سیمرغ دیگر افسانه نیست؛ اولین تجربه ایران در صنعت هواپیماسازی

روزنامه اطلاعات در گزارشی نوشت:

 «سیمرغ» هواپیمای ترابری ایرانی، پس از ۱۵ سال تلاش و پژوهش بی‌وقفه کارشناسان و مهندسان ایرانی، پروازهای آزمایشی خود را آغاز کرد. در صورت موفقیت آمیز بودن این پروازها و پشت سر گذاشتن همه تست‌های عملیاتی، ایمنی و پروازی، باید گفت ایران گام نخست را در مسیر طراحی و ساخت هواپیما با قدرت برداشته است.

ایران در دهه هفتاد پروژه مشترکی را با شرکت آنتونوف اوکراین به منظور تولید یک هواپیمای مسافربری در داخل ایران آغاز کرد که در حقیقت شامل انتقال خط تولید هواپیمای آنتونوف ۱۴۰ به ایران و استقرار آن شرکت صنایع هواپیماسازی ایران (هسا) بود که محصول نهایی آن هواپیمایی بنام ایران ۱۴۰ شد؛ هواپیمایی که پس از تولید چند نمونه مسافری از آن به دلیل برخی ملاحظات فنی برای سرمایه‌گذاری بر روی خط تولید این هواپیما، در دولت وقت نادیده گرفته ومتوقف شد.

با این حال خط تولید این هواپیما کماکان در کشور وجود داشت؛ خط تولیدی که برای آن هزینه شده بود و همچنین تعدادی از قطعات و اجزای این هواپیما نیز در داخل کشورمان تولید می‌شد. لذا برای جلوگیری از اتلاف منابع و سرمایه‌گذاری صورت گرفته برای راه‌اندازی خط تولید این هواپیما در شرکت هسا، تصمیم به بازطراحی هواپیمای ایران ۱۴۰ به منظور توسعه کاربری‌ها گرفته شد که اکنون درقالب پروژه سیمرغ به بار نشسته است.

آن گونه که در مشخصات اعلامی این هواپیما آمده است، سیمرغ از دو موتور توربوپراپ برخوردار است که حداکثر سرعت آن را به ۵۳۰ کیلومتر بر ساعت می‌رساند و می‌تواند مسافتی ۳۹۰۰ کیلومتری را پرواز کند. این هواپیما برای برخاستن به باندی با طول حداقل ۱۴۵۰ متر و برای نشستن به باندی با طول حداقل ۹۰۰ متر نیاز دارد و می‌تواند تا ۶ تن بار را با خود حمل کند که این مشخصات در مقایسه با نمونه‌های مشابه، سیمرغ را به گزینه مناسبی برای بکارگیری در ناوگان ترابری نظامی و تجاری تبدیل می‌کند.

این هواپیما با مجوزاخیر سازمان هواپیمایی کشوری، برای انجام حدود ۱۰۰ ساعت پرواز آزمایشی جهت اجابت الزامات صلاحیت پروازی اقدام خواهد کرد تا پس از دریافت گواهینامه‌ STCبه‌عنوان یک هواپیمای ترابری به چرخه حمل‌ونقل هوایی کشور اضافه شود.

در همین زمینه، «محمدرضا واقفی‌منش» مدیرکل دفتر مهندسی طراحی و ساخت وسایل پرنده سازمان هواپیمایی کشوری در گفت‌وگو با ایرنا اظهارکرد: همه مراحل طراحی و ساخت هواپیمای ترابری سیمرغ توسط متخصصان ایرانی و در داخل ایران انجام شده و طراحی آن از حدود ۱۵ سال پیش آغاز شده است.

وی بیان داشت: امروز در مرحله‌ای هستیم که هواپیمای ترابری سیمرغ در حال انجام پروازهای آزمایشی است.

واقفی‌منش گفت: این هواپیما باید بتواند بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ ساعت پرواز آزمایشی را پشت سر بگذارد تا الزامات صلاحیت پروازی مقررات هواپیماهای سنگین را اجابت کند. در این راستا این هواپیما باید حدود ۷۰ پرواز تست در زمینه‌های پایداری، کنترل، کارایی، موتور، اندازه گیری بارهای پروازی و غیره را پشت سر بگذارد.

مدیرکل دفتر مهندسی طراحی و ساخت وسایل پرنده سازمان هواپیمایی کشوری توضیح داد: به طور مثال تست های «OEI» بخشی از این آزمایش ها است که هواپیما باید با خاموش کردن یکی از موتورها به پرواز ایمن ادامه دهد. از جمله آنها، تست های اندازه گیری نرخ اوج گیری است.

وی یادآور شد: تست‌های اصلی هواپیما نزدیک به یک سال به طول خواهد انجامید و اگر همه آزمایشات را با موفقیت پشت سر بگذارد و مدارک آن کامل شود، شاید سال بعد در همین زمان بتواند مجوز تغییر در طراحی اصلی ( STC) را از سازمان هواپیمایی کشوری دریافت کند؛ که به معنای آن است که الزامات قانونی رعایت شده و این هواپیما می‌تواند به صورت ترابری به فعالیت بپردازد.

واقفی منش تصریح کرد: در جهان، کشورها برای حرکت در مسیر طراحی هواپیماهای مسافربری، از طراحی قطعات آغاز می‌کنند و سپس وارد فاز «تغییر در طراحی جزئی و اصلی هواپیما» می‌شوند و به این منظور دست کم حدود ۸۰ درصد از بندهای آیین نامه و مقررات طراحی هواپیمای سنگین ( CS ۲۵ ) را اجابت می‌کنند.

وی اظهار داشت: هواپیمای فعلی سیمرغ بر پایه هواپیمای آنتونوف ۱۴۰ اوکراین ساخته شده است و قسمت انتهای بدنه و دم هواپیما طراحی جدید و بومی است.

مدیرکل دفتر مهندسی طراحی و ساخت وسایل پرنده سازمان هواپیمایی کشوری گفت: این هواپیما در اندازه بزرگتری از هواپیمای آنتونوف ساخته شده، به طوری که دم بزرگتری دارد و یک درب بزرگ بار در انتها دارد که قابلیت حمل خودرویی در حد جیپ، موتور هواپیما، قطعات هواپیما و سایر وسایل را دارد.

وی افزود: از مشخصات این هواپیما می‌توان به دارا بودن دو موتور ۲۵۰۰ اسب بخاری (در مجموع پنج‌هزار اسب بخار قدرت)، قابلیت جابه‌جایی ۶ تن بار و بیشترین وزن برخاست به میزان ۲۱.۵ تن در مسافت سه‌هزار و ۹۰۰ کیلومتر اشاره کرد.

واقفی‌منش ادامه‌داد: این هواپیما در مقایسه با هواپیماهای روز جهان در مقیاس متوسط قرار می‌گیرد که می‌تواند بارهای پستی را نیز جابه‌جا کند.

به گفته این مقام مسئول سازمان هواپیمایی کشوری، حدود ۴۰ کارشناس و نیروی متخصص سازمان هواپیمایی کشوری در طول زمان ۱۵ سال و همچنین بیش از ۲۰۰ متخصص از «هسا» (شرکت صنایع هواپیماسازی ایران) در این پروژه مشارکت داشته‌اند.

وی بیان‌داشت: تا پیش از این شرکت‌های بزرگی در جهان همچون بوئینگ و ایرباس، روس‌ها، چینی‌ها، برزیلی‌ها و کانادایی‌ها، همچنین چند شرکت کوچک اروپای شرقی به مقوله ساخت هواپیما ورود کرده بودند و اکنون ایران نیز وارد این باشگاه شده است.

واقفی‌منش خاطرنشان کرد: در زمینه موتور و واحد توان کمکی(APU)، هنوز دانش فنی لازم را در اختیار نداریم اما طراحی و تولید برخی از قطعات موتور آغاز شده است.

حسین پورفرزانه ، معاون وزیر راه و شهرسازی و رئیس سازمان هواپیمایی کشوری هم در این  باره گفت:تعداد کشورهایی که در جهان توانایی طراحی و تولید هواپیما دارند، کمتر از ۲۰ کشور است و ایران یکی از این کشورهاست که به دانش فنی طراحی و ساخت هواپیمای ترابری با توان داخلی جوانان و نخبگان ایرانی دست یافته است.

وی ادامه داد:البته ما در کنار هواپیمای سیمرغ وبا همکاری معاونت علمی ریاست جمهوری ، پروژه طراحی و ساخت هواپیمای ۷۲ نفره را هم دنبال می کنیم که به‌عنوان یک پروژه دانشگاهی و پژوهشی تعریف شده است. هدف این پروژه صرفاً ساخت هواپیما در کوتاه‌مدت نیست، بلکه توسعه دانش فنی و ایجاد بستری برای فعالیت‌های دانشگاهی و شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه طراحی و پژوهش است تا در بلندمدت، دستاوردهای آن در بخش‌های مختلف صنعت هوایی به‌کار گرفته شود.

وی تصریح کرد:پروژه‌های ساخت هواپیما به‌دلیل هزینه‌های بالا و نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین، ماهیتی بلندمدت دارند و نمی‌توان انتظار تحقق آن‌ها را در بازه‌های یک تا سه ساله داشت. ازاین‌رو، حمایت‌های گذشته از این پروژه تداوم خواهد یافت و برنامه‌ای بلندمدت با هدف بهره‌گیری از همکاری‌های بین‌المللی برای پیشبرد آن تدوین شده است.