دلایل آلودگی هوای تهران چیست؟
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با تاکید بر پیچیدگی الگوی آلایندگی در پایتخت گفت: منشأ آلودگی‌ها در جنوب شهر تنها به کارگاه‌ها محدود نیست، بلکه ترکیبی از منابع ثابت و متحرک، خشکسالی، بادهای فصلی و واکنش‌های شیمیایی در جو، کیفیت هوای تهران را تعیین می‌کند.
فاطمه کریمی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران روز جمعه درباره نوسانات شاخص آلاینده‌های ذرات معلق، دی‌اکسید گوگرد (SO₂) و دی‌اکسید نیتروژن (NO₂) در ایستگاه‌های پایش مناطق جنوبی تهران گفت: بی‌تردید فعالیت صنایع و کارگاه‌های مستقر در محورهایی چون جاده ساوه، جاده قدیم و آزادراه تهران– قم می‌تواند بر غلظت این آلاینده‌ها در سطح شهر تهران به‌ویژه در مقاطعی از سال تاثیرگذار باشند.
ایرنا در خبری نوشت:وی ادامه داد: با این حال، نمی‌توان آن را تنها عامل اصلی دانست، زیرا عوامل متعددی در تولید و تغییرات غلظت این آلاینده‌ها نقش دارند. برای نمونه در سال‌های اخیر کاهش بارش‌ها، گسترش خشکسالی و افزایش وقوع طوفان‌های گرد و غبار از دیگر عوامل موثر بر کیفیت هوا به ویژه در مناطق جنوبی بوده‌اند و باید توجه داشت که مساله اصلی آلودگی هوای تهران در حال حاضر، ذرات معلق (به‌ویژه PM₂.₅) بوده که بیشترین سهم را در بالا رفتن شاخص کلی آلودگی هوا دارد.
او اضافه کرد: آمار ایستگاه‌های پایش در چند سال گذشته نشان می‌دهد که غلظت گازهای دی‌اکسید گوگرد و دی‌اکسید نیتروژن در بیشتر ایستگاه‌های شهر به طور معمول در محدوده استاندارد و قابل قبول قرار دارد و تنها در دوره‌های خاص یا هنگام پایداری طولانی‌مدت هوا افزایش موقتی مشاهده می‌شود، به منظور ریشه‌یابی منابع تولید آلودگی هوا عمدتا از مطالعات سیاهه انتشار استفاده می‌شود که با استفاده از نتایج این طرح که جدیدترین نسخه آن در مرحله نهایی به‌روزرسانی توسط شرکت کنترل کیفیت هوا قرار دارد،
کریمی تصریح کرد: سهم منابع مختلف از جمله منابع ثابت (صنعتی، خانگی و...)، منابع متحرک (خودروها، وسایل نقلیه دیزلی و موتورسیکلت‌ها) برای شهر تهران برآورد می‌شود. با این وجود باید گفت تعیین سهم دقیق هر منبع کار ساده‌ای نیست، زیرا بخشی از این آلاینده‌ها ممکن است به طور مستقیم از منابع اولیه منتشر شوند و بخشی دیگر در جو بر اثر واکنش‌های شیمیایی ثانویه بین آلاینده‌ها تولید شوند.
اجرای پروژه سهم‌بندی منابع انتشار ذرات معلق در شهر تهران
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران افزود: در تکمیل این مطالعات، اجرای پروژه سهم‌بندی منابع انتشار ذرات معلق در شهر تهران نیز در دستور کار قرار گرفته است. در این طرح شناسایی اجزای شیمیایی ذرات معلق و در نهایت تعیین منابع احتمالی و سهم‌بندی آن‌ها انجام می‌شود که اجرای این طرح نیز در کنار پروژه سیاهه انتشار برای شناسایی و سهم‌بندی منابع انتشار و مدیریت شهری بسیار حیاتی است.
او اضافه کرد: افزون بر منابع تولید ساکن و متحرک ناشی از فعالیت‌های انسانی، شرایط هواشناسی نقش محوری در پراکنش و تغییرات غلظت آلاینده‌ها دارد و ادعای ثبات بالای آلایندگی در یک نقطه خاص، به لحاظ علمی، پذیرفته نیست.
کریمی با اشاره به اینکه تهران به دلیل موقعیت توپوگرافی و الگوی بادهای فصلی، روزانه و ساعتی، رفتار متفاوتی از خود نشان می‌دهد و جابجایی آلاینده‌ها تابعی از این جریانات است تصریح کرد: برای نمونه جریان غالب باد تهران که به طور عموم از سوی جنوب و جنوب‌غرب به سمت شهر است در برخی مواقع می‌تواند موجب تلطیف نسبی هوا از جمله در مناطق جنوبی شود، اما در مواقع دیگر، آلودگی‌های منشأ گرفته از حاشیه شهر را به درون بافت شهری منتقل می‌کند.
او افزود: در مجموع، هرچند ممکن است فعالیت‌های صنعتی جنوب تهران در تغییرات مقطعی بعضی از آلاینده‌ها نقش داشته باشند، اما واقع‌بینانه‌تر آن است که تغییرات مکانی و زمانی غلظت آلاینده ها را حاصل برهم‌کنش مجموعه‌ای از منابع انتشار، واکنش‌های جوی و شرایط هواشناسی بدانیم.
براساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، وضعیت هوای پایتخت روز جمعه ۱۶ آبان ماه روی عدد ۱۱۱ در شرایط نارنجی و ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه قرار دارد. همچنین از ابتدای امسال تاکنون کیفیت هوای پایتخت ۶ روز در وضعیت پاک، ۱۲۱ روز قابل قبول، ۹۲ روز ناسالم برای گروه‌های حساس، هشت روز ناسالم، ۲ روز بسیار ناسالم و ۲ روز در شرایط خطرناک قرار داشته است.
