مرزبانِ هنر

مهدی امیری، نویسنده و کارگردان تئاتر در یادداشتی اختصاصی نوشت: هادی مرزبان در معنای دقیق واژه، مرزبان هنر تئاتر ایران بود. استادی که با اعتماد به نسل جوان، احیای میراث نمایشی و خلق آثاری جاودان، از حریم هنر ملی‌مان پاسداری کرد و پیوند نسل‌ها را برقرار ساخت.

زندگینامه و تأثیر هادی مرزبان بر تئاتر ایران

هادی مرزبان یکی از برجسته‌ترین چهره‌های تئاتر ایران به شمار می‌رود که نمادی از پیوند زنده میان گذشته پرشکوه و آینده روشن این هنر است. زندگی و آثار او نمایانگر تعهدی عمیق به اصالت، نوآوری و دغدغه‌های انسانی و اجتماعی است.

ویژگی‌های ممتاز مرزبان در عرصه تئاتر

۱. اعتماد به استعدادهای جوان

مرزبان باوری عمیق به استعدادهای جوان داشت. هرکس را که بضاعتی هنری می‌دید، به حریم هنر راه می‌داد و فرصت تجربه می‌بخشید. این رویکرد باعث شد تئاتر از انحصار گروهی محدود رها شده و به دست جویندگان جوان و پویاتری سپرده شود.

۲. احیای میراث نمایشی ایران

مرزبان ارج ویژه‌ای برای نمایشنامه‌های مفاخر نمایشنامه‌نویسی ایران قائل بود. او آثاری از اکبر رادی و نوشته‌های پیش از انقلاب علی نصیریان را که ساختاری استوار و اصولی داشتند، احیا می‌کرد. بسیاری از نمایشنامه‌ها که سال‌ها در انبارها خاک می‌خوردند، به همت او بر صحنه بازمی‌گشتند و جان تازه می‌گرفتند.

۳. بهره‌گیری از میراث دوران طلایی تئاتر

مرزبان میراث‌دار دوران طلایی تئاتر ایران بود. باورها و نگرش‌های استادانی چون سمندریان، بیضایی و اسماعیل خلج در جانش جاری بود. وقتی تئاتری می‌آفرید، گویی نخست رؤیایی زیبا بر صحنه می‌نشاند و آنگاه به پرداختی دقیق و هنرمندانه از واژه‌های نمایشنامه می‌پرداخت.

آثار برجسته هادی مرزبان

نمایش "حماسه انقلاب سنگی"

یکی از آثار برجسته مرزبان، کارگردانی نمایش «حماسه انقلاب سنگی» است که روایتگر رنج و اندوه مردم فلسطین می‌باشد. این نمایش در سال ۱۳۷۹ در نوزدهمین جشنواره تئاتر فجر روی صحنه رفت. مرزبان درباره این اثر گفته است که از شهادت محمد الدوره، کودک فلسطینی الهام گرفته است.

رادی و مرزبان

شاید اگر هادی مرزبان و علاقه‌اش به نمایشنامه‌های اکبر رادی نبود، ما امروز رادی را به خوبی نمی‌شناختیم. مرزبان در دوران فعالیت حرفه‌ای خود بیش از همه متون رادی را به روی صحنه آورد. او با بازخوانی و اجرای نمایشنامه‌های رادی، میراث نمایشی ایران را احیا کرد و با نگاهی نو، این متون را به روز نمود.

سبک کارگردانی و آموزشی هادی مرزبان

مرزبان سبک منحصربه‌فردی داشت که ترکیبی از احترام کامل به متن، توجه دقیق به شخصیت‌ها و پرداخت هنری صحنه‌ها بود. او معتقد بود بازیگر باید به عمق روانی نقش نفوذ کند تا احساسات واقعی را منتقل نماید.

در زمینه آموزش، مرزبان علاوه بر تکنیک، روح و فلسفه تئاتر را نیز به شاگردان منتقل می‌کرد و همواره نوآوری و تجربه را تشویق می‌نمود، بی‌آنکه اصالت هنر را فراموش کند.

میراث هادی مرزبان برای تئاتر ایران

هادی مرزبان نه تنها یک کارگردان و مدرس برجسته، بلکه میراث‌دار و پاسدار فرهنگ و هنر تئاتر ایران بود. آموزه‌ها و نگرش‌هایش همچنان چراغ راه هنرمندان جوان و جامعه تئاتر ایران است.

او در دوره‌ای رشد کرد که تئاتر ایران در حال تثبیت هویت و شکل‌گیری بود. شاگرد برجسته اساتیدی چون سمندریان و بیضایی، او نه تنها فن کارگردانی بلکه روح و فلسفه تئاتر را آموخت و با سال‌ها تجربه عملی در صحنه‌های متعدد، به چهره‌ای تاثیرگذار و معلمی دلسوز تبدیل شد.

هادی مرزبان به راستی مرزبان هنر تئاتر ایران بود که با کارنامه‌ای درخشان، نامش برای همیشه در تاریخ تئاتر ایران ماندگار خواهد ماند.