طلای جهانی در آستانه تغییر پارادایم

آرش صفری کارشناس اقتصادی و تحلیلگر بازارهای مالی در گفت‌وگو با آوش به شرح مختصری از تاریخچه طلا و استفاده از این فلز گرانبها پرداخت و گفت: طلا از ابتدای تاریخ تمدن و تاریخ بشر به عنوان ذخیره ارزش مطرح بوده است؛ فلز گران‌بهایی که تا سال‌های متمادی و تا همین چند سال پیش و حتی همین امروز هم برای مبادله کالا، به عنوان ذخیره ارزش و ذخیره ثروت استفاده می‌شود و در دنیای مدرن همیشه جایگاه خاص خود را داشته است و حتی در دوران باستان هم جایگاه خودش را داشته است. در تمام طول تاریخ بشر شما به نوعی رد پای طلا را در هر دوره‌ای می‌بینید، حالا چه به عنوان زیورآلات چه به عنوان وسیله ذخیره ارزش و چه به عنوان وسیله مبادلاتی داستان در واقع بزرگی داره بعد از در واقع پیمان معاهده برتون وودز که امریکا اومد سیستم پایه طلا رو خارج کرد.

صفری روند افزایش بهای طلا در بازارهای جهانی را چنن تشریح کرد: بعد از همه‌گیری پاندمی کرونا هر زمانی که ریسک‌های ژئوپلوتیک و ریسک های سیستماتیک افزایش پیدا می‌کند، طلا به عنوان یک دارایی امن همیشه مورد استقبال قرار می‌گیرد؛ چه در پرتفوی سرمایه‌گذاران بزرگ و چه در پرتفوی سرمایه‌گذاران نهادی در جهان مثل صندوق‌ها مثل هچ‌فاندها سعی می‌کند ذخیره طلا را داشته باشند. در این چند سال که ریسک‌ها به شدت افزایش پیدا کرده است، بعد از داستان کرونا که قیمت طلا تا ۲۰۰۰ دلار افزایش داشت، رالی قیمت آن از ۱۲۰۰ دلار شروع و تا ۲۰۰۰ دلار رسید و مدتی هم بین ۲۰۰۰ دلار تا ۷۰۰-۱۶۰۰ دلار در نوسان بود. بعد از ماجرای هفت اکتبر که یک تغییر و شیفت پارادایم را در منطقه خاورمیانه و در جهان و بین قدرت‌های جهانی شکل داد، طلا یک رالی قیمت را از ۱۷۰۰ دلار شروع کرده و تا الان که می‌بینیم ۳۵۰۰-۶۰۰ دلار را هم به خود دیده است و حالا منتظر اتفاقات بعدی است.

این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال چه بازیگرانی بیشترین تاثیر را دارند و در داستان دلار و دعوای بین چین و امریکا چه نقشی را به عهده دارد؟ و چه چیزی باعث چنین خریدهایی در حوزه طلا از سوی کشورهایی مثل چین شده، ابراز کرد: بزرگترین بازیگران حوزه طلا همیشه بانک‌های مرکزی و دولت‌ها بوده‌اند و ذخایرشان را با طلا پر می‌کردند. از طرفی هم برای سالیان زیادی ذخایر استراتژیک بانک‌های مرکزی به دلیل جهان‌روایی و توان حفظ ارزش، دلار و اوراق قرضه آمریکا بود. اما در این چند ساله کم‌کم تغییراتی را خصوصا در استراتژی خرید چینی‌ها مشاهده می‌کنیم. فروش اوراق قرضه آمریکا بخاطر اینکه خودشان هم دچار بحران بدهی و بحران رکود هستند و مجبورند که به پول نقد روی بیاورند؛ بنابراین آمارها نشان می‌دهدکه ذخایر طلای چین از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ تقریبا از ۱۰۰۰ تن به ۲۲۰۰ تن افزایش یافته و در سه ماهه اول سال ۲۰۲۵ باز هم به ۲۳۰۰ تن افزایش یافته است.

او افزود: این افزایش ذخایر طلا می‌تواند نشانه‌ای باشد از اینکه استراتژی پیوسته چین برای تقویت موقعیت اقتصادی خودش در رابطه با آمریکا و کاهش وابستگی به دلار پیوستن به معاهدات دو کشوری و چند کشوری مثل بریکس است تا بتوانند کمی از حجم دلار و مبادلات دلاری را در جهان کم کنند. البته این استراتژی ریسک‌های بسیار زیادی دارد، اما به خاطر موضوعات تحریمی و افزایش تعرفه‌ها شاید هم چاره‌ای ندارند.

این تحلیلگر بازارهای مالی عوامل افزایش قیمت طلا را اینگونه برشمرد: آمریکا تقریبا بالای ۱۵ شاید ۱۰ سال است که حدود ۸۲۰۰ تن ذخایر طلا دارد و این ذخایر خیلی افزایش نیافته، چون خودش هم بحث اوراق قرضه را دارد. اما بهرحال این روند صعودی طلا که ما طی این مدت دیدیم به شدت تحت تاثیر خریدهای چین بوده است و بانک مرکزی چین با قدرت خرید طلا را به خاطر وجود ریسک‌هایی که گفته شد، افزایش داده است. پس ریسک‌هایی که برای حوزه طلا و افزایش قیمت طلا وجود دارد، یکی ریسک ژئوپلتیک است، دیگری ریسک هایی که در حوزه درگیری‌های نظامی و ریسک تحریمی آمریکا وجود دارد، است.

صفری درباره دلایل اقبال کشورها به افزایش ذخایر طلا توضیح داد: با توجه به اینکه استفاده از سیستم مالی وابسته به دلار که کشورها را به سمت دلاریزه شدن و فروش اوراق قرضه سوق می‌دهد، مسئله اصلی در این موضع بحران بدهی در امریکا و جهان است؛ طبق آخرین آمار بدهی ایالات متحده چیزی حدود ۲۸ تریلیون دلار است و تقریبا به نسبت یک به یک با GDP این کشور نزدیک می‌شود و در سال اخیر در حدود ۳۰ درصد از این اوراق سررسید می‌شود و باید این‌ها را تجدید کنند، یعنی چیزی حدود ۹ تریلیون دلار باید امسال تجدید شود. این تداوم کسری بودجه و افزایش بدهی‌های دولت در آمریکا،کشورها را مجبور می‌کند که از ذخایر دلاری خود کم کنند و به سمت خرید و افزایش ذخایر طلا بروند که همیشه یک دارایی امن در همه جای جهان بوده است. برای مثال در ژاپن این اتفاق در حال رخ دادن است، زیرا این شکور هم به شدت مشکل بدهی دارد در حدی که بدهی ژاپن تقریباً نزدیک به ۲۳۰ درصد کل GDP این کشور است.

او در خاتمه تاکید کرد: بحران بدهی، ریسک‌های سیستماتیک، جنگ‌ها و منازعات بین المللی در دنیا جدی هستند و با وجود ترامپ جدی‌تر هم خواهد شد و این‌ها دلیلی بر حرکت بیش از پیش بانک های مرکزی به سمت خرید طلا و افزایش قیمت آن است.