مواضع جدید سیدمحمد خاتمی و واکنش اصلاح‌طلبان
مواضع جدید و رویکرد تازه سیدمحمد خاتمی و بازخوردهایی که نسبت به آن شکل گرفته، به یکی از محورهای مهم بحث در میان جریان اصلاح‌طلب تبدیل شده است.
روزنامه آرمان امروز در گزارشی نوشت:
مواضع جدید و رویکرد تازه سیدمحمد خاتمی و بازخوردهایی که نسبت به آن شکل گرفته، به یکی از محورهای مهم بحث در میان جریان اصلاح‌طلب تبدیل شده است. در روزهای اخیر، اصلاح‌طلبان در شبکه‌های اجتماعی و محافل سیاسی واکنش‌های متعددی نسبت به سخنان جدید خاتمی نشان داده‌اند؛ سخنانی که ناظر بر نقد مسیر گذشته اصلاحات و لزوم بازنگری جدی در شیوه عمل این جریان است.
خاتمی در این مواضع تأکید کرده است که اگر قرار باشد جامعه به سمت اصلاح حرکت کند، «روش‌های قبلی دیگر کارساز نیست». او همچنین تصریح کرده که «اصلاح از درون قدرت، به شیوه‌ای که در گذشته دنبال می‌شد، دیگر امکان‌پذیر نیست» و باید تغییراتی اساسی در رویکردها رخ دهد. از سوی دیگر، او بر این نکته نیز تأکید کرده که «خودِ اصلاحات نیازمند خوداصلاحی است»؛ موضوعی که بازتاب گسترده‌ای در میان فعالان این جریان داشته است.
این دیدگاه‌ها با واکنش‌های مختلفی روبه‌رو شد. بخشی از اصلاح‌طلبان معتقدند نگاه خاتمی «واقع‌بینانه‌تر و معتدل‌تر» از گذشته است و بیان این مواضع در شرایط فعلی نوعی همراهی با واقعیت‌های جامعه و سیاست است. در مقابل، برخی دیگر از چهره‌های اصلاح‌طلب که رویکرد رادیکال‌تری دارند، این خط‌مشی را نمی‌پذیرند و بر شیوه‌های متفاوتی برای پیگیری مطالبات اصلاح‌طلبانه تأکید می‌کنند.
کمیته سیاسی جبهه اصلاحات در نامه به سیدمحمد خاتمی نوشتند: برای عبور از بحران و بازسازی اعتماد مردم، اصلاح‌طلبی باید از قدرت فاصله گیرد، جامعه‌محور و مسئولانه شود و با حضور فعال در کنار مردم، نو شود.
اهمیت این مواضع، علاوه بر محتوای آن، در پیامدهای احتمالی آن برای آینده اصلاح‌طلبان است. اینکه این سخنان و واکنش‌های متنوع چه اثری بر جهت‌گیری‌های آینده اردوگاه اصلاح‌طلبی خواهد گذاشت و آیا می‌تواند به بازتعریف مسیر این جریان منجر شود یا خیر، از جمله پرسش‌هایی است که همچنان محل بحث است.
در مجموع، مجموعه این مواضع و واکنش‌ها، موضوعی است که می‌تواند به‌صورت مستقل مورد بررسی قرار گیرد و به‌نظر می‌رسد پرداختن به یکی از این دو محور — خود مواضع جدید خاتمی یا بازتاب آن میان اصلاح‌طلبان — در اولویت قرار دارد.
آرمان امروز در گفت‌وگویی با محمد خالقی، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی، به بررسی ابعاد این تحول درون‌جریانی و پیامدهای احتمالی آن پرداخت.
خالقی در ابتدای این گفت‌وگو با اشاره به سخنان اخیر خاتمی گفت: «مواضعی که آقای خاتمی اخیراً مطرح کرده، درواقع نقد مهمی به عملکرد گذشته جریان اصلاح‌طلب است. او تأکید می‌کند که اگر قرار باشد جامعه اصلاح شود، روش‌های قبلی دیگر جواب نمی‌دهد و باید تغییر رویکرد به‌صورت واقعی اتفاق بیفتد.»
او افزود: «در این مواضع، یک نکته کلیدی وجود دارد و آن این است که اصلاح از درون قدرت، به شیوه‌ای که سال‌ها دنبال شد، دیگر ممکن نیست. خاتمی به‌صراحت می‌گوید شرایط تغییر کرده و باید به راه‌های تازه فکر کرد.»
این استاد دانشگاه بخش دیگر سخنان خاتمی را بسیار مهم دانست: «وقتی خاتمی می‌گوید خودِ اصلاحات نیازمند خوداصلاحی است، درواقع یک بازنگری اساسی در درون جریان اصلاح‌طلبی را مطالبه می‌کند. او معتقد است پیش از مطالبه اصلاح از حاکمیت، جریان اصلاحات باید تکلیف خودش را با ضعف‌ها، اشتباهات و ناهماهنگی‌های داخلی روشن کند.»
او در پایان توضیح داد: «این اختلاف رویکردها نشان می‌دهد که اردوگاه اصلاحات در وضعیت گذار قرار دارد و هنوز اجماعی درباره مسیر آینده شکل نگرفته است.»
