عزم آمریکا برای انحلال یونیفل/ آینده نامعلوم تنش لبنان و اسرائیل
روزنامه «یسرائیل هیوم» به نقل از منابع آگاه نوشت؛ آمریکا و اسرائیل بر سر پایان دادن به فعالیت‌های نیروهای یونیفیل در جنوب لبنان به توافق رسیده‌اند.
روزنامه عبری زبان «یسرائیل هیوم» گزارش داد؛ ایالات متحده و رژیم صهیونیستی تصمیم گرفته‌اند به مأموریت نیروهای حافظ صلح سازمان ملل (یونیفیل) در جنوب لبنان پایان دهند. به گفته این منابع دولت آمریکا تمایلی به تمدید مأموریت این نیروها ندارد و اسرائیل نیز به‌صراحت تلاشی برای تغییر نظر واشنگتن در این باره نمی‌کند.
شورای امنیت در تاریخ ۱۹ مارس ۱۹۷۸ با صدور قطعنامه‌های ۴۲۵ و ۴۲۶ از اسرائیل خواست عملیات نظامی خود را متوقف کرده و نیروهایش را از خاک لبنان خارج کند. بر همین اساس، تشکیل نیروهای حافظ صلح موقت سازمان ملل در لبنان (یونیفیل) تصویب شد و اولین گروه این نیروها در ۲۳ مارس ۱۹۷۸ وارد لبنان شدند. مأموریت آنها هر ساله با موافقت دولت لبنان و تصویب شورای امنیت تمدید می‌شود.
یونیفیل در مناطق جنوبی لبنان، بین رودخانه لیتانی در شمال و خط آبی در جنوب مستقر است و مقر اصلی آن در شهرک الناقوره قرار دارد.
در حالی‌که گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال پایان مأموریت نیروهای موقت حافظ صلح سازمان ملل در لبنان (یونیفل) افزایش یافته، کارشناسان هشدار می‌دهند این اقدام می‌تواند تضعیف نقش سازمان ملل در حفظ صلح تلقی شده و مدیریت امنیت را به قدرت نظامی بسپارد نه به اصول حاکمیت کشورها و قانون بین‌الملل.
در صورت لغو مأموریت یونیفل اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت نیز عملاً از بین خواهد رفت، تضمین‌های امنیتی لغو می‌شود و مرزهای لبنان به روی انواع تجاوزات باز خواهد کرد.
آیا انحلال یونیفل ممکن است؟
برای پایان‌دادن به فعالیت یونیفل تصویب قطعنامه‌ای جدید در شورای امنیت ضروری است؛ مشابه آنچه در مورد نیروهای حافظ صلح در مالی (MINUSMA) در قطعنامه ۲۶۹۰ سال ۲۰۲۳ رخ داد. از آن‌جا که یونیفل در سال ۱۹۷۸ با قطعنامه‌های ۴۲۵ و ۴۲۶ تأسیس شد هرگونه تصمیم به انحلال آن نیازمند موافقت ۹ عضو شورا از جمله پنج عضو دائم (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا) است. مخالفت هر یک از این اعضا، باعث رد شدن قطعنامه خواهد شد.
در مقابل تمدید مأموریت یونیفل نیز به تصمیم جدید شورای امنیت وابسته است و در صورت وتوی یک عضو دائم، مأموریت یونیفل به‌طور ضمنی پایان می‌یابد، فعالیت‌های آن متوقف شده و بودجه‌اش نیز قطع می‌شود.
پیامدهای احتمالی برای قطعنامه ۱۷۰۱
قطعنامه ۱۷۰۱ اساساً بر نقش نظارتی و حمایتی یونیفل برای ارتش لبنان بنا شده است و حذف یونیفل یعنی از بین‌رفتن توان ثبت نقض‌های اسرائیل، فروپاشی مفهوم «خط آبی» و قرار گرفتن ارتش لبنان در صف نخست درگیری‌ها بدون پشتیبانی بین‌المللی. خروج یونیفل جنوب لبنان را به منطقه‌ای بی‌دفاع و آماده برای تجاوز احتمالی اسرائیل مشابه آنچه در بلندی‌های جولان رخ داد بدل می‌کند و دست اسرائیل را برای ایجاد منطقه حائل که مدت‌ها در پی ایجاد آن است باز خواهد کرد، ایجاد منطقه حائل به‌طور قاطع از سوی مقامات لبنانی مواجه است.
موضوع تمدید یونیفل اما جنبه دیگری نیز دارد پس از پایان جنگ اخیر علیه لبنان سران رژیم صهیونیستی خواهان گسترش ماموریت یونیفل و انتشار آن در مرزهای بین لبنان و سوریه برای تضمین عدم رسیدن سلاح به حزب‌الله شد. در صورت تمدید گسترش حضور نیروهای یونیفل در شرق سوریه ممکن است، میزان تنش در مرزهای شرقی بین دولت جدید سوریه و لبنان را کاهش دهد اما از طرفی دیگر با ایجاد وضعیت امنیتی جدید در این منطقه ممکن است به برخورد با باندهای تجارت مواد مخدر در شرق لبنان منجر شود.
تجربه ناکام یونیفل در جنوب لبنان
حضور نیروهای حافظ صلح در جهان به‌طور معمول باید به کاهش تنش میان طرف‌های درگیر منجر شود اما در تجربه جنوب لبنان به خصوص پس از تقویت حضور آن پس از سال 2006 حضور نیروهای سازمان ملل تاثیری در روند صلح یا درگیری نداشته و می‌توان گفت از نظر عملیاتی بود و نبود آنها یکسان است و همچنین در سوریه پس از سقوط بشار اسد نیز نتوانست مانع پیشروی صهیونیست‌ها در اشغال سرزمین‌های سوریه شود.
از نظر لبنان یونیفل در جلوگیری از تجاوزهای مکرر ارتش رژیم صهیونیستی چه قبل و بعد از جنگ اخیر ناتوان بوده و صرفا به ثبت تجاوزهای هوایی و زمینی صهیونیست ها مشغول است. در طرف دیگر رژیم صهیونیستی معتقد است یونیفل در جلوگیری از بالا رفتن قدرت تسلیحاتی حزب‌الله طی 18 سال گذشته در جنوب لبنان ناتوان بوده است. از طرفی دیگر غیاب نیروهای حافظ صلح به بالا رفتن تنش میان دو طرف در سایه عدم نظارت بین‌المللی بر روند آتش بس منجر می‌شود و اهرم فشار بر طرف‌های درگیری را به طور کامل از بین خواهد برد و وضعیت متشنج جنوب لبنان را بیش از پیش خطرناک‌تر و پیچیده‌تر خواهد کرد.
رای‌گیری برای تمدید حضور نیروهای یونیفل در ماه آگوست (مردادماه) انجام خواهد شد.
