کریدور گازی ایران-روسیه
وزیر نفت به‌منظور شرکت در هجدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه روز پنج‌شنبه وارد مسکو شد. محسن پاکنژاد به‌عنوان رئیس طرف ایرانی کمیسیون همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه در سفر دو روزه خود چند سند همکاری اقتصادی امضا کرد که مهم‌ترین آنها تعیین‌تکلیف موضوع واردات گاز از روسیه بود که از سال‌های گذشته صحبت آن مطرح بود.
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی نوشت:
وزیر نفت در حاشیه روز پایانی اجلاس با اعلام اینکه پیش‌‌‌‌‌‌تر تفاهم‌نامه‌‌‌‌‌‌ای برای واردات سالانه ۵۵میلیارد مترمکعب گاز (معادل حدود ۱۵۰میلیون مترمکعب در روز) از روسیه به ایران امضاشده بود، گفت: بررسی‌‌‌‌‌‌های لازم درباره مسیرهای انتقال انجام شد و در نهایت، تفاهم بر سر استفاده از مسیر زمینی از طریق خاک جمهوری‌آذربایجان حاصل شد. هجدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه در حالی برگزار می‌شود که معاهده جامع راهبردی دو کشور، در سفر رسمی مسعود پزشکیان، رئیس‌‌‌‌‌‌جمهوری ایران، به مسکو در دی‌‌‌‌‌‌ماه ۱۴۰۳ امضا شد. این معاهده که به‌‌‌‌‌‌تازگی در مجلس دومای‌روسیه به تصویب رسیده، با هدف تقویت همکاری‌ها در زمینه‌‌‌‌‌‌های اقتصادی، فرهنگی، تجاری، دفاعی، علمی و فناوری تنظیم‌شده و به گفته وزیر نفت، بستری برای گسترش روابط همه‌‌‌‌‌‌جانبه دو کشور فراهم می‌کند.
به گزارش «شانا» محسن پاکنژاد در حاشیه بر‌‌گزاری هجدهمین کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و روسیه در جمع خبرنگاران اظهار کرد: پس از امضای موافقت‌نامه مشارکت راهبردی میان جمهوری‌اسلامی ایران و فدراسیون‌روسیه، نشست‌های کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی از اهمیت دوچندانی برخوردار شده‌اند و زمینه‌‌‌‌‌‌ساز ریل‌‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌‌های گسترده در بخش‌های مختلف از انرژی تا بهداشت، کشاورزی، بانکی، مالی و پولی هستند. وی با بیان اینکه عزم جدی دو طرف بر آن است که محورهای همکاری هرچه سریع‌تر به نتایج ملموس و قابل‌سنجش منتهی شود، تاکید کرد: این اجلاس صرفا برای بر‌‌گزاری یک نشست و توافق بر سر چند محور برگزار نشده، بلکه هدف آن رسیدن به جمع‌بندی‌‌‌‌‌‌های عملیاتی و پرهیز از گرفتار‌شدن در روندهای اداری زمانبر است. همان‌طور که اشاره شد، هر دو طرف مصمم هستند این مسیر را با سرعت و جدیت دنبال کنند.
وی درباره پروژه‌های مشترک ایران و روسیه در بخش نفت و گاز توضیح داد: چهار قرارداد برای توسعه هفت میدان نفتی با شرکت‌های روسی به ارزش ۴میلیارد دلار امضا شده‌است، همچنین تعدادی تفاهم‌نامه در حوزه میادین نفتی و گازی داریم که قابلیت تبدیل‌شدن به قرارداد را دارند. گروه‌های کارشناسی در حال مذاکره برای نهایی‌‌‌‌‌‌سازی این قراردادها و اجرای آنها هستند.
جزئیات همکاری‌های گازی ایران و روسیه
وزیر نفت در حاشیه روز پایانی این مراسم درباره همکاری‌های گازی با روسیه، اظهار کرد: در حوزه انرژی، همکاری‌های گسترده‌ای با شرکت‌های روسی داشته‌‌‌‌‌‌ایم که در حوزه‌های بالادستی صنعت نفت و فناوری ادامه دارد. همچنین تجارت گاز از محورهای مورد گفت‌وگو در نشست با آقای نواک، معاون نخستوزیر روسیه بوده‌است و منتظر پاسخ طرف روس برای نهایی‌‌‌‌‌‌سازی برخی تفاهم‌‌‌‌‌‌ها هستیم. پاکنژاد ادامه‌داد: هم‌اکنون چند تفاهم‌نامه با شرکت‌های بزرگ روسی در حوزه صنایع بالادستی داریم که قرار است در آینده‌‌‌‌‌‌ای نزدیک به قرارداد تبدیل شده و عملیات اجرایی آن آغاز شود. وی در پاسخ به پرسشی درباره انتقال گاز از روسیه به ایران گفت: پیش‌‌‌‌‌‌تر تفاهم‌نامه‌‌‌‌‌‌ای برای واردات سالانه ۵۵میلیارد مترمکعب گاز (معادل حدود ۱۵۰میلیون مترمکعب در روز) از روسیه به ایران امضا شده‌است. بررسی مسیرهای انتقال انجام و بر استفاده از مسیر زمینی از طریق خاک جمهوری‌آذربایجان تفاهم حاصل شد. وزیر نفت با اشاره به اینکه گاز روسیه در منطقه آستارا تحویل ایران خواهدشد، گفت: هماهنگی‌‌‌‌‌‌های لازم میان روسیه و جمهوری آذربایجان در حال انجام است و این طرح دارای فاز‌دومی نیز خواهد بود که در آینده نهایی می‌شود.
دیدار با الکساندر نواک
وزیر نفت در روز ابتدایی سفر خود دیداری با الکساندر نواک، معاون نخستوزیر روسیه داشت. بر اساس گزارش «شانا» محسن پاکنژاد در دیدار با الکساندر نواک، معاون نخستوزیر فدراسیون‌روسیه با اشاره به اهمیت نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور گفت: ظرفیت‌های بسیار گسترده‌ای برای تعامل در حوزه‌های مختلف بین جمهوری‌اسلامی ایران و فدراسیون‌روسیه وجود دارد که تاکنون تنها بخش کوچکی از آن فعال شده‌است. وزیر نفت بر اهمیت نقش اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی در گشودن مسیرهای جدید همکاری تاکید کرد و گفت: این اجلاس فرصتی است برای برطرف‌کردن برخی چالش‌ها و انجام اصلاحات ساختاری در روند تعاملات دو کشور، تا این روابط به سطحی ارتقا یابد که موردعلاقه دو طرف باشد.
الکساندر نواک، معاون نخستوزیر فدراسیون‌روسیه نیز با اشاره به روند روبه‌رشد مبادلات اقتصادی ایران و روسیه، از پروژه‌های زیرساختی دوجانبه در حوزه انرژی و حمل‌ونقل به‌عنوان محورهای مهم همکاری یاد کرد و حمایت روسیه را از عضویت ایران در سازوکارهای بین‌المللی همچون سازمان همکاری‌های شانگهای و بریکس اعلام کرد. معاون نخستوزیر روسیه با اشاره به روند مثبت مبادلات تجاری بیان کرد: شاخص‌های مبادلات کالایی بین دو کشور رشد بسیار خوبی داشته‌است، به‌‌‌‌‌‌طوری که در سال۲۰۲۴ میلادی، حجم مبادلات تجاری ایران و روسیه حدود ۱۳درصد افزایش یافته‌است. این موضوع نشان‌دهنده ظرفیت بالای تجارت میان دو کشور است و تلاش داریم این روند رشد را بیش از پیش تقویت کنیم.
همکاری برای تاب‌‌‌‌‌‌آوری اقتصادی دو کشور
محسن پاکنژاد در روز دوم سفر خود به روسیه در نشست هجدهمین اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و فدراسیون‌روسیه سخنرانی کرد. وزیر نفت با اشاره به امضای معاهده مشارکت جامع راهبردی از سوی روسای‌جمهوری ایران و روسیه و تصویب آن در مجالس روسیه، این سند را گامی مهم در ارتقای روابط دوجانبه به سطحی جدید، بلندمدت و راهبردی دانست. وی با اشاره به همکاری‌ها و توافق‌های میان بانک‌های مرکزی ایران و روسیه طی سال‌های اخیر، گفت: اتصال شبکه پیام‌رسان‌های مالی و سامانه‌‌‌‌‌‌های پرداخت کارتی دو کشور، گامی موثر در جهت تسهیل سرمایه‌گذاری و افزایش حجم تجارت است. وزیر نفت ادامه‌داد: گسترش این همکاری‌ها به حوزه‌های مرتبط با انتقال تجربیات به کشورهای دوست و همسو و نهادهای بین‌المللی مانند بریکس و سازمان همکاری شانگهای، می‌تواند تاب‌‌‌‌‌‌آوری اقتصادی ایران و روسیه را در‌برابر تهدیدات خارجی افزایش دهد و نزدیکی راهبردی دو کشور را تقویت کند. پاکنژاد با اشاره به اینکه با وجود رشد قابل‌توجه روابط تجاری دو کشور در سال‌های اخیر، هنوز فاصله زیادی با اهداف تعیین‌شده و ظرفیت‌های واقعی وجود دارد، گفت: تصویب موافقت‌نامه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در مجلس شورای‌اسلامی، فرصتی طلایی برای افزایش حجم مبادلات تجاری به‌ویژه با روسیه از تاریخ ۱۵ مه ۲۰۲۵ فراهم می‌کند. وی با تاکید بر نقش وزارت نفت به‌عنوان مسوول کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه، حمایت این وزارتخانه از همکاری همه‌‌‌‌‌‌جانبه با دیگر نهادها و شرکت‌های ایرانی و روسی را اعلام کرد.
وزیر نفت با اشاره به محورهای کلیدی همکاری‌ها میان دو کشور بیان کرد: توسعه میدان‌های نفت و گاز و تسریع در مذاکرات با شرکت گازپروم، ایجاد هاب گازی در ایران و گسترش تجارت گاز و فرآورده‌های نفتی، اجرای پروژه‌های مشترک در زمینه انرژی اتمی صلح‌‌‌‌‌‌آمیز، توسعه کریدور بین‌المللی شمال-جنوب با تاکید بر تکمیل راه‌آهن رشت-آستارا، گسترش همکاری‌های بانکی با ایجاد نظام پرداخت مستقل، تطابق استانداردهای دو کشور، تقویت مراکز تجاری و همچنین توسعه همکاری‌ها در حوزه‌های کشاورزی، سلامت و گمرکی از جمله اولویت‌‌‌‌‌‌های همکاری ایران و روسیه است.
