داستان علاقه امام (ره) به سریال کوچک جنگلی

محمد هاشمی، رئیس اسبق صداوسیما، در گفت‌و‌گویی از علاقه امام (ره) به بعضی از سریال‌ها گفت. این گفت‌وگو را می‌خوانید.

 چرا بعد از انقلاب نتوانستیم بسیاری از هنرمندان را حفظ کنیم؟ چرا فقط تعداد محدودی باقی ماندند؟

 این مسئله چند بُعد داشت. اول اینکه برخی از هنرمندان خودشان نمی‌خواستند با ما کار کنند. بعضی از آنها نگاه سیاسی داشتند و می‌گفتند ما نمی‌خواهیم وارد همکاری با جمهوری اسلامی شویم. می‌گفتند شما یک روز هستید، یک روز نیستید، ولی ما باید پاسخگوی آینده باشیم. برخی هم مشکل اعتقادی نداشتند، اما می‌خواستند مسیر مستقل خودشان را بروند.

از طرفی، جریان‌های مذهبی و گروه‌های فکری چپ و ملی‌گرا هم تأثیر داشتند. برخی از آنها نمی‌خواستند همکاری کنند، برخی هم با فشارها و انتقادهایی که بود، کنار رفتند. در حوزه موسیقی، تصویر و حتی دیالوگ‌ها، این حساسیت‌ها وجود داشت؛ مثلاً سریال «پاییز صحرا» با اینکه سریال خیلی خوبی بود، خیلی به آن حمله کردند، اما امام (ره) از آن اثر به صورت مستقل تجلیل کردند. یا چند سریال دیگر که امام مشخصاً ۷ تا ۸ تای آنها را تأیید کرده بودند.

مثلاً چه سریال‌هایی؟

سریال‌هایی مثل «رعنا»، «کوچک جنگلی»، «سلطان شبان» و... بسیار مورد پسند ایشان بودند.

شما اشاره کردید برخی از هنرمندان حاضر نبودند با صداوسیما همکاری کنند. آیا به خاطر دارید چه کسانی به‌صراحت گفتند مایل به کار نیستند؟

بله، مواردی بود. بعضی‌ها واقعاً تمایلی نداشتند. هنرمندانی بودند که می‌گفتند حاضر نیستند وارد عرصه سیاسی شوند یا فکر می‌کردند همکاری با صداوسیما به ضررشان خواهد بود. ما هم به هر حال، مسیر خودمان را می‌رفتیم و برنامه‌سازی متوقف نشد.

 راستش حضور ذهن ندارم دقیقاً چه کسانی بودند، اما به‌طور کلی، بعضی‌ها حاضر نبودند وارد همکاری شوند. ما در صداوسیما ۱۵ تا ۱۶ گروه برنامه‌ساز داشتیم که هرکدام به تهیه‌کننده، کارگردان، دوبلور و عوامل مختلف نیاز داشتند. اما برخی هنرمندان به هر دلیلی نمی‌خواستند بیایند.

در آن دوران، با توجه به شرایط جنگ، تأمین نیرو برای برنامه‌سازی چگونه مدیریت می‌شد؟

ما معتقد بودیم باید به‌اندازه آنتن نیرو داشته باشیم تا برنامه‌ها بدون مشکل تولید شوند. نمی‌خواستیم مجبور شویم برای هر کار، به بیرون سفارش بدهیم. به همین دلیل، هم در حوزه تهیه‌کنندگی، هم کارگردانی و هم دوبله، سعی می‌کردیم نیروهای کافی در اختیار صداوسیما باشند. در رادیو کمتر مشکل داشتیم، حتی از تلویزیون هم قوی‌تر بود، مخصوصاً در جبهه‌ها که رادیو نقش مهمی داشت. رادیو جبهه یکی از رسانه‌های محبوب رزمندگان و خانواده‌هایشان بود.

در آن زمان صداوسیما حدود ۲۰ تا ۲۱ مرکز استانی داشت؛ مثل اصفهان، رشت، مازندران، کرمان و چند استان‌ دیگر. این مراکز، تلویزیون محلی خودشان را داشتند، برنامه تولید و پخش می‌کردند، البته تحت نظارت صداوسیما. برخی عوامل تولید ترجیح می‌دادند در استان‌ها کار کنند، چرا که زندگی در آنجا راحت‌تر بود و شاید سخت‌گیری‌های کمتری هم وجود داشت.

عده زیادی معتقدند بعد از انقلاب، صداوسیما سیاستی در پیش گرفت که باعث شد بسیاری از هنرمندان قبل از انقلاب کنار گذاشته شوند. آیا شما این موضوع را تائید می‌کنید؟

نه، ما ضد کسی نبودیم. سیاست ما بر اساس نظر امام این بود که هنرمندان را جذب کنیم، اما همیشه تصمیم با ما نبود. برخی شرایطی داشتند که امکان‌پذیر نبود. مثلاً علی حاتمی شرطی گذاشت که ما نمی‌توانستیم بپذیریم. او تصور می‌کرد این انقلاب پایدار نیست و خیلی با غرور می‌گفت باید کارش را آن‌طور که خودش می‌خواهد، بسازد. این نوع برخوردها را داشتیم. البته ما یک چارچوب داشتیم. در خود صداوسیما، نه در صفحه تلویزیون، بلکه در محوطه، برخی کارمندان غیرمسلمان مثل ارمنی‌ها، آشوری‌ها و مسیحیان از من می‌پرسیدند چرا باید حجاب داشته باشند. من به آنها گفتم: شما سوار هواپیما شده‌اید؟ گفتند بله. گفتم خب، مهمانداران هواپیما لباس فرم دارند، در بیمارستان پرستاران لباس مشخصی دارند. اینجا هم یک محیط کاری است و لباس فرم خودش را دارد. این استدلال برای‌شان قابل قبول بود.

درباره سریال «اوشین» شنیده‌ایم که تغییرات زیادی در آن انجام شد. ماجرا از چه قرار بود؟

بله، «اوشین» را تغییر دادیم. ژاپنی‌ها وقتی آمدند وضعیت پخش را ببینند، متوجه شدند ما برخی صحنه‌ها را تغییر داده‌ایم. ماجرا این بود که می‌خواستیم شخصیت اوشین را بیشتر به‌عنوان یک زن تلاشگر و مقاوم نشان بدهیم، نه صرفاً آن‌طور که در نسخه اصلی بود، چون واقعیت خیلی متفاوت بود. این تغییرات در حدی بود که وقتی ژاپنی‌ها دیدند، تعجب کردند. حتی ما به این نتیجه رسیده بودیم که حالا که این‌قدر تغییر داده‌ایم، ژاپنی‌ها باید به ما پول بدهند، نه ما به آن‌ها! (با خنده).

برای خرید سریال اوشین چقدر هزینه شد؟

مبلغ دقیقش یادم نیست، اما یک مبلغی پرداخت کردیم. معمولاً برای خرید فیلم و سریال، ما تیم‌هایی را می‌فرستادیم کشورهای مختلف. مثلاً آقای محمد بهشتی، که مدیر ما بود، یا مدیران شبکه‌ها، همراه بچه‌ها می‌رفتند و فیلم و سریال می‌خریدند.

امام در جریان تغییراتی که روی اوشین اعمال شده بود، قرار داشتند؟

بله، امام در جریان بودند و موافق هم بودند. اما یکی از ائمه جمعه، امام‌جمعه رشت، در نماز جمعه مخالفت کرد و گفت این سریال مناسب نیست. من رفتم خدمت امام و موضوع را مطرح کردم. امام فرمودند: نه، آموزنده است. و ما هم به همین دلیل پخش را ادامه دادیم. ایشان هم این سریال را دوست داشتند.

منبع: خبرآنلاین