5.7 درصد از نوجوانان ایرانی قلیان می‌کشند
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات وزارت بهداشت گفت: براساس آخرین مطالعه در سال ۱۳۹۵، ۳.۴ درصد از نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله در کشور مصرف‌کننده سیگار و ۵.۷ درصد مصرف‌کننده قلیان بودند.
بهزاد ولی‌زاده، رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات با اشاره به روز جهانی بدون دخانیات (31 می برابر با 10 خرداد) که امسال با شعار «افشای ترفندهای صنایع دخانی برای جذب نسل جدید» نام‌گذاری شد، گفت: ساختار فعلی مالیاتی بر محصولات دخانی تأثیر بازدارنده لازم را ندارد؛ در شرایط کنونی، افزایش مالیات منجر به افزایش معنادار قیمت فرآورده‌های دخانی نمی‌شود و در نتیجه، اثربخشی سیاست افزایش 10 درصدی قیمت برای کاهش 5 درصدی مصرف محقق نمی‌گردد.
ولی‌زاده ادامه داد: در بهترین حالت، این ساختار مالیاتی فقط درآمدی محدود برای دولت ایجاد می‌کند که عمدتاً صرف هزینه‌های درمان بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات می‌شود.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات افزود: طبق برآوردها، این هزینه‌ها سالانه بالغ بر 14 هزار میلیارد تومان است، در حالی که بار اقتصادی و خسارات مصرف دخانیات در کشور حدود 50 هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.
نقد نمایش استعمال دخانیات در سریال‌ها
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات با اشاره به نقش مهم رسانه در فرهنگ‌سازی، گفت: یکی از نقدهای جدی ما، افزایش نمایش استعمال دخانیات در سریال‌های شبکه نمایش خانگی است. این موضوع به‌طور جدی در شورای عالی انقلاب فرهنگی، دادستانی کل کشور و همچنین سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا) پیگیری شده است.
او با بیان اینکه اخیراً جلسه‌ای با معاون جدید ساترا برگزار شده، اظهار کرد: معاون جدید ساترا نسبت به این موضوع حساسیت بالایی دارد و خواهان همکاری مشترک با وزارت بهداشت برای کاهش نمایش محصولات دخانی در تولیدات نمایشی شده است.
ولی‌زاده گفت: همچنین پیشنهاد ما برای مقابله با تبلیغ غیرمستقیم محصولات دخانی در سریال‌ها، اعمال بالاترین سطح جریمه برای هر ثانیه نمایش این محصولات است.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات تاکید کرد: در همین راستا، متن قانون مورد بازنگری قرار گرفته و نسخه جدید آن آماده ارائه در جلسه یازدهم ستاد کشوری کنترل دخانیات است. همچنین برنامه راهبردی کنترل دخانیات برای سال 1409 تدوین و بسته‌های سیاستی حوزه فرهنگ و آموزش عمومی نیز با همکاری ارگان‌های مرتبط تهیه شده و به‌زودی ابلاغ خواهد شد.
حذف عطر و طعم، برخورد با سیگار الکترونیکی و ساماندهی عرضه‌کنندگان غیرمجاز
رئیس دبیرخانه ستاد دخانیات با اشاره به سایر اقدامات پیش‌بینی‌شده گفت: بر روی موضوعاتی همچون استانداردسازی بسته‌بندی، حذف عطر و طعم از محصولات دخانی و همچنین جمع‌آوری سیگارهای الکترونیکی قاچاق از بازار تمرکز داریم. این محصولات عمدتاً از مبادی غیرقانونی وارد می‌شوند و نسل نوجوان و جوان کشور را هدف قرار داده‌اند.
او با اشاره به افزایش مراکز عرضه بدون مجوز فرآورده‌های دخانی افزود: دسترسی آسان و قیمت پایین این محصولات، از مهم‌ترین عوامل تشدید مصرف در کشور است. باید این مراکز شناسایی و ساماندهی شوند و نظارت‌ها تشدید شود.
مطالبه‌گری برای اجرای دو مطالعه ملی درباره شیوع مصرف دخانیات
ولی‌زاده با اشاره به خلأ آماری در حوزه مصرف سیگارهای نوپدید گفت: متأسفانه از سال 1400 تاکنون مطالعه ملی در زمینه مصرف سیگار الکترونیکی به‌روزرسانی نشده است. به همین دلیل، از معاونت بهداشت درخواست کردیم تا با همکاری مؤسسه ملی تحقیقات سلامت، دو مطالعه سراسری در گروه سنی 13 تا 15 سال و بالای 15 سال اجرا شود.
او خاطرنشان کرد: نتایج این مطالعات می‌تواند اطلاعات بسیار کاربردی درباره شیوع مصرف دخانیات و اثربخشی سیاست‌های اجرایی در اختیار سیاست‌گذاران قرار دهد.
افزایش چشمگیر مصرف دخانیات در بین نوجوانان دختر
به گفته ولی‌زاده، در آخرین مطالعه در سال 1395، 3.4 درصد از نوجوانان 13 تا 15 ساله در کشور مصرف‌کننده سیگار و 5.7 درصد مصرف‌کننده قلیان بودند. این آمار نسبت به سال 1386 رشد قابل توجهی داشته است؛ به‌گونه‌ای که مصرف سیگار در میان دختران این گروه سنی 133 درصد افزایش یافته بود.
او افزود: همچنین در جمعیت بالای 18 سال، مقایسه داده‌های سال 1400 با 1395 نشان داد که مصرف انواع محصولات دخانی در میان مردان 3 درصد و در میان زنان 11 درصد افزایش یافته است.
ولی‌زاده در پایان تأکید کرد: اگر نظام مالیاتی، ساختار فرهنگی و نظارتی کشور هم‌راستا و منسجم در مسیر کنترل مصرف دخانیات حرکت نکند، با موج جدیدی از مصرف مواد دخانی نوپدید به‌ویژه در میان نوجوانان مواجه خواهیم بود.
