پلاسمای سرد، پادزهر زخم‌های دیابتی
پلاسمای سرد یکی از فناوری‌های نوین است که در حوزه پزشکی و سلامت کاربردهای فراوانی دارد و ایران نیز از این فناوری به عنوان پادزهری برای زخم‌های دیابتی استفاده می‌کند.
در حالی کلینیک درمان زخم بر پایه فناوری پلاسمای سرد در شهرستان جهرم با حضور «محمد اسلامی»، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی، افتتاح شد که تنها کشورهای اندکی از این تکنولوژی درمانی استفاده می‌کنند، اما فناوری پلاسمای سرد چیست و چه کاربردی دارد؟
تاریخچه پلاسمای سرد
واژه پلاسما برای اولین بار توسط فیزیک‌دانی به نام «ایروینگ لانگمویر» در اوایل قرن بیستم برای گازهای یونیزه شده استفاده شد و بعد از آن به تدریج علاقه‌مندی به پلاسمای سرد برای کاربردهای پزشکی و صنعتی مورد استفاده قرار گرفت.
پلاسمای سرد یکی از حالت‌های چهارگانه ماده است که دمای پائینی دارد و می‌تواند در دمای اتاق شکل بگیرد. این فناوری با آسیب رساندن به DNA میکروبی و ساختارهای سطحی، بدون آسیب به بافت‌های انسانی، میکروب‌ها را از بین می‌برد که این ویژگی سبب شده پلاسمای سرد به‌عنوان یک روش نوین برای ضدعفونی محیط مورد استفاده قرار گیرد.
این فناوری برای اولین بار در کشور آلمان و به‌طور رسمی در حوزه کاربردهای پزشکی مورد استفاده قرار گیرد، بعد از آلمان، ایالات متحده در این فناوری پیشگام است که از پلاسمای سرد در نابود کردن سلول‌های سرطانی استفاده کرد. کشورهایی مانند ژاپن و کره نیز در بخش‌های سلامت و زیبایی از این فناوری نوین سود می‌جویند.
انواع کاربردهای پلاسمای سرد
ویژگی‌های منحصر به فرد این فناوری از جمله ضدعفونی بدون گرما، تحریک بازسازی سلولی و تأثیرگذاری روی باکتری و ویروس کاربردهای فراوانی به خصوص در حوزه پزشکی پیدا کرده که از جمله آن‌ها می‌توان به درمان زخم‌های مزمن و دیابتی، ضدعفونی و استریلیزاسیون، زیبایی و جوان‌سازی پوست، درمان برخی از سرطان‌ها، دندان‌پزشکی، ضدعفونی چشم و پلک اشاره کرد.
جایگاه ایران در فناوری پلاسمای سرد
ایران از دهه 80 وارد تحقیقات در این حوزه شد و دارای جایگاه علمی نسبتاً خوبی به ویژه در بخش‌های تحقیقاتی و دانشگاهی است، شرکت دانش‌بنیان فناوری پلاسما برای نخستین‌بار در کشور، فناوری پلاسمای سرد را با مجوز رسمی سازمان غذا و دارو وارد مسیر درمان زخم‌های دیابتی و مزمن کرده است.
به گفته «مهدیه بختیاری»، مدیرعامل شرکت دانش بنیان توسعه فناوری پلاسما، ایران امروز در جایگاهی ایستاده که جزو معدود کشورهای دارای فناوری درمان زخم با پلاسمای سرد است.
بختیاری در این باره می‌گوید: پلاسما به عنوان حالت چهارم ماده، دارای ویژگی‌های خاص بوده و روش موقت و تسکینی در درمان محسوب نمی‌شود بلکه دارای خاصیت تحریک‌زایی بافت‌های ترمیمی، فعال‌سازی سلول‌های بنیادی و رگ‌زایی می‌شود. این موارد سبب شده از فاز مدیریت زخم خارج شویم و به درمان قطعی زخم‌ها دست یابیم.
او می‌افزاید: در کشورهای محدودی مانند آلمان و هلند، این فناوری به‌صورت محدود و در مراکز خاص در حال اجراست اما ما با وجود همه محدودیت‌ها و فشارهای ناشی از تحریم، توانسته‌ایم این مسیر را به همت متخصصان داخلی، بومی‌سازی و اجرایی کنیم.
