بیماری فراموش‌شده که دوباره بازگشته‌اند
بیماری‌های عفونی مثل «سل»، «سرخک» یا «وبا» دوباره بازگشته اند! این خبرهم برای پزشکان و هم برای جامعه‌ای که سال‌ها به زندگی بدون این تهدیدها عادت کرده است، می‌تواند بسیار نگران کننده باشد.
پس از تجربه تلخ همه‌گیری کووید-۱۹، مردم جهان هنوز از شنیدن نام یک بیماری تازه دچار هراس می‌شوند؛ زخمی که آن بحران بر حافظه جمعی بشر گذاشته، باعث شده هر خبر تازه‌ای درباره شیوع بیماری‌ها به‌سرعت به یک نگرانی جهانی تبدیل شود. در این میان، بازگشت بیماری‌هایی که از سال‌ها پیش، تصور می‌کردیم برای همیشه به تاریخ پیوسته‌اند می تواند ترس را دوباره بر دل جامعه بیندازد. سل، وبا و سرخک بیماری‌هایی که نامشان بیشتر یادآور داستان‌های قدیمی و عکس‌های سیاه‌وسفید بیماران در بیمارستان‌های فرسوده بود، بار دیگر در حال بازگشت‌اند؛ آرام، خزنده و نگران‌کننده.پرسش اساسی اینجاست: آیا سیستم‌های بهداشت و درمان توان مقابله با این بازگشت خاموش را دارند؟ در ادامه به برخی از این بیماری‌ها اشاره خواهیم کرد.
طاعون
باورش سخت است، اما مرگ سیاه فقط مختص کتاب‌های تاریخ یا مکان‌های دورافتاده نیست. این بیماری اخیراً در نیومکزیکو، کالیفرنیا و کلرادو نیز مشاهده شده است، هرچند هنوز نادر است. آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند از آن جلوگیری کنند، اما اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد. این بیماری توسط جوندگانی مانند سنجاب‌ها و موش‌ها و کک‌هایی که روی آنها زندگی می‌کنند، منتقل می‌شود.
سل (TB)
سل هنوز هم از نظر تعداد جان باختگان در سراسر جهان، در کنار HIV قرار دارد. و مبارزه با آن بسیار سخت‌تر است زیرا آنتی‌بیوتیک‌های مورد استفاده برای درمان سل روی برخی از انواع جدیدتر آن مؤثر نیستند. محققان در حال کار بر روی راه‌هایی برای درمان این بیماری هستند.
سیفلیس و کلامیدیا
آنتی‌بیوتیک‌ها دیگر مانند گذشته روی این بیماری‌های مقاربتی مؤثر نیستند. سیفلیس تقریباً از ایالات متحده ریشه‌کن شده بود، اما به بالاترین میزان خود در 20 سال گذشته بازگشته است و کلامیدیا، شایع‌ترین بیماری مقاربتی، نیز درمانش سخت‌تر می‌شود. برای کاهش احتمال ابتلا به هر دو، از کاندوم استفاده کنید.
تب مخملک
هنوزهم افراد زیادی به این بیماری مبتلا می‌شوند زیرا باکتری‌ها به اندازه‌ای تغییر کرده‌اند که آنتی‌بیوتیک‌ها به خوبی روی آن عمل نمی‌کنند. این بیماری که توسط همان باکتری گلودرد یجاد می‌شود، معمولاً خفیف است. این بیماری بیشتر کودکان ۵ تا ۱۵ ساله را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث ایجاد بثورات قرمز و زبری می‌شود که مانند کاغذ سنباده به نظر می‌رسد. اما اگر درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند مشکلات قلبی یا کلیوی شود.
سرخک
افرادی که علیه سرخک واکسینه نشده‌اند، بیشترین احتمال ابتلا به آن را دارند. شما سرخک را با بثورات پوستی آشکار می‌شناسید: لکه‌های قرمزی که از صورت شروع می‌شوند و در بدن پخش می‌شوند. کودکان زیر 5 سال و بزرگسالان بالای 20 سال به دلیل آن بیشتر در معرض مشکلات جدی سلامتی مانند ذات‌الریه یا تورم مغز هستند. در این موارد، می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.
اوریون
در برخی کشورهای افراد علیه بیماری اوریون واکسینه شده‌اند، اما شیوع آن هنوز هم در جاهای مختلف ظاهر می‌شود. شیوع این بیماری معمولاً در جایی اتفاق می‌افتد که تعداد زیادی از مردم نزدیک به هم زندگی می‌کنند، مانند خوابگاه دانشگاه. این بیماری می‌تواند باعث تب، سردرد و خستگی شود. اما علامت اصلی آن درد و تورم در فک و گونه در جلوی گوش‌ها است. در موارد نادر، می‌تواند منجر به تورم در مغز، سینه‌ها، تخمدان‌ها و بیضه‌ها نیز شود.
سیاه سرفه
این بیماری موجب حملات شدید سرفه می‌شود. وقتی بعد از یکی از این حملات سعی می‌کنید نفس بکشید، صدای خس خس از سینه خارج می‌شود. این بیماری می‌تواند ۱۰ هفته یا بیشتر طول بکشد و به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. این بیماری در هر سنی جدی است، اما برای نوزادان که اغلب نیاز به درمان در بیمارستان دارند، تهدید کننده زندگی است. بهترین راه برای پیشگیری از آن، دریافت واکسن است.
بیماری لژیونر
این بیماری ممکن است شبیه چیزی از یک فیلم قدیمی به نظر برسد، اما به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر رو به افزایش است. "لژیونر" یک عفونت ریه است که از تنفس قطرات ریز آب حاوی باکتری لژیونلا ناشی می‌شود. وقتی این باکتری وارد سیستم‌های آب ساختمان (دوش، سینک، آبگرمکن، کولر) می‌شود، مشکل‌ساز می‌شود. این بیماری با علائمی شبیه آنفولانزا شروع می‌شود، اما خیلی زود سرفه‌ای که از بین نمی‌رود، درد قفسه سینه و مشکل تنفسی را به همراه دارد. آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند آن را درمان کنند، اما اگر درمان نشود، به خصوص برای بزرگسالان مسن، می‌تواند منجر به مشکلات جدی شود.
جذام
این بیماری که اکنون بیماری هانسن نامیده می‌شود، توسط باکتری‌هایی ایجاد می‌شود که به اعصاب شما حمله می‌کنند. و این فقط یک بیماری مربوط به گذشته‌های دور نیست. هر ساله حدود ۲۵۰،۰۰۰ نفر در سراسر جهان به آن مبتلا می‌شوند. جذام می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند عدم توانایی در حس کردن یا حرکت دادن دست‌ها و پاها شود. در واقع، سرایت آن دشوار است، اما درمان آن آسان است، به شرطی که بدانید چیست؟.
فلج اطفال
یکی از بیماری‌های فراموش‌شده که هنوز در جهان وجود دارد، فلج اطفال است. این بیماری ویروسی که عمدتاً کودکان زیر پنج سال را هدف می‌گیرد، در دهه‌های گذشته در بسیاری از کشورها تقریباً ریشه‌کن شده بود، اما در مناطقی با پوشش ناکافی واکسیناسیون یا بحران‌های انسانی و مهاجرت، همچنان موارد ابتلا گزارش می‌شود. کارشناسان هشدار می‌دهند که تا زمانی که واکسیناسیون کامل صورت نگیرد، خطر شیوع دوباره این بیماری در هر جامعه‌ای وجود دارد.
نقرس
وقتی به این نوع آرتروز دردناک فکر می‌کنید، ممکن است قرون وسطی به ذهنتان خطور کند. اما این بیماری شایع‌تر شده است و پزشکان فکر می‌کنند که ارتباط زیادی با دور کمر بزرگتر دارد. اضافه وزن زیاد می‌تواند احتمال ابتلا به آن را دو برابر کند. نقرس اغلب با درد شدید در انگشت شست پا شروع می‌شود، اما می‌تواند در هر مفصلی مانند زانو یا آرنج شروع شود. پس از حدود یک هفته، درد در یک مفصل، معمولاً در ساق پا، شروع و پایان می‌یابد.
راشیتیسم
این بیماری ناشی از کمبود ویتامین D است و منجر به نرمی استخوان در کودکان می‌شود. افزایش این بیماری در سال‌های اخیر تا حدودی به دو دلیل است: فقط تغذیه با شیر مادر و ترس از سرطان پوست. شیر مادر ویتامین D زیادی ندارد و نگرانی در مورد سرطان پوست می‌تواند به این معنی باشد که کودکان زمان کمتری را در فضای باز می‌گذرانند. این می‌تواند یک مشکل باشد زیرا نور خورشید به بدن شما کمک می‌کند تا ویتامین D بسازد. کودکانی که پوست تیره دارند در معرض خطر بیشتری هستند زیرا برای افزایش سطح ویتامین D خود به نور خورشید بیشتری نیاز دارند.
اسکوربوت
یک بیماری ملوانان قدیمی که با لیموترش حل می‌شد؟ نه کاملاً. اسکوربوت هنوز هم با ماست. این بیماری ناشی از کمبود شدید ویتامین C است و می‌تواند باعث خونریزی لثه‌ها و افتادن دندان‌ها شود. این بیماری بیشتر در افرادی که میوه و سبزیجات نمی‌خورند، افراد مسن، افراد الکلی و مردانی که تنها زندگی می‌کنند شایع است - که به آن اسکوربوت بیوه می‌گویند. این بیماری به راحتی با مکمل‌های ویتامین C درمان می‌شود.
کاهش سطح واکسیناسیون، مهاجرت‌های گسترده، تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی، و البته ضعف نظام مراقبت بیماری‌ها در برخی مناطق می تواند از دلایل بازگشت بیماری‌های فراموش شده باشد
بازگشت بیماری‌های قدیمی فقط تهدیدی برای سلامت عمومی نیست؛ این موضوع می‌تواند اعتماد عمومی به سیستم بهداشت و درمان را هم تحت‌تأثیر قرار دهد. اگر بیماری‌هایی که زمانی با واکسن و دارو کنترل شده بودند دوباره شیوع یابند، پرسش جدی این است که آیا برنامه‌های کنترلی کارآمد هستند یا نه؟
