فشار تندروها بر مذاکرات از تهران تا واشینگتن
در حالی که قرار بود روز شنبه مذاکرات ایران و آمریکا در رم برگزار شود اما به یکباره همه‌چیز تغییر کرد و مذاکرات بنا به دلایل نامعلومی که وزیر خارجه عمان آن را آماده نبودن شرایط لجستیکی خواند به تعویق افتاد.
روزنامه آرمان ملی در گزارشی نوشت:
این در حالی است که برگزاری دور بعدی مذاکرات در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و حتی ممکن است مذاکرات در همین نقطه متوقف شود. اتفاق مهم اما در کابینه ترامپ رخ داد که تعارض بر سر ایران در روزهای پایانی هفته گذشته بالا گرفت به شکلی که ترامپ ناچار شد والتز مشاور امنیت ملی آمریکا که چهره‌ای ضد ایرانی بود را برکنار کند. نکته دیگر اینکه انتقادات به ویتکاف مذاکره کننده آمریکا با ایران در روزهای اخیر افزایش پیدا کرده و این احتمال وجود دارد که با جایگزینی ویتکاف به جای والتز معادلات پیرامون مذاکرات با ایران به شکل دیگری رقم بخورد. رسانه‌ها و افراد رسانه‌ای نزدیک به رئیس‌جمهور آمریکا اما می‌گویند دو گروه در حال تلاش هستند تا مذاکرات با ایران را از ریل خود خارج کنند و واشنگتن را به سمت درگیری با ایران سوق دهند. از دیدگاه این رسانه‌ها «عوامل موساد» و «جنگ‌افروزان» در حال فشار آوردن به دولت ترامپ برای درگیری با ایران هستند. «آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی شرایط پیچیده مذاکرات ایران و آمریکا با دکتر امیرعلی ابوالفتح تحلیلگر روابط بین‌الملل گفت‌وگو کرده که در ادامه می‌خوانید.
*تعارض در کابینه ترامپ و کنار گذاشتن والتز و معاونش چه تأثیری بر روند مذاکرات ایران و آمریکا خواهد گذاشت؟
والتز از مشاور امنیت ملی آمریکا برکنار شده و به عنوان نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد معرفی شده است. این به معنای این است که وی از کابینه اخراج نشده و همچنان در کابینه حضور دارد. در واقع یک جابه‌جایی در این زمینه صورت گرفته و شرایط مانند جان بولتون نیست که به صورت کلی از دولت اول ترامپ کنار گذاشته شد. من فکر می‌کنم این جابه‌جایی نیز تأثیر چندانی در تصمیم‌گیری دولت ترامپ درباره ایران ندارد. به هر حال سمتی که در اختیار والتز بوده در شرایط کنونی در اختیار روبیو قرار گرفته که وی نیز از نظر ضدیت با برجام و رویکد رادیکال علیه ایران دست کمی از والتز ندارد. اگر بخواهیم سابقه روبیو و والتز را درباره ضدیت با ایران نیز در نظر بگیریم کفه مربوط به روبیو سنگین‌تر بوده است. تنها در شرایطی که روبیو در سمت مشاور امنیت ملی آمریکا در رویکردهای خود تغییر ایجاد کند می‌توان عنوان کرد که ممکن است تغییراتی در تصمیم‌گیری‌هایی که درباره ایران صورت می‌گیرد ایجاد شود.
*تصمیم‌گیری‌ها در دولت ترامپ بیشتر تحت تأثیر طیف تندرو است یا میانه‌رو و ترامپ بیشتر به کدام گروه تمایل دارد؟
اگر منظور شما از میانه‌رو‌ها جریان ماگا است به نظر نمی‌رسد که حرف آخر را در کابینه ترامپ آنها بزنند. البته ترامپ به سرسختی و تندروی جریان نئوکان نیست. با این وجود شرایط به شکلی نیست که بتواند دیدگاه‌های نئوکان‌ها را کنار بگذارد و تلاش کند براساس دیدگاه‌های جریان ماگا تصمیم‌گیری کند. واقعیت این است که به مرور زمان وزنه نئوکان‌ها در کابینه ترامپ سنگین‌تر شده است. اگر سه هقته پیش ما من صحبت می‌کردید من عنوان می‌کردم که شرایط به شکلی نیست که وزنه نئوکان‌ها بتواند دیدگاه‌های ماگا را در کابینه ترامپ تحت تأثیر قرار بدهد. این در حالی است که در روزهای اخیر شرایط تغییر کرده و نشانه‌های آن نیز به شکلی‌های مختلف در حال ظاهر شدن است. ایت تغییر وضعیت نیز ممکن است به این دلیل رخ داده باشد که مذاکرات وارد مراحل حساس خود شده و بحث بر سر جزئیات است که نئوکان‌ها به برخی از این جزئیات انتقادات جدی وارد می‌دانند. نئوکان‌ها بر این باورند که رویکردی که میانه‌ها رو در مذاکرات با ایران دنبال می‌کنند منافع ایران را تأمین نمی‌کند. از سوی دیگر فشارهای اسرائیل و نتانیاهو نیز افزایش پیدا کرده و به همین دلیل به نظر می‌رسد تصمیم‌گیری در کابینه ترامپ به سمت سنگین‌تر شدن وزنه نئوکان‌ها در حال حرکت است.
*آیا این اتفاق می‌تواند به توقف مذاکرات منجر شود؟
هنوز دور چهارم مذاکرات آغاز نشده است. اگر توافقی هم در مذاکرات وجود داشته باشد شاید دوباره از سر گرفته شود. به هر حال هر مذاکره‌ای فراز و نشیب دارد و براساس شرایط ممکن است معادلات مذاکره تغییر کند. واقعیت این است که هم ایران و هم آمریکا دنبال این هستند که به توافق برسند. این در حالی است که در شرایط کنونی رسیدن به توافق با چالش‌هایی مواجه است. اگر حتی روز شنبه نیز دور چهارم مذاکرات برگزار می‌شد ما نمی‌توانستیم عنوان کنیم که توافق در دسترس است. در مذاکراتی اخیر بازیگران دیگری غیر از ایران و آمریکا نقش دارند. این بازیگران شامل برخی کشورهای اروپایی و کشورهای منطقه می‌شود که هر کدام دغدغه‌های متفاوتی نسبت به مذاکرات دارند. به همین دلیل نیز دولت آمریکا در حال تحلیل و بررسی این دیدگاه‌هاست تا در نهایت به یک جمع‌بندی برسد. نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که در دولت ترامپ نیز هنوز جمع‌بندی دقیقی از اینکه قرار است درباره ایران چه تصمیم گرفته شود وجود ندارد.
