تغییر چند برابری مبلغ یارانه نقدی در راه است؟

 یارانه نقدی از بزرگ‌ترین برنامه‌های اقتصادی دولت در سال‌های اخیر محسوب می‌شود که با هدف حمایت از دهک‌های مختلف جامعه، کاهش فشار اقتصادی خانوارها و تأمین معیشت اقشار آسیب‌پذیر طراحی شده است. هرگونه تغییر در مبلغ یارانه نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، مدیریت منابع گسترده و تحلیل اثرات تورمی است؛ زیرا پرداخت بیش از حد می‌تواند فشار بر بودجه دولت و افزایش قیمت کالاها را به دنبال داشته باشد. با این حال، پیشنهاد تازه‌ای از سوی یکی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، بحث افزایش چشمگیر یارانه‌ها را دوباره به صدر اخبار آورده است.

مبلغ یارانه نقدی افزایش می‌یابد؟

تاریخچه یارانه نقدی در ایران به سال ۱۳۸۵ بازمی‌گردد؛ زمانی که مرحله اول برنامه هدفمند سازی یارانه‌ها آغاز شد و مبلغ یارانه نقدی ماهانه برای هر نفر ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شد، که معادل تقریبی ۴۵ دلار در آن زمان بود. تا اینکه در سال ۱۴۰۱، در دولت سیزدهم، مبلغ یارانه برای دهک‌های اول تا سوم جامعه ۴۰۰ هزار تومان و برای سایر دهک‌ها ۳۰۰ هزار تومان شد.

روز گذشته، محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، خبر از افزایش قابل توجه یارانه نقدی داد. او تأکید کرد که در صورت آزادسازی کامل قیمت‌ها، از جمله افزایش قیمت بنزین تا ۷۰ هزار تومان، یارانه نقدی هر ایرانی می‌تواند به ماهانه حدود ۶ تا ۷ میلیون تومان برسد. بر این اساس، برای یک خانواده پنج نفره، مجموع یارانه نقدی سالانه حدود ۳۵۰ میلیون تومان برآورد می‌شود؛ رقمی که اگر به اجرا برسد، می‌تواند تحول بزرگی در معیشت خانوارها ایجاد کند، اما همزمان مدیریت تورم و افزایش قیمت‌ها را ضروری می‌سازد.

زمان واریز یارانه نقدی

طبق آخرین شیوه پرداخت یارانه، مبلغ یارانه برای دهک‌های اول تا سوم در روز ۲۵ ام هر ماه واریز می‌شود و برای دهک‌های چهارم تا نهم در روز ۳۰ هر ماه به حساب خانوارها منتقل می‌گردد. دهک دهم پردرآمد نیز از لیست یارانه‌بگیران حذف شده و یارانه نقدی به این دهک تعلق نمی‌گیرد.

جدول مقایسه یارانه نقدی

سال مبلغ یارانه نقدی (هر نفر) گروه‌های هدف

تحلیل و بررسی چشم‌انداز افزایش یارانه

احتمال افزایش یارانه نقدی نگرانی‌ها و امیدواری‌های بسیاری را برانگیخته است. از یک سو، اجرای چنین برنامه‌ای می‌تواند تأثیر مثبت چشمگیری بر وضعیت اقتصادی خانوارها بگذارد و فشار اقتصادی اقشار آسیب‌پذیر را کاهش دهد. از سوی دیگر، مدیریت تورم ناشی از افزایش پول نقد در بازار و چالش‌های تأمین منابع مالی برای دولت، از جمله مواردی است که باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد.

افزایش یارانه نقدی، در صورت اجرای ساختاری و مدیریت صحیح، می‌تواند به بهبود معیشت عموم مردم و کاهش فاصله طبقاتی کمک کند. اما بدون وجود نظام نظارت و کنترل تورم، ممکن است اثرات معکوسی بر اقتصاد کشور برجای گذارد. به همین دلیل، سیاست‌گذاری دقیق و جامع، پیش‌شرط اصلی موفقیت این برنامه خواهد بود.

منبع: اقتصاد ایران