گزارش سیاسی آژانس برای سهم خواهی

روزنامه آرمان امروز در گزارشی نوشت:

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی محرمانه که روز شنبه منتشر شد، ضمن ابراز نگرانی شدید، از ایران خواست مسیر خود را تغییر داده و با تحقیقات این نهاد همکاری کند.

این گزارش در زمانی حساس منتشر شده است، چرا که تهران و واشنگتن طی هفته‌های گذشته چندین دور گفت‌وگو درباره یک توافق احتمالی هسته‌ای داشته‌اند و طرفین تلاش می‌کنند به یک توافق جدید در خصوص برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی دست یابند.

در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمده است که تا تاریخ ۱۷ مه، ایران ۴۰۸.۶ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد انباشته کرده است.

این رقم نسبت به گزارش قبلی آژانس در ماه فوریه، ۱۳۳.۸ کیلوگرم افزایش داشته است؛ یعنی تقریباً ۵۰ درصد رشد. اورانیوم با غنای ۶۰ درصد تنها یک گام فنی کوتاه تا سطح ۹۰ درصدی مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته‌ای فاصله دارد. در گزارش فوریه، میزان این ذخایر ۲۷۴.۸ کیلوگرم اعلام شده بود.

آژانس در این گزارش هشدار جدی داده و گفته است ایران «تنها کشور غیرمسلح هسته‌ای است که چنین ماده‌ای را تولید کرده.» امری که به گفته این نهاد، «مایه نگرانی جدی» است.

بر اساس برآوردهای آژانس، حدود ۴۲ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد، در صورت غنی‌سازی بیشتر تا ۹۰ درصد، به‌طور نظری برای ساخت یک بمب اتمی کافی است.

گزارش سه‌ماهه آژانس همچنین تخمین می‌زند که تا ۱۷ مه، کل ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران شامل اورانیوم با غنای پایین‌تر به بیش از ۹ هزار و ۲۴۷ کیلوگرم رسیده است. این رقم نسبت به گزارش ماه فوریه حدود ۹۵۰ کیلوگرم افزایش داشته است.

ایران همواره تأکید کرده که برنامه هسته‌ای‌اش صرفاً با اهداف صلح‌آمیز دنبال می‌شود. با این حال، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، هشدار داده که تهران به‌اندازه‌ای اورانیوم با غنای نزدیک به سطح تسلیحاتی در اختیار دارد که در صورت تصمیم به ساخت سلاح، می‌تواند «چندین» بمب هسته‌ای تولید کند.

نهادهای اطلاعاتی آمریکا ارزیابی کرده‌اند که ایران هنوز برنامه‌ای برای ساخت سلاح هسته‌ای آغاز نکرده اما «اقداماتی انجام داده که موقعیت آن را برای تولید یک وسیله هسته‌ای، در صورت اتخاذ تصمیم، بهبود می‌بخشد».

دفتر نخست‌وزیر اسرائیل روز شنبه مدعی شد گزارش جدید آژانس «هشداری آشکار است مبنی بر اینکه ایران کاملاً مصمم به تکمیل برنامه سلاح‌های هسته‌ای خود است».

در این بیانیه آمده است: «گزارش آژانس به‌وضوح تأیید می‌کند آنچه اسرائیل سال‌هاست می‌گوید حقیقت دارد، هدف از برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز نیست.»

اسرائیل اصلی‌ترین مخالف گفتگوهای میان ایران و آمریکا است و نگران است در صورتی که دو طرف بر سر این پرونده به توافق دست یابند، ایران به عنوان بازیگری نرمال بتواند بار دیگر در سطح منطقه و جهان نقش‌آفرینی کند.

دفتر بنیامین نتانیاهو در بخش دیگری از بیانیه خود از جامعه جهانی خواسته برای توقف ایران وارد عمل شوند.

از سوی دیگر گروسی روز شنبه بار دیگر خواستار آن شد که ایران «فوراً و به‌طور کامل و مؤثر» با تحقیقات چندساله آژانس درباره آثار اورانیوم کشف‌شده در چند سایت همکاری کند.

آژانس همچنین روز شنبه گزارشی محرمانه و ۲۲ صفحه‌ای دیگر را میان کشورهای عضو توزیع کرد؛ گزارشی که به درخواست گروسی و در پی قطعنامه‌ای از سوی شورای حکام ۳۵ نفره آژانس در نوامبر گذشته تهیه شده است.

در این «گزارش جامع» آمده که همکاری ایران با آژانس در مورد آثار اورانیوم کشف‌شده در چند محل که ایران آن‌ها را به‌عنوان سایت‌های هسته‌ای اعلام نکرده «کمتر از حد رضایت‌بخش» بوده است.

مقامات غربی مشکوک‌اند که آثار اورانیوم کشف‌شده از سوی آژانس ممکن است شواهدی باشد دال بر اینکه ایران تا سال ۲۰۰۳ یک برنامه مخفی نظامی هسته‌ای داشته است.

یکی از این سایت‌ها در سال ۲۰۱۸ به‌صورت عمومی شناخته شد، زمانی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل آن را در سازمان ملل افشا کرد و آن را یک انبار مخفی هسته‌ای در یک کارگاه قالیشویی معرفی کرد.

گزارش جامع روز شنبه ممکن است زمینه‌ساز اقدامات بیشتر از سوی کشورهای اروپایی شود، امری که می‌تواند به تشدید تنش میان ایران و غرب بیانجامد.

کشورهای اروپایی ممکن است به سمت فعال‌سازی بازگشت خودکار تحریم‌هایی بروند که در چارچوب توافق هسته‌ای اولیه سال ۲۰۱۵ لغو شده بودند، تحریم‌هایی که پیش از انقضای رسمی توافق در ماه اکتبر، ممکن است دوباره اعمال شوند.

در حالی که دونالد ترامپ در روزهای اخیر از قریب‌الوقوع بودن توافق با ایران بر سر برنامه هسته‌ای خبر داده، مقام‌های ایرانی تاکید دارند که هنوز گام‌های بیشتری برای رسیدن به آن نقطه مورد نیاز است.

در همین حال دونالد ترامپ در صحبت‌هایی در کاخ سفید تایید کرد که به بنیامین نتانیاهو هشدار داده دست به اقدامی که می‌تواند تلاش‌های دیپلماتیک برای حل مسئله هسته‌ای ایران را تخریب کند،

نزند.

ترامپ روز جمعه گفت که همچنان باور دارد توافقی می‌تواند در «آینده‌ای نه‌چندان دور» حاصل شود.