ماموریت اعتمادسازی دوباره برای جذب «گردشگران سلامت»
در سال های نه چندان دور، ایران قطب «گردشگری سلامت» در منطقه بود. هنوز به خاطر داریم که بسیاری از گردشگران که برای جراحی های درمانی و زیبایی، ایران را به دلیل چندین فاکتور مقصد اصلی خود می دانستند.

روزنامه آرمان امروز در گزارشی نوشت:
در سال های نه چندان دور، ایران قطب «گردشگری سلامت» در منطقه بود. هنوز به خاطر داریم که بسیاری از گردشگران که برای جراحی های درمانی و زیبایی، ایران را به دلیل چندین فاکتور مقصد اصلی خود می دانستند. قیمت ارزان اقامت، خدمات پزشکی و درمانی با کیفیت بسیار بالا، جاذبه های گردشگری ایران، تفاوت قیمت ارز با ریال و دهها نمونه دیگر سبب شده بود که ایران مقصدی جذاب برای گردشگران سلامت در دنیا تبدیل شود. اما با تحولات سیاسی، ایران هراسی و البته شیوع کرونا وسیع در کشور ما، آهسته آهسته ایران جایگاه خود را در منطقه به کشورهایی نظیر ترکیه، امارات و چندین کشور دیگر داد، به نحوی که سود ایران از گردشگری سلامت به چیزی حدود «صفر» رسید، امری که دولت روحانی و دولت سیزدهم، آن را قبول نداشتند و همچنان معتقد بودند که گردشگری سلامت در ایران همچنان زنده و پویاست، اما آمار ورودی توریستها به کشور ما چیز دیگری را نشان می داد. اما رویکرد جدید وزارت میراث فرهنگی و وزارت بهداشت در دولت چهاردهم، رویکری متفاوت و توام با درک واقعیت های موجود است. ۲۸ بهمن ۱۴۰۳، دبیر کارگروه ملی توسعه و توانمندسازی وزارت بهداشت، میزان درآمد ایران از گردشگری سلامت را کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار در سال ذکر کرد و معتقد است که «کشورهای رقیب که تا پیش از این ناشناخته بودند، حالا بهجای ایران بهعنوان مقصدهای مهم گردشگری سلامت شناخته میشوند.»
این گفته ها در شرایطی مطرح می شود که طبق گزارش سایت معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، ترکیه در سال ۲۰۲۱ میلادی با جذب ۸۰۰ هزار نفر، توانسته درآمدی بیش از ۸ میلیارد دلار از گردشگری سلامت کسب کند. بیشترین گردشگران ورودی به ترکیه در بخش توریسم سلامت به ترتیب از کشورهای آلمان ، ایتالیا ، فرانسه و اسپانیا هستند.
احیای گردشگری زیر سایه حکیم هزارهها
از روز گذشته در آئین گشایش سومین کنفوبیشن بینالمللی گردشگری سلامت کشورهای عضو اکو که به میزبانی استان همدان برگزار شد، مسئولان وزارت میراث فرهنگی، وزارت بهداشت، سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، وزارتخانه امور خارجه و… سعی کردند که با دعوت از ۱۳۰ مهمان خارجی از ۱۳ کشور (اعضای اکو و کشورهای عراق، عمان، قبرس و روسیه) و با حضور ۶۹ شرکت فعال در ایران حوزه، به احیای صنعت گردشگری سلامت بپردازند. همان طور که صالحی امیری، وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی با تأکید بر جایگاه راهبردی ایران در حوزه سلامت منطقه گفته است: «گردشگری سلامت، فراتر از یک فعالیت اقتصادی، جلوهای از دیپلماسی فرهنگی، همدلی انسانی و همافزایی تمدنی در جغرافیای مشترک ملتهای منطقه است. گردشگری سلامت، تنها یک شاخه از اقتصاد گردشگری نیست، بلکه نمایندهی نوعی مسئولیتپذیری منطقهای، عدالت در دسترسی به سلامت، و ارتقای سرمایه اجتماعی ملتهاست. این عرصه، تجلیگاه دیپلماسی انسانی و پیونددهنده قلبها و تمدنهاست. صالحیامیری تصریح کرد: «در سال گذشته، بیش از یکمیلیون و ۲۰۰ هزار نفر از خدمات درمانی ایران بهرهمند شدند. پیشبینی میکنیم در افق پنجساله، جذب دو میلیون گردشگر سلامت با درآمد ارزی بالغ بر دو میلیارد دلار محقق شود.»
نگاه رئیس جمهور به احیای گردشگری سلامت
همچنین مهدی سنایی، مشاور سیاسی رئیس جمهور گفت: «سهم گردشگری از جمله گردشگری سلامت از درآمدهای کشور با توجه به ظرفیت های غنی ایران در این بخش کافی و شایسته نیست و نیاز به تلاش و کار بیشتر دارد. اگر در گذشته تنها دولت ها و نمایندگان دیپلماتیک حامل پیام یک کشور بودند امروز مردم و سازمان های مردم نهاد و مولفه های اجتماعی نقش مهمی در پیشبرد اهداف و سیاست های وزارت امور خارجه دارند. امروزه سیاست خارجی دیپلماسی عمومی عرصه مختلفی از دیپلماسی شامل ارتباطات فرهنگی را پوشش داده و مرز دیپلماسی عمومی و دیپلماسی اقتصادی، گردشگری و تا اندازه ای تندرست و سلامتی است.باید سهم گردشگری سلامت در اقتصاد و توسعه کشور در آینده مورد توجه باشد هر چند وزارت خانه های مرتبط برنامه هایی در این زمینه دارند اما کافی نیست و باید تقویت شود. سنایی با عنوان اینکه دولت توجه ویژه ای به موضوع گردشگری دارد،اظهار امیدواری کرد مذاکرات و گفت و گوها به جایی برسد که گشایش هایی در عرصه سیاست خارجی فراهم کند.» سنایی، یکی از اولویت های سیاست خارجی ایران را تقویت ارتباط و تعامل با همسایگان برشمرد و گفت: رییس جمهور توجه به سیاست تعامل با همسایگان را دارد و آمدند تا هم از این مختصات ، از این امکان و ظرفیت استفاده کنند.
فرهنگ میزبانی از گردشگر سلامت
درست است که مسئله اول در موضوع گردشگری سلامت برای کشور، افزایش درآمد و ارزآوری پنداشته می شود اما نباید از این مهم هم غافل شویم که به هرحال، آن مسافری که از هر نقطه ای از جهان برای درمان، پا به میهن ما می گذارد، در درجه اول یک «انسان» است. باید بپذیریم که متاسفانه برخی از ارائه دهندگان خدمات مرتبط با درمان در کشور، نه تنها به گردشگران خارجی سلامت، بلکه به هموطنان خود نیز به دیده کالایی برای ثروت اندوزی می نگرند و فارغ از وظیفه اخلاقی و انسانی خود، اولویت خود را درآمد بیشتر به هر قیمتی می دانند.