تصمیمات برخی مسئولان بانک مرکزی مخرب‌تر از سیاست‌های ترامپ است
به باور یک کارشناس بورس، تاثیر سیاست‌های برخی از مسئولان ارشد بانک مرکزی بر ارزش سهام شرکت‌های بورسی پتروشیمی در ایران، به مراتب بیشتر از تبعات جنگ تعرفه‌ای ترامپ در جهان است.
سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ، بورس دنیا را قرمز پوش کرده در حالی که چنین شرایطی بر بورس ایران حاکم نیست. با وجود آن‌که سیاست‌های ترامپ دنیا را تکان داده، از 19 فروردین بورس ایران تحت تاثیر اخبار سیاسی و انتشار مطالبی درباره احتمال مذاکره با آمریکا سبزپوش شده است.
صنعت پتروشیمی ایران که یکی از بزرگترین و مهمترین گروه‌های فعال در بورس اوراق بهادار تهران است، در حال حاضر و ماه‌های آتی چه وضعیتی پیدا خواهد کرد؟
نرخ خوراک تعیین کننده است
برزو حق‌شناس، کارشناس بازارهای مالی در گفتوگو با آوش بیان کرد: شرایط پتروشیمی‌های مختلف حاضر در بورس با یکدیگر متفاوت است و نمی‌توان گفت که همه آنها سودده یا زیان‌ده هستند.
این کارشناس بازار اضافه کرد: شرایط پتروشیمی‌های پایین‌دستی به نرخ خوراک وابسته است. سال گذشته کار خوبی انجام شد و نرخ خوراک را فرموله کردند. البته ایراداتی به فرمول اعلام شده وجود دارد، چرا که قیمت‌ها در ایران به‌عنوان صادرکننده انرژی، نباید با هاب‌های اروپایی که واردکننده انرژی هستند، سنجیده شود.
بازهم اردیبهشت 1402
حق‌شناس ادامه داد: اما فرموله شدن خوراک پتروشیمی‌ها یک حسن داشت و آن این بود که دیگر جلوی تصمیمات یک شبه مانند اردیبهشت 1402 را گرفت. در آن سال یک شبه نرخ خوراک چند برابر شد اما با فرموله شدن نرخ خوراک، به نوعی قراردادی وسط گذاشته شد که شرکت‌ها بدانند که چه کاری باید انجام دهند.
این تحلیلگر بازارهای مالی گفت: نرخ خوراک تحت تاثیر افزایش قیمت جهانی گاز در چند ماه گذشته صعودی بوده و به دنبال آن هزینه تولید افزایش یافته است. اما شرکت‌های پتروشیمی از محل افزایش قیمت دلار عرضه شده در سامانه توافقی، سود کرده‌اند. به همین خاطر خیلی تحت تاثیر تغییر نرخ خوراک قرار نگرفتند.
بازگشت به سیاست مخرب «تثبیت قیمت دلار»
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به سخنان اخیر محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی درباره بازگشت به سیاست تثبیت نرخ ارز در سامانه توافقی، توضیح داد: سخنان اخیر رئیس کل بانک مرکزی با صحبت‌هایی که در آبان سال گذشته داشت، متفاوت بود. فرزین در گذشته می‌گفت سامانه توافقی جایی است که عرضه و تقاضا قیمت را تعیین می‌کند.
حق‌شناس ادامه داد: اگر قرار بود به سیاست تثبیت نرخ ارز بازگردیم که همان سامانه نیما وجود داشت. چرا باید اسم سامانه را عوض کنیم و این همه هزینه بگذاریم؟ این سخنان او یک مقدار نگرانی برای شرکت‌ها به‌وجود می‌آورد.
به گفته این کارشناس و تحلیلگر بازارهای مالی، صحبت‌های فرزین روی شاخص‌ها اثر خواهد گذاشت. او اعتقاد دارد: اگر بخواهیم دوباره به همان سیاست قبلی بازگردیم و نرخ ارز در سامانه تثبیت شود (ولو به هر قیمتی) روی شاخص شرکت‌ها در آینده اثر می‌گذارد.
به باور حق‌شناس اکنون نرخ ارز در سامانه توافقی از 40 هزار تومان به بیش از 60 هزار تومان رسیده است. این افزایش به نفع شرکت‌ها بوده؛ اما اگر به سیاست تثبیت نرخ ارز بازگردیم، شرکت‌ها دچار مشکل می‌شوند.
بازگشت رکود به بازارهای جهانی
بازگشت رکود به بازارهای جهانی می‌تواند بر فروش خارجی شرکت‌ها تاثیرگذار باشد. حق‌شناس، کارشناس بازار سهام، معتقد است جنگ تعرفه‌ها و مشکلات مشابه می‌توانند باعث کاهش نرخ جهانی و به تبع آن، مشکلاتی برای شرکت‌ها به‌وجود آورند.
او افزود: اگر بانک مرکزی به سیاست‌های انقباضی ادامه دهد، فروش شرکت‌های پتروشیمی بورسی در نیمه دوم سال تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و این موضوع باعث کاهش فروش داخلی می‌شود.
پتروشیمی‌ها و تاثیرات رکود جهانی
حق‌شناس در ادامه اظهار کرد: رکود جهانی می‌تواند بر صادرات تاثیرگذار باشد، اما فرصت‌هایی نیز برای شرکت‌ها وجود دارد. به‌ویژه کاهش قیمت جهانی گاز می‌تواند به کاهش هزینه‌های خوراک پتروشیمی‌ها کمک کند و از سوی دیگر، محدودیت‌های گاز در فصل بهار وجود نخواهد داشت، بنابراین تولید افزایش می‌یابد.
درباره روند شاخص‌های پتروشیمی‌ها تا پایان بهار، حق‌شناس بیان کرد: اثرات دلار توافقی و بهبود وضعیت صورت‌های مالی شرکت‌ها از اسفند ماه آغاز شده است. او پیش‌بینی کرد تا پایان بهار، با افزایش تولید، رشد بیشتری در صورت‌های مالی شرکت‌ها مشاهده خواهد شد، مشروط بر اینکه ریسک‌های سیستماتیک بروز نکند.
اثر جنگ تعرفه‌ای ترامپ بر بازار پتروشیمی‌ها
حق‌شناس درباره تاثیر جنگ تعرفه‌ای ترامپ بر شرکت‌های پتروشیمی ایران عنوان کرد: کاهش نرخ جهانی می‌تواند بر سهام شرکت‌های صادراتی تاثیر منفی بگذارد. با این حال، او به دو عامل مهم اشاره کرد. اول اینکه ادامه روند رو به جلو در سیاست دلار توافقی می‌تواند اثرات منفی سیاست‌های ترامپ را خنثی کند. دومین نکته نیز تفاوت 50 درصدی میان نرخ دلار آزاد و توافقی است که به باور حق‌شناس می‌تواند به طور قابل توجهی بر بازار تاثیر بگذارد.
تاثیرات رکود جهانی بر صنایع ایران
این کارشناس بازار سرمایه همچنین اشاره کرد: اگرچه رکود جهانی ممکن است به شرکت‌های پتروشیمی آسیب وارد کند، اما در صورتی که بانک مرکزی نرخ ارز توافقی را تحت کنترل قرار ندهد و هزینه‌ها با کاهش نرخ خوراک کاهش یابد، تاثیرات منفی بازارهای جهانی کاهش خواهد یافت.
او در ادامه افزود که ایران به دلیل تحریم‌ها و جایگاه محدود خود در تجارت جهانی، تاثیر زیادی از نوسانات جهانی نمی‌پذیرد.
نقد به تاثیرات سیاست‌های جهانی بر ایران
حق‌شناس توضیح داد که کشورهای منطقه‌ای همچون عربستان به دلیل ارتباط زیاد با اقتصاد جهانی از نوسانات اقتصادی تاثیر می‌پذیرند، اما ایران به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی، تاثیرات کمتری از این نوسانات خواهد داشت.
او به نمونه‌هایی اشاره کرد که در زمان کاهش شدید قیمت نفت در دوران کرونا، بورس ایران همچنان در مسیر صعودی قرار داشت، زیرا بازار ایران بیشتر تحت تاثیر سیاست‌های داخلی است.
