سفرهای زیارتی بر سفرهای غیرزیارتی پیشی گرفت

بررسی رفتار جست‌وجوی کاربران یکی از اپلیکیشن‌های خرید اینترنتی بلیت هواپیما، قطار و اتوبوس، در در بازه‌ زمانی مانده به اربعین، نشان می‌دهد که با وجود کاهش کلی سفرها در پی جنگ تحمیلی میان اسرائیل و ایران و شرایط اقتصادی و تورمی کشور، تقاضا برای حضور در مسیرهای ویژه اربعین همچنان بالاست و مقاصد منتهی به مرز در صدر جست‌وجوها قرار دارند.

این پژوهش در بررسی تأثیر جنگ و شرایط اقتصادی بر کاهش سفرهای غیرزیارتی، به این نتیجه رسیده است درحالی‌که سایه‌ جنگ تحمیلی، بخش بزرگی از تقاضای سفر را در کشور تحت‌تأثیر قرار داده، مقایسه داده‌های یک سال اخیر این اپلیکیشن نشان می‌دهد مسیرهای زیارتی اربعین همچنان پرتقاضا باقی مانده‌اند. در حالی که حدودا ۱۰ روز به اربعین مانده، تقاضا برای بسیاری از مسیرهای داخلی غیرزیارتی نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افت چشمگیر همراه بوده است. بررسی رفتار جست‌وجوی کاربران نشان می‌دهد که مسیرهای غیرزیارتی بیش از ۱۷ درصد از حجم جست‌وجوهای خود را از دست داده‌اند، اما این عدد در مسیرهای منتهی به مقاصد زیارتی اربعین تنها حدود ۸ درصد بوده است. این آمار نشان می‌دهد که کاربران همچنان تقاضا برای سفرهای زیارتی نسبت به سفرهای توریستی بیشتر بوده و کاربران میل بیشتری به انجام سفرهای زیارتی دارند.

اگرچه بحران جنگ معمولا باعث کاهش سریع و چشمگیر تقاضای سفر می‌شود، اما رفتار زائران نشان می‌دهد که سفر زیارتی ویژه اربعین، تابع قواعد متفاوتی است. ماهیت مذهبی، اعتقادی این سفر، عاملی کلیدی در پایداری تقاضا بوده است، پایداری‌ای که در سایر انواع سفر به‌ندرت مشاهده می‌شود.

بررسی دقیق‌تر داده‌های این پلتفرم نشان می‌دهد برخی مسیرهای غیرزیارتی در همین بازه به نسبت سال ۱۴۰۳، با کاهش بیش از ۵۰ درصدی در میزان جست‌وجو مواجه شده‌ است. این در حالی است که مسیرهای مرتبط با اربعین توانسته‌اند بیش از ۹۰ درصد از تقاضای خود را حفظ کنند.

در میان مقاصد پرتکرار، مسیرهایی مانند مهران، خسروی و شلمچه در سفرهای جاده‌ای و خرمشهر، کرمانشاه و اهواز در سفر ریلی و نجف در سفر هوایی، بیشترین میزان جست‌وجو را در میان کاربران داشته‌ است. این مسیرها به‌عنوان نقاط اتصال اصلی زائران با مرزهای خروجی به عراق شناخته می‌شوند.

از نظر مبدا سفر نیز، شهرهای تهران، مشهد، اصفهان، قم و شیراز در صدر جست‌وجوهای زیارتی قرار دارند. این شهرها نمایانگر توزیع جغرافیایی و جمعیتی متنوع زائران در سطح کشور هستند.

تحلیل داده‌های این سکوی فروش آنلاین در آستانه اربعین ۱۴۰۴ حاکی از آن است که تقاضای سفرهای زیارتی، با وجود شرایط خاص و محدودیت‌های ناشی از بحران‌های منطقه‌ای، نسبت به سایر مسیرها از پایداری بیشتری برخوردار بوده است. استمرار انگیزه زیارت در چنین شرایطی می‌تواند به‌عنوان شاخصی معنادار در بررسی رفتار سفرهای مذهبی در زمان بحران تلقی شود.