزینی برای تکحزبی دموکرات- جمهوریخواه نیاز دارد تا مردم واقعاً صدایی داشته باشند.»
او بعد از تصویب لایحه «بزرگ و زیبا» در سنا نیز موضع خود را حفظ کرد و با انتشار نتایج نظرسنجی نه چندان معتبر پلتفرم کالشی که نشان میداد «احتمال ایجاد یک حزب سیاسی جدید توسط ماسک در سال ۲۰۲۵ به ۴۱ درصد افزایش یافته است.» بر نظر خود پافشاری کرد.
ماسک در میان پستهای انتقادی از لایحه و خود ترامپ از کاربران ایکس خواست در نظرسنجیای شرکت کنند و بگویند آیا یک حزب سیاسی جدید باید تأسیس شود که «واقعاً نماینده ۸۰ درصد میانهروها» باشد؟ ۸۰ درصد پاسخدهندگان رأی مثبت دادند و ماسک نیز با انتشار این نظرسنجی نامعتبر نوشت: «مردم سخن گفتهاند. یک حزب سیاسی جدید برای نمایندگی ۸۰ درصد میانهروها در آمریکا مورد نیاز است!»
حزب سوم، آری یا نه
دارایی خالص ماسک بنا بر شاخص میلیاردرهای بلومبرگ تا روز دوشنبه ۳۶۳ میلیارد دلار بوده است بنابراین او از نظر مالی قادر به تأمین بودجه حزب سوم در آمریکا هست؛ حزبی که میتواند چالشی نه فقط برای جمهوریخواهان که برای دموکراتها هم باشد.
این در حالی است که سالها است تاسیس یک حزب سوم موفق در سیاست آمریکا در عرصه سیاسی مطرح شده اما این کار حداقل تاکنون دشوار و تقریباً غیرممکن بوده است و اگر هم چنین چیزی انجام شده، حزب سوم هیچگاه موفق نبوده است. حتی همین الان هم حزب سومی تحت عنوان مستقل وجود دارد و در انتخابات ریاستجمهوری و کنگره هم نمایندگانی معرفی میکند اما هیچگاه در هیچکدام از انتخاباتها موفق نبوده است.
سال 2020 نیز اندرو یانگ از حزب دموکرات با حزب پیشرو (Forward Party) برای نمایندگی افرادی فراتر از سیستم دو حزبی تلاش کرد اما موفقیت محدودی داشته است. یانگ با این حال با توجه به اشتیاق ماسک برای ایجاد یک حزب سوم جدید مشتاق است با مدیرعامل تسلا همکاری کند.
بلوف ماسک
هنوز مشخص نیست، آیا ماسک در این کار جدی هست یا نه بهویژه که روز چهارشنبه در توئیتی جدید ناگهان تغییر موضع داد و نوشت: «حق را باید به حقدار داد. ترامپ در حل چند مناقشه جدی جهانی موفق بوده است.»
بنابراین احتمال دارد ماسک در طرح این مسئله دست به بلوف زده باشد و در واقع خواسته باشد به این ترتیب سران حزب جمهوریخواه را به تکاپو اندازد تا مانع تصویب نهایی لایحه «بزرگ و زیبا» با مشخصاتی که اکنون دارد، بشود و آنها را مجبور کند اصلاحات بیشتری در این لایحه ایجاد کنند.
ضمن اینکه حتی اگر ماسک باتوجه به توان مالی خود بتواند حزب سومی تاسیس کرده و شکافی سهمگین در دل جمهوریخواهان ایجاد کند آیا سران جمهوریخواهان ساکت خواهند نشست تا او آنها را به نابودی کشد؟ پاسخ قطعا «نه» است. ماشین تبلیغاتی پشت سر حزب جمهوریخواه هرگز به او اجازه نخواهد داد بهراحتی این حزب را به چالش بکشد. حتی دموکراتها هم که در ظاهر از چنین چیزی سود میبرند از آن خوشحال نخواهند شد زیرا چنین چیزی میتواند در این حزب نیز تکرار شود.