قمار بعدی خاویر میلی؛ رها کردن افسار پول آرژانتین
خاویر میلی، رئیس‌جمهور آرژانتین، این هفته با کنار گذاشتن سیاست ارزی پیشین و شناورسازی نرخ پزو، مسیر اقتصادی تازه‌ای را آغاز کرد.
خاویر میلی، رئیس‌جمهور لیبرترین آرژانتین، این هفته تغییر استراتژیکی پرمخاطره را در سیاست‌های ارزی‌اش رقم زد. تغییری که پایه‌های برنامه‌اش برای مهار تورم را تحت تأثیر قرار داده و همزمان سرمایه‌گذاران را نگران کرده است.
میلی تاکنون تا حدی متکی به سیاست‌های سختگیرانه دیرپای کنترل ارزی برای مقابله با افزایش مزمن قیمت‌ها بوده است. بانک مرکزی با تقویت شدید ارزش واقعی پزو در این مسیر دلارهای محدودی را که در اختیار داشت سوزانده است.
دلاری که در مشت آمد
بیشتر تحلیل‌گران انتظار داشتند میلی سیاست ارزی دولت خود را حداقل تا انتخابات مهم میان‌دوره‌ای در اکتبر ادامه دهد. چرا که کند شدن روند تورم، رکن اصلی کارزار انتخاباتی او بوده است. ماه‌ها بود که میلی نسبت به نگرانی سرمایه‌گذاران از این سیاست بی‌اعتنا ظاهر می‌شد و صرفا تغییراتی جزئی را در دستور کار قرار داده بود.
اما روز دوشنبه این پانسمان را به‌کلی از زخم کند. پس از دستیابی به وام غیرمنتظره‌ای به ارزش ۲۰ میلیارد دلار از صندوق بین‌المللی پول برای تقویت ذخایر بانک مرکزی، او به‌طور قابل توجهی کنترل‌های ارزی را کاهش داد. میلی نرخ پزو را در بازار تا حدی شناور کرد و محدودیت‌های خرید دلار برای آرژانتینی‌ها را کاهش داد.
میلی در واکنش به شگفتی افکار عمومی از این تصمیم، با همان لحن تحکم‌آمیز و مغرورانه همیشگی خود گفت: «من همیشه گفته بودم اگر قیمت بازار ارز در دستم باشد، کنترل‌ها را برمی‌دارم. چطور ممکن بود برندارم، وقتی معنایش آزادی آرژانتینی‌ها است؟ سال انتخاباتی چه ربطی به این ماجرا دارد؟»
هرچند باید تاکید کرد که تصمیم او تا حدی از سر ناچاری بود؛ چرا که خزانه بانک مرکزی آرژانتین تقریبا خالی شده بود. در هفته‌های اخیر هم موجی از فروش پزو، بانک مرکزی را وادار کرده بود تا برای دفاع از پول ملی، دلارهای بیشتری را مصرف کند. این دقیقا همان امری است که خطر یک کاهش ارزش رسمی و بی‌ثبات‌کننده را افزایش داده بود.
با پشتیبانی صندوق بین‌المللی پول، میلی موفق شد این فشار را کاهش دهد. نرخ پزو در نخستین هفته از آغاز شناورسازی نسبی ۶ درصد کاهش یافت. در حالی که این کاهش بسیار کمتر از چیزی که اقتصاددان‌ها انتظار داشتند، بود.
چالش کنترل انتظارات تورمی
اما حفظ این آرامش در کشوری که حتی کاهش‌های کوچک نرخ ارز می‌تواند تورم را شعله‌ور کند، حیاتی است. چرا که کسب‌وکارها برای حفظ حاشیه سود خود به افزایش قیمت‌ها عادت کرده‌اند. بیشتر اقتصاددانان انتظار دارند نرخ تورم ماهانه در کوتاه‌مدت و پس از آن‌که از ۲.۴ درصد در فوریه به ۳.۸ درصد در ماه مارس رسید، کمی افزایش یابد.
«این یک چالش بزرگ است»
کریستیان بوتیه، مدیر موسسه نظرسنجی CB Consultora می‌گوید: «اگر دوباره شاهد تورم باشیم، آیا دولت می‌تواند این تصور را حفظ کند که اوضاع رو به بهبود است؟ یا اینکه فضای تردید شکل خواهد گرفت؟»
او ادامه داد: «برای دولت‌هایی که با اعتماد عمومی زنده‌اند یا می‌میرند، حالت دوم می‌تواند پیامدهایی غیرقابل کنترل داشته باشد.»
در ماه‌های پیش رو، عوامل فصلی به کمک میلی می‌آیند. چرا که فصل برداشت سویای آرژانتین در بازه آوریل تا ژوئن معمولا موجی از ورود دلار را به همراه دارد. میلی با هشدار به صادرکنندگان که کاهش اخیر مالیات صادراتی در ماه ژوئن به پایان می‌رسد، آن‌ها را به فروش سریع محصولات‌شان تشویق کرده است.
همچنین انتظار می‌رود سرمایه‌گذاران مالی برای بهره‌برداری از معاملات پزویی سودآور، دلار وارد بازار کنند. معاملاتی که به لطف نرخ بهره بالا در آرژانتین جذاب شده‌اند.
اعتماد به بانک مرکزی با دریافت پیش‌پرداخت بی‌سابقه ۱۲ میلیارد دلاری از صندوق بین‌المللی پول، تمدید وام ۵ میلیارد دلاری از چین، و اعلام «حمایت کامل» وزارت خزانه‌داری آمریکا از طریق سفر کوتاه اسکات بسنت به بوئنوس‌آیرس تقویت شده است. اما فشار بر نرخ ارز ممکن است پس از ژوئن، همزمان با نزدیک شدن به انتخابات میان‌دوره‌ای اکتبر دوباره افزایش یابد.
توماس تاگل، استراتژیست مؤسسه Bull Market Brokers در بوئنوس‌آیرس می‌گوید: «کنشگران بازار در آرژانتین معمولا پیش از انتخابات، پزوهای خود را به دلار تبدیل می‌کنند و نباید فراموش کنیم که بسیاری از معامله‌گران از مدت‌ها قبل معتقد بودند پزو بیش‌ازحد ارزش‌گذاری شده است.»
تلاش برای بازسازی محبوبیت در مسیر انتخابات
این تغییر مسیر اقتصادی در پی ماه‌هایی پرتلاطم برای میلی رقم خورد. در ماه فوریه، این رئیس‌جمهور لیبرتارین درگیر رسوایی تبلیغ یک میم‌کوین شد؛ رمزارزی که پس از تبلیغات میلی ارزش آن بالا رفت و سپس به‌شدت سقوط کرد و زمینه‌ساز طرح اتهام‌های کلاهبرداری شد. کنگره نیز در تدارک آغاز تحقیقات رسمی در این‌باره است.
همچنین در ماه جاری، تلاش میلی برای انتصاب یک قاضی جنجالی در دیوان عالی از طریق فرمان اجرایی با شکست مواجه شد و تنش‌های او با نمایندگان پارلمان را تشدید کرد.
محبوبیت میلی از سقف ۵۱.۸ درصد در ماه دسامبر به ۴۶.۱ درصد در ماه مارس کاهش یافته است، بر اساس نظرسنجی CB Consultora این کاهش به‌ویژه در مناطق کم‌درآمد مشهود است. جایی که سیاست‌های ریاضتی و تورم بیشتر حس می‌شود.
سرجیو برنشتاین، مشاور سیاسی آرژانتینی می‌گوید: «این توافق کلان با صندوق بین‌المللی پول، فرصت میلی برای یک بازآغاز است پس از یک دوره دشوار و پرخطا.»
این بازتنظیم، ضرورتی حیاتی برای میلی در آستانه انتخابات میان‌دوره‌ای محسوب می‌شود؛ جایی که او می‌خواهد اقلیت ضعیف خود در کنگره را به نیرویی مؤثر برای تصویب دستور کار اصلاح‌طلبانه‌اش تبدیل کند.
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد میلی احتمالاً عملکرد خوبی خواهد داشت، چرا که اپوزیسیون چپ‌گرای پرونیست هنوز نتوانسته پیام مشخصی ارائه دهد؛ اپوزیسیونی که دولت قبلی‌اش بحران اقتصادی آرژانتین را تشدید کرد.
اما میلی از ائتلاف با متحدان طبیعی خود در جناح محافظه‌کار پرهیز کرده؛ اقدامی که می‌توانست بخت او را افزایش دهد. نخستین آزمون انتخاباتی امسال (رأی‌گیری محلی در استان سانتافه در هفته گذشته) با شکست سخت لیبرتارین‌ها و قرار گرفتن آن‌ها در جایگاه سوم همراه شد.
نتیجه‌ای ضعیف در اکتبر می‌تواند اعتماد عمومی و بازارهای مالی به توان میلی در حفظ سیاست ارزی شناور و شکست دادن تورم را تضعیف کند.
آخرین تلاش برای برداشتن کنترل‌های ارزی، در سال ۲۰۱۹ به‌دلیل پیروزی غافلگیرکننده پرونیست‌ها در نظرسنجی پیش از انتخابات، ناکام ماند. پیروزی که بازارها را شوکه کرد و باعث هجوم برای خرید دلار شد. رئیس‌جمهور وقت، مائوریسیو ماکری مجبور شد خیلی زود کنترل‌ها را دوباره برقرار کند.
نیکلاس دوجوونه، وزیر اقتصاد وقت که اکنون لوییس کاپوتو، وزیر اقتصاد کنونی دولت میلی، نیز در تیم او بوده، می‌گوید برنامه میلی با فشارها و مقاومت‌های مشابهی مواجه خواهد شد.
او ادامه داد: «تا زمانی که یک دولت بازارمحور دوباره در آرژانتین انتخاب نشود، این کشور برای مقاومت در برابر شوک‌های سیاسی دچار مشکل خواهد بود.» با این حال، دوجوونه تصریح کرد که از لغو کنترل‌ها توسط میلی «استقبال» می‌کند.
دوجوونه گفت: «چالش اصلی این است که نتایجی ارائه دهیم که زندگی مردم را بهبود بخشد تا نخواهند مسیر را عوض کنند.»
منبع: فایننشال تایمز
