خلأهای امنیتی گمرکات

روزنامه آرمان ملی در گزارشی نوشت:

در پی خسارات قابل توجه ناشی از حملات پهپادی و عملیات سایه‌ای در درگیری اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی، بررسی‌ها نشان می‌دهد که بخش بزرگی از آسیب‌ها نه از حملات مستقیم جنگنده‌های دشمن، بلکه از عملیات هدفمند ستون پنجم و عوامل نفوذی موساد داخل کشور انجام شده است. آنچه نهادهای امنیتی را به‌ویژه نگران کرده، استفاده از ریزپرنده‌ها و پهپادهای کوچک و هدفمند است که منشأ داخلی داشته‌اند.

به گفته کارشناسان واردات تجهیزات و قطعات اولیه ساخت این تجهیزات نظامی به کشوراز مبادی رسمی و گمرکات در سایه فقدان تجهیزات ایکس ری و... و همچنین قاچاق، یکی از مهمترین حلقه‌های این زنجیره نفوذ است که پیش از این هم باعث ایجاد فاجعه انفجار مهیب در بندر شهید رجایی شده بود و از این رو نیازمند بررسی هدفمند افراد ذیصلاح است. رویکردی که پیش از این هم مقام معظم رهبری درباره آن هشدارهای لازم را داده بودند.

هپادهایی که از دل خاک برخاستند

به گزارش «آرمان ملی»، به شهادت رساندن تنی چند از مقامات عالیرتبه نظامی و نخبگان و همچنین مردم عادی در گوشه گوشه کشور به ویژه پایتخت، طی حملات اسرائیل به ایران، در حالی صورت گرفت که اسرائیل علاوه بر حمایت‌های گسترده آمریکا و کشورهای عضو ناتو، از یک ارتش مجهز به پهپاد و ریزپرنده‌ها و... که در کارگاه‌هایی در داخل خاک ایران توسط عوامل موساد ساخته می‌شد نیز بهره مند بود. در این راستا، در شرایطی که کشور با تحریم‌های گسترده در حوزه‌های فناوری، نظامی و تجهیزات الکترونیکی روبه‌روست، سؤالی جدی شکل می‌گیرد که؛ چگونه قطعات حساس و پیشرفته‌ای همچون موتورهای الکتریکی دقیق، گیرنده‌های GPS با دقت بالا، دوربین‌های تصویربرداری حرارتی، و ماژول‌های ارتباطی از مرزهای رسمی کشور عبور کرده و به دست عوامل خرابکار داخلی رسیده‌اند؟ براساس برخی گزارش‌های غیررسمی، بخش عمده‌ای از تجهیزات مورد استفاده در این حملات از مسیرهای رسمی و گمرکات کشور با اظهارنامه‌های غیرواقعی وارد شده‌اند، نه از قاچاق سنتی مرزی یا مسیرهای خاکستری. این موضوع توجه‌ها را به خلأها و روزنه‌های موجود در سیستم گمرکی کشور معطوف کرده است. این واقعیت تلخ پیش از این نیز در سال ۱۳۹۶از سوی مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفت. به گزارش تابناک؛ «رهبر معظم انقلاب در سخنرانی نوروزی‌شان با صراحت از نبود نظارت کافی در بنادر کشور در آن سال، انتقاد کردند و فرمودند: «از فلان بندر در روز مثلاً سه هزار تا پنج هزار کانتینر وارد کشور می‌شود. از این سه هزار یا پنج هزار، فقط ۱۵۰ کانتینر بازدید می‌شود! خب چرا؟ بقیه بازدید نمی‌شود و می‌آید.» این هشدار صریح، نه یک گلایه معمولی که تذکری جدی به نهادهای مسئول بود؛ تذکری که متأسفانه با گذشت سال‌ها، هنوز پاسخی شایسته نگرفته است.

ضعف یا قربانی کمبود اعتبارات

به گفته کارشناسان؛ گمرک، به عنوان دروازه اصلی ورود کالا به کشور، موظف است با همکاری سایر نهادها از جمله وزارت اطلاعات، ناجا و سازمان پدافند غیرعامل، مانع از ورود کالاهای مشکوک، تجهیزات دوکاربردی (Dual-use) و اقلام تحریمی شود. اما به نظر می‌رسد این زنجیره به خصوص در سال‌های اخیر دچار گسست جدی شده است. به گزارش اخبار رسمی و غیررسمی؛ قطعات با عنوان‌های جعلی وارد شده‌اند؛ برای مثال، گیرنده‌های دقیق GPS به‌عنوان ماژول‌های ساده ارتباطی، یا دوربین‌های حرارتی به‌عنوان تجهیزات فیلم‌برداری صنعتی اظهار شده‌اند. اما مسأله اساسی، نبود تیم‌های تخصصی تشخیص و تطبیق در گمرک است که بتوانند ماهیت واقعی این اقلام را شناسایی کنند». به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران؛ یکی از اشکالات مهم سیستم گمرکی، فقدان تجهیزات اسکن دقیق و هوشمند برای بررسی محموله‌های وارداتی در بنادر، فرودگاه‌ها و گمرکات مرزی است. در بسیاری از گمرکات، هنوز هم فرآیندهای بررسی به‌صورت چشمی و سنتی انجام می‌شود؛ این امر به‌ویژه در گمرکات کم‌تردد یا غیرمتمرکز قابل مشاهده است. اما آنچه که در جنگ اخیر با اسرائیل مشهود بود، فساد و وابستگی برخی به منافع محلی یا حتی بین‌المللی، یکی دیگر از گلوگاه‌هایی است که نفوذ را تسهیل کرده است و حتی به جایی رسیده است که در برخی موارد، واردات تجهیزات با پرداخت رشوه یا اعمال نفوذ انجام شده و کالاهایی که باید ضبط یا برگشت داده می‌شدند، به راحتی وارد بازار داخلی شده‌اند.